Ook in Nederland kan een tornado huishouden
Moeder natuur houdt flink huis in de middenstaten van Amerika. Afgelopen week verwoestte een tornado het Amerikaanse stadje Joplin, met ruim 122 doden als gevolg. De tornado heeft een 6,4 kilometer lang en meer dan 1 kilometer breed spoor van verwoesting achtergelaten. Hoewel in staten als Missouri , Oklahoma en Kansas tornado’s een bekend gevaar zijn, is de schade en het dodental van dit jaar het hoogst sinds 1953.
Wervelwinden, in de vorm van een tornado of een windhoos, zijn zeldzaam in Nederland. Ze komen wel voor, maar zijn ze dan meestal wel zwakker dan in de VS. Maar dat wil niet zeggen dat ze geen schade aan kunnen richten. Zo werd op 11 augustus 1972 een camping op Ameland verwoest, met vier doden en meer dan honderd doden als gevolg. Saillant detail: dezelfde camping werd in 1992 én 1997 opnieuw getroffen door een windhoos. Eén van de bekendste en zwaarste tornado’s trof op 10 augustus 1925 het Achterhoekse dorp Borculo. Deze windhoos was onderdeel groot buiencomplex dat van zuidwest naar noordoost over Brabant, via Nijmegen, Achterhoek en Twentenaar Duitsland trok en grote schade aanrichtte in Brabant en Gelderland.
Het Brandweer- en Stormrampmuseum Borculo aan de Hofstraat 5 herinnert nog aan deze ramp die drie doden en vele gewonden eiste en enorme schade aanrichtte. Meer dan 240 huizen werden totaal verwoest. De burgemeester van het dorp, Jhr. ir. R.R.L. de Muralt rapporteerde per telegram: "Mijn gemeente Borculo werd gisteravond circa 7 uur grotendeels vernietigd. Bijna alle woningen en kerken zijn dermate verwoest dat van bewoning of gebruik geen sprake meer kan zijn. De straten zijn onbegaanbaar wegens puin en omvergeworpen bomen". En dat alles in hooguit tien minuten.
Om de eerste nood te lenigen en puin te ruimen werden 500 geniesoldaten ingezet. Ook koningin Wilhelmina kwam zich van de situatie op de hoogte stellen. Prins Hendrik bezocht 14 dagen later de opruimwerkzaamheden. De zeldzame gebeurtenis en haar gevolgen trokken duizenden ‘ramptoeristen’ uit het hele land naar Borculo. Er werden zelfs betaalde busreizen georganiseerd. Gelukkig kwam er ook hulp: in totaal werd 6 miljoen gulden ingezameld. Uit bijvoorbeeld Amsterdam, Utrecht en Zutphen kwam geld voor de wederopbouw van huizen. Deze huizen staan er nog steeds. Ze staan in de Burgemeester Bloemerstraat. Het opschrift van de stadsnaam laat zien wie de huizen gefinancierd heeft. Behalve een park is ook een monument en een plaquette aan deze grote stormramp gewijd.
