Presidentiële portretten in de Verenigde Staten

De Amerikaanse oud-president George W. Bush mag vandaag eenmalig terugkeren in het Witte Huis. Hij zal daar getuige zijn van de ceremoniële onthulling van zijn presidentiële portret, een traditie die al ontstond onder de eerste president van de Verenigde Staten, George Washington. De reeks van in totaal 43 presidentiële beeltenissen geeft een unieke kijk op de historie van het Amerikaanse presidentschap.

In 1796 schilderde de beroemde Amerikaanse portrettist Gilbert Stuart een beeltenis van de eerste president van de Verenigde Staten: George Washington. Het schilderij staat bol van de symboliek, zoals de uitgestoken hand die verwijst naar zijn tolerante beleid en de regenboog die in het raam op de achtergrond de onweerswolken verdrijft, een symbolisering van de rust en vrede die hij bracht na de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd. Hiermee legde Stuart de basis voor het gebruik dat iedere Amerikaanse president vereeuwigd werd in een portret.

Theodore Roosevelt

Teddy Roosevelt

Zo werd in 1902 de 26ste president van de Verenigde Staten Theodore Roosevelt afgebeeld door de Franse schilder Theobald Chartran. Roosevelt was echter helemaal niet tevreden met het schilderij, dat hem volgens familieleden afbeeldde als een ‘onschuldig katje’, en liet het stuk daarom vernietigen. Vervolgens gaf hij de Amerikaanse schilder John Singer Sargent opdracht een nieuw portret te maken, maar beide heren konden het niet eens worden over de pose. Roosevelt verweet de schilder dat hij niet wist wat hij [Roosevelt] wilde, terwijl Sargent de president verweet dat hij geen flauw benul had van een goede pose. Roosevelt greep daarop boos de trapleuning en riep ‘Oh, is dat zo?!’, waarmee de ideale houding was gevonden.

John F. Kennedy

In de reeks van 43 presidentiële portretten zijn wel meer opmerkelijke poses opgenomen. Zo is Abraham Lincoln afgebeeld in een denkende houding, terwijl John Tyler zich liet portretteren met een verfrommelde krant in zijn handen. Grover Cleveland werd zelfs twee maal vereeuwigd, de eerste keer in 1891 en een tweede maal in 1899 , omdat hij twee afzonderlijke termijnen diende. Veruit het meest opmerkelijke portret is ongetwijfeld dat van John F. Kennedy. Nog voor het einde van zijn presidentschap kwam hij in 1962 om het leven door een moordaanslag, waardoor er nog geen schilderij van hem was gemaakt. De Amerikaanse artiest Aaron Schikler kreeg daarom opdracht om Kennedy postuum te vereeuwigen, maar hij gaf aan niet de ogen van een dode man te willen schilderen. Kennedy is daarom afgebeeld in een zeer neerslachtige houding, met zijn hoofd naar de grond gericht.

George W. Bush

Vandaag zal de beeltenis van George W. Bush als het 43ste schilderij worden opgenomen in de presidentiële portrettenreeks. Tijdens zijn presidentschap verscheen er al een ander officieel portret van de president, maar dat was gefinancierd door private donaties. Bij de presentatie van het stuk in december 2008 grapte Bush overigens “Welkom bij mijn ophanging”, waarop het publiek in lachen uitbarstte. Of hij vandaag ook zo luchtig om zal gaan met de ceremonie lijkt onwaarschijnlijk, want het is een grote eer om opgenomen te worden in de presidentiële galerij. De huidige president Obama zal overigens pas na afloop van zijn presidentschap toegevoegd worden aan de reeks.