Oprichting van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie

Na een succesvolle ‘Week van de Euthanasie’, die duurde van  tot 12 februari, heeft Nederland de grootste pro-euthanasievereniging ter wereld. De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) heeft inmiddels ruim 131.000 leden. Dat is meer dan de Right-to-Die beweging uit Japan, die tot op heden de grootste was. De NVVE werd opgericht in 1973 na de opmerkelijke rechtszaak tegen huisarts Postma.

Euthanasie is al eeuwen lang een uiterst controversieel onderwerp. Zelfs in de oudheid debatteerden de filosofen al over de vraag of de individuele mens het recht had om te sterven. Met de opkomst van het christendom in de 4de eeuw na Christus werd euthanasie uitgebannen. Pas in de jaren ’70 van de vorige eeuw laaide de discussie omtrent hulp bij zelfdoding weer op in Nederland.

Huisarts Postma

Op 19 oktober 1971 diende de huisarts Truus Postma een dodelijke dosis morfine toe aan haar terminaal zieke moeder Margina van Boven-Grevenlink. Zij kwam tot haar daad omdat haar moeders verzoek tot euthanasie al meerdere malen was afgewezen. Geneesheer-directeur Jan Gol van het verpleeghuis Mariënhof te Noorwolde had vooraf beloofd dat hij een natuurlijke doodsoorzaak zou constateren, maar besloot naderhand toch de Officier van Justitie in te schakelen.

Vervolging

Niet veel later werd Truus Postma door het Openbaar Ministerie voor de rechter gedaagd. Ruim 1.700 inwoners uit Noorwolde, veelal patiënten van Postma, begonnen daarop een handtekeningenactie tegen haar vervolging. De zaak kreeg al snel landelijke bekendheid en groeide uit tot de eerste euthanasiezaak in Nederland. Truus Postma werd uiteindelijk veroordeeld tot één week voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van één jaar.

Oprichting NVVE

Vlak na de zaak-Postma besloten Klazien Sybrandy-Alberda en haar man Jaap Sybrandy zich in te gaan zetten voor de mogelijkheid tot euthanasie. Op 23 februari 1973 stichtten de twee in het Friese Vinkega de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE). Al snel groeide de NVVE van een lokale groep sympathisanten uit tot een landelijke organisatie. De vereniging richtte zich met name op het verstrekken van informatie over- en het doen van onderzoek naar euthanasie en hulp bij zelfdoding.

Zaak-Schoonheim

In 1983 werd ook de Alkmaarse huisarts P.L. Schoonheim voor de rechter gedaagd. Hij had, op haar eigen verzoek, het leven van een 95-jarige invalide vrouw beëindigd met een dodelijke injectie. Tijdens de rechtszaak werd euthanasie wel bewezen geacht, maar toch besloot het Alkmaarse rechtshof de huisarts te ontslaan van rechtsvervolging.

De rechter besloot de strafbare handeling (euthanasie) niet te bestraffen omdat het doel (de patiënt beschikking geven over zijn eigen levenseinde) volgens hem geoorloofd was. Ook de Hoge Raad sprak een jaar later uit dat ‘euthanasie onder bepaalde voorwaarden geoorloofd is met een beroep op de noodtoestand.’ De regering besloot dit toen echter niet in een wet vast te leggen, waardoor in de jaren die daarop volgden nog regelmatig mensen vervolgd werden voor euthanasie.

Wet toetsing levensbeëindiging

Pas na meer dan 30 jaar bereikte de NVVE op 1 april 2002 één van haar voornaamste doelstellingen met de invoering van de ‘Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding’. Hierin werd officieel vastgelegd dat euthanasie niet strafbaar is, op voorwaarde dat er rekening wordt gehouden met bepaalde ‘zorgvuldigheidseisen’. Zo moet de patiënt vrijwillig tot zijn besluit komen en moet er sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden.

Vier jaar na de invoering van de wet besloot de NVVE haar naam te veranderen in de ‘Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde’. Inmiddels heeft de organisatie 20 medewerkers, 150 vrijwilligers en ruim 131.000 leden, en is het daarmee de grootste ter wereld.

Na een succesvolle ‘Week van de Euthanasie’ (6 – 12 feb) heeft Nederland de grootste pro-euthanasievereniging ter wereld. De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) heeft inmiddels ruim 131.000 leden. Dat is meer dan de Right-to-Die beweging uit Japan, die tot op heden de grootste was. De NVVE werd opgericht in 1973 na de opmerkelijke rechtszaak tegen huisarts Postma.

Euthanasie is al eeuwen lang een uiterst controversieel onderwerp. Zelfs in de oudheid debatteerden de filosofen al over de vraag of de individuele mens het recht had om te sterven. Met de opkomst van het christendom in de 4de eeuw na Christus werd euthanasie uitgebannen. Pas in de jaren ’70 van de vorige eeuw laaide de discussie omtrent hulp bij zelfdoding weer op in Nederland.

Huisarts Postma

Op 19 oktober 1971 diende de huisarts Truus Postma een dodelijke dosis morfine toe aan haar terminaal zieke moeder Margina van Boven-Grevenlink. Zij kwam tot haar daad omdat haar moeders verzoek tot euthanasie al meerdere malen was afgewezen. Geneesheer-directeur Jan Gol van het verpleeghuis Mariënhof te Noorwolde had vooraf beloofd dat hij een natuurlijke doodsoorzaak zou constateren, maar besloot naderhand toch de Officier van Justitie in te schakelen.

Vervolging

Niet veel later werd Truus Postma door het Openbaar Ministerie voor de rechter gedaagd. Ruim 1.700 inwoners uit Noorwolde, veelal patiënten van Postma, begonnen daarop een handtekeningenactie tegen haar vervolging. De zaak kreeg al snel landelijke bekendheid en groeide uit tot de eerste euthanasiezaak in Nederland. Truus Postma werd uiteindelijk veroordeeld tot één week voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van één jaar.

Oprichting NVVE

Vlak na de zaak-Postma besloten Klazien Sybrandy-Alberda en haar man Jaap Sybrandy zich in te gaan zetten voor de mogelijkheid tot euthanasie. Op 23 februari 1973 stichtten de twee in het Friese Vinkega de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE). Al snel groeide de NVVE van een lokale groep sympathisanten uit tot een landelijke organisatie. De vereniging richtte zich met name op het verstrekken van informatie over- en het doen van onderzoek naar euthanasie en hulp bij zelfdoding.

Zaak-Schoonheim

In 1983 werd ook de Alkmaarse huisarts P.L. Schoonheim voor de rechter gedaagd. Hij had, op haar eigen verzoek, het leven van een 95-jarige invalide vrouw beëindigd met een dodelijke injectie. Tijdens de rechtszaak werd euthanasie wel bewezen geacht, maar toch besloot het Alkmaarse rechtshof de huisarts te ontslaan van rechtsvervolging.

De rechter besloot de strafbare handeling (euthanasie) niet te bestraffen omdat het doel (de patiënt beschikking geven over zijn eigen levenseinde) volgens hem geoorloofd was. Ook de Hoge Raad sprak een jaar later uit dat ‘euthanasie onder bepaalde voorwaarden geoorloofd is met een beroep op de noodtoestand.’ De regering besloot dit toen echter niet in een wet vast te leggen, waardoor in de jaren die daarop volgden nog regelmatig mensen vervolgd werden voor euthanasie.

Wet toetsing levensbeëindiging

Pas na meer dan 30 jaar bereikte de NVVE op 1 april 2002 één van haar voornaamste doelstellingen met de invoering van de ‘Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding’. Hierin werd officieel vastgelegd dat euthanasie niet strafbaar is, op voorwaarde dat er rekening wordt gehouden met bepaalde ‘zorgvuldigheidseisen’. Zo moet de patiënt vrijwillig tot zijn besluit komen en moet er sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden.

Vier jaar na de invoering van de wet besloot de NVVE haar naam te veranderen in de ‘Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde’. Inmiddels heeft de organisatie 20 medewerkers, 150 vrijwilligers en ruim 131.000 leden, en is het daarmee de grootste ter wereld.