Pocahontas – Het meisje achter de legende

Ze was de dochter van een Indiaans opperhoofd van de Powhatan en leefde begin zeventiende eeuw in de staat die nu Virginia heet. Ze is vooral bekend als redder van Kapitein John Smith in 1607 en haar vermeende romantische relatie met hem. Op dit bekende verhaal is onder meer de gelijknamige, sterk geromantiseerde Disney-film gebaseerd. Hoewel dit verhaal niet geheel waarheidsgetrouw is, heeft Pocahontas een belangrijke rol gespeeld in de verbetering van verhoudingen tussen de Indianen en de Britse kolonisten. Ze werd beroemd in Engeland als een 'goede wilde'. Haar huwelijk met de Britse kolonist John Rolfe leidde tot de 'Vrede van Pocahontas'.

Pocahontas

Pocahontas werd geboren in 1595 in Werowocomoco als dochter van het machtige stamhoofd van de Powhatan-Indianen. Haar echte naam was Mataoka. De naam Pocahontas was een koosnaam die zoiets betekent als ‘speels’ of ‘ondeugend meisje’. Ze was de favoriete dochter van het stamhoofd en een van zijn vele kinderen. In 1614 bekeerde Pocahontas zich tot het christendom en werd ze omgedoopt tot Rebecca. Kort daarna trouwde ze met de Engelse tabaksplanter John Rolfe. Met hun zoon Thomas vertrokken ze in 1616 naar Engeland. Een jaar later overleed Pocahontas op 22-jarige leeftijd, waarschijnlijk geveld door een Europese ziekte.

Britse kolonisten

Pocahontas was ongeveer 11 jaar oud toen in april 1607 de eerste Britse kolonisten in Virginia arriveerden en daar de kolonie Jamestown vestigden. Ze ging er vaak op bezoek en werd zo geconfronteerd met de slechte levensomstandigheden van de vreemdelingen. Een getuigenverslag meldt: 'Elke vier of vijf dagen kwam Pocahontas met haar begeleiders en bracht zoveel voorzieningen waarmee de levens gered werden van velen die anders om waren gekomen van de honger'.

Hoe verliep het met de kolonie Jamestown na het huwelijk van Pocahontas en John Rolfe? In Geschiedenis Magazine 2 van 2022 vertelt Joke Kardux hoe de verhoudingen tussen de Powhatan en de kolonisten waren na het huwelijk. Meer weten? Neem nu een abonnement!

Bestel nu

John Smith

In december 1607 werd de Britse kapitein John Smith gevangen genomen door Powhatan tijdens een verkenningsexpeditie. Volgens eigen correspondentie uit 1616 belette Pocahontas zijn executie. Smith :'[O]p het moment van mijn executie riskeerde ze het gevaar haar eigen hersenpan in te laten slaan om de mijne te redden; en niet alleen dat, ze overtuigde haar vader dat ik veilig naar Jamestown werd begeleid'. Dit dramatische verhaal wordt ernstig in twijfel getrokken. Smith had namelijk, volgens zijn eerdere brieven, Pocahontas pas maanden later ontmoet. Ook zou de executie geënsceneerd kunnen zijn als onderdeel van een welkomstritueel. Historici hebben echter wel aangetoond dat de twee bevriend raakten en dat hun vriendschap een positieve uitwerking had op de bemiddeling tussen de Powhatan en de Britten. Van een romance is nooit bewijs gevonden.

'Vrede van Pocahontas'

Met de komst van meer Britse kolonisten verslechterden de verhoudingen met de Powhatan. Tijdens de eerste Anglo-Powhatan oorlog (1610-1614) werd Pocahontas op slinkse wijze ontvoerd door de Engelse kapitein Samuel Argall. Voor haar vrijlating eiste Argall dat haar vader Britse gevangenen vrij zou laten en gestolen goederen terug zou geven. Het opperhoofd stemde niet in met alle eisen en de ontvoering zou een jaar voortslepen. Pocahontas bekeerde zich in deze periode tot het christendom en trouwde met tabaksplanter John Rolfe in 1614. Hun huwelijk zorgde voor een belangrijke periode van vrede die acht jaar duurde. De zogenaamde 'Vrede van Pocahontas'.

Reis naar de Oude Wereld

In 1616 reisde Pocahontas, nu als vrouwe Rebecca Rolfe, met haar man en zoontje Thomas naar het Britse Koninkrijk. De Virginia Company of London hield zich bezig met de kerstening van de inheemse bevolking van de Nieuwe Wereld. Rebecca werd in Engeland opgevoerd als symbool voor de getemde Indiaan. De familie Rolfe vestigde zich in Brentford, waar Rebecca John Smith weer ontmoette. In maart 1617 besloten ze terug te keren naar Virginia, maar aan het begin van de terugreis werd Rebecca ernstig ziek en overleed kort daarop in Gravesend. De oorzaak van haar dood is onduidelijk, maar historici speculeren onder meer over tuberculose, longontsteking en pokken.

De waarheid achter de legende

Hoewel de bekende verhalen over Pocahontas sterk geromantiseerd en niet altijd even waarheidsgetrouw zijn, was zij wel degelijk een opmerkelijke jonge vrouw. Haar empathie voor de Britse kolonisten redde levens van de hongerdood. De 'Vrede van Pocahontas' heeft ongetwijfeld ook de dood van veel Powhatan en Britten verhinderd. Pocahontas nuanceerde westerse vooroordelen ten opzichte van 'inheemse wilden' en sloeg een belangrijke brug tussen twee vreemde werelden.