Oprichting Verenigde Nederlandse Staten
België 1790 – De Habsburgse keizer wil zijn rijk moderniseren en centraliseren. Hierdoor dreigen de redelijk zelfstandige provincies in de Zuidelijke Nederlanden hun zelfstandigheid te verliezen. Zij komen in opstand en op 11 januari richten zij de Verenigde Nederlandse Staten op. De onafhankelijke staat houdt het echter nog geen jaar vol.
Bij de Vrede van Utrecht in 1713 droeg Spanje de Zuidelijke Nederlanden over aan de monarchie van de Habsburgse Oostenrijkers. Hierdoor kwam dit gebied bekend te staan als de Habsburgse of Oostenrijkse Nederlanden. In de jaren tachtig van de achttiende eeuw voerde keizer Jozef II, geïnspireerd door de Verlichting, een aantal vergaande hervormingen door in de Oostenrijkse Nederlanden. Hij wilde het politieke, gerechtelijke en administratieve systeem radicaal moderniseren en centraliseren. Bij deze hervormingen wist Jozef bovendien een aantal religieuze gemeenschappen tegen zich in het harnas te jagen, door bijvoorbeeld kerkelijk bezit te confisqueren.
Hierdoor begon er in 1789 een opstand die bekend staat als de Brabantse Revolutie. Als gevolg hiervan ontstonden in de Oostenrijkse Nederlanden twee facties. De Statisten waren tegen de hervormingen van Jozef. De Vonckisten waren in eerste instantie voor de hervormingen geweest, maar door de tirannieke manier waarop deze werden doorgevoerd sloten zij zich aan bij de opstandelingen. In januari 1789 verklaarde Brabant zich onafhankelijk van het keizerlijke gezag. De leider van de Statisten, Hendrik van der Noot, stak de grens over naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In Breda verzamelde hij een klein leger, waarna hij in oktober en november het Oostenrijkse leger in de Oostenrijkse Nederlanden wist te verslaan.
Van der Noot verklaarde Brabant onafhankelijk en snel volgde de overige provincies van de Oostenrijkse Nederlanden, op Luxemburg na, hun voorbeeld. Op 11 januari 1790 richtten zij de Verenigde Nederlandse Staten op, naar voorbeeld van de oprichting van de Verenigde Staten van Amerika in 1776. Gelijktijdig was in het bisdom Luik een opstand tegen de Oostenrijkers uitgebroken. Zij voegden zich door middel van een alliantie bij de Verenigde Nederlandse Staten. Van der Noot was zich bewust van de kwetsbaarheid van de nieuwe staat en zocht toenadering tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Deze poging had echter geen succes.
Binnen de nieuwe staat lagen de twee facties constant met elkaar overhoop. Jozef II was ondertussen overleden en zijn broer, Leopold II, volgde hem op als keizer. In oktober begon hij met de herovering van de Oostenrijkse Nederlanden. De kwetsbare Verenigde Nederlandse Staten werden snel heroverd en in december 1790 was het hele gebied weer onder gezag van de Habsburgse keizer gebracht. Sommige historici zien in het kortstondige bestaan van de Verenigde Nederlandse Staten een voorbode van Belgische staat zoals die in 1830 gecreëerd werd, toen de Belgen zich succesvol van Nederland afscheidden.
