Protest tegen bezuinigingen op het Malieveld

Vandaag praat de Kamer over het voornemen van staatssecretaris Zijlstra om 200 miljoen euro te bezuinigen op kunst en cultuur. Tegelijkertijd is er een grote demonstratie op het Malieveld in Den Haag. De grootste demonstratie tot nu toe op het Malieveld telde 550.000 betogers. Hij werd op 29 oktober 1983 gehouden en was gericht tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens in Nederland.

“Er was die dag in heel Nederland geen bus meer te huur: ze reden allemaal naar Den Haag. Een groot deel bleef ook nog in de file staan.”

Malieveld

In 1576 werd de Acte van Redemptie afgevaardigd, waarin verboden werd het Malieveld te bebouwen en ontbossen. Het werd ondertekend door Willem van Oranje. Toch werd een deel van het bos gekapt tijdens de Tachtigjarige Oorlog om de bouw van een stadswal mogelijk te maken. Door regen en slecht weer was het vruchtbare deel van de grond weggespoeld en was het niet meer mogelijk op het zanderige terrein opnieuw een bos aan te leggen. Daardoor werd in 1594 besloten om het nog uit duin bestaande stuk grond verder af te graven. De grasvlakte zoals wij die vandaag de dag nog kennen was geboren. Het open veld dankt zijn naam aan het spel Malie, een voorloper van golf en croquet, dat gespeeld werd op het huidige ‘Malieveld’.

Kernwapens

Tegenwoordig doet het Malieveld dienst als plaats voor demonstraties, militaire parades en festivals. De grootste massademonstratie telde 550.000 betogers. Ter vergelijking: de studentendemonstratie van 21 januari 2011 telde 15.000 betogers. De demonstratie werd op 29 oktober 1983 gehouden en was gericht tegen de plaatsing van 48 kruisraketten in Woensdrecht. Op 12 december 1979 werd het NAVO-dubbelbesluit afgekondigd als reactie op de plaatsing van SS-20-raketten door de Sovjet-Unie. Er werd besloten om 572 Amerikaanse middellangeafstandsraketten in vijf West-Europese landen, namelijk West-Duitsland, Groot-Brittannië, Italië, Nederland en België te plaatsen. De Sovjet-Unie zou tegelijkertijd een aanbod krijgen tot onderhandelingen over beperking van deze categorie wapens. De kabinetten-Van Agt, van 1977 tot 1981, durfden keer op keer geen beslissing over de plaatsing van de raketten te nemen en schoven het besluit op de lange baan vanwege de maatschappelijke onrust die in Nederland heerste over de plaatsing van de raketten.

Demonstraties

Al in 1977 was er een vredesweek georganiseerd door het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Het was een campagne tegen kernwapens en vóór nucleaire ontwapening en ontspanning. In 1981 werd het plaatsingsbesluit door Nederland opnieuw uitgesteld, doordat de internationale onderhandelingen in Genève op gang waren gekomen. De Russen waren niet akkoord gegaan met het NAVO-dubbelbesluit. Aangezien het onderwerp over de plaatsing van kernwapens in Europa in de lucht bleef hangen, organiseerde de IKV op 21 november 1981 een mega-demonstratie van 420.000 mensen in Amsterdam. Naar aanleiding van de demonstratie werd in 1982 het Komitee Kruisraketten Nee (KKN) opgericht. Het Komitee bestond uit onder andere het IKV, de FNV, Pax Christi, Stop de Neutronenbom en de politieke partijen PvdA, D’66, CPN, PPR en PSP.

Op 29 oktober 1983 organiseerde het KKN de grootste demonstratie in Nederland ooit gehouden. Op het malieveld waren circa 550.000 demonstranten op de been. “Er was die dag in heel Nederland geen bus meer te huur: ze reden allemaal naar Den Haag. Een groot deel bleef ook nog in de file staan.” Een half miljoen mensen waren samen gekomen om te demonstreren op het grote plein in Den Haag. Twee jaar later, in 1985, werd een petitie getekend tegen de plaatsing van de kruisraketten. Meer dan 3,7 miljoen handtekeningen werden aan premier Lubbers overhandigd. Het Kabinet-Lubbers II stemde uiteindelijk in met een uitstel van twee jaar van het NAVO-dubbelbesluit. Nederland zou kruisraketten plaatsen als de Sovjet-Unie meer dan 378 kernraketten zou hebben gestationeerd. In 1987 werd uiteindelijk een akkoord getekend tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. In Nederland zijn de wapens zodoende nooit geplaatst.

Mars der Beschaving

Op dit moment wordt er op het Malieveld een andere strijd gestreden. Namelijk tegen de bezuinigingen in de cultuursector die het kabinet-Rutte wil gaan doorvoeren. De actievoerders trokken in de nacht van zondag op maandag van Rotterdam naar Den Haag. Vandaag demonstreren ze op het Malieveld in de Hofstad terwijl de Tweede Kamer debatteert over de cultuurplannen van het kabinet. De manifestatie op het Malieveld start om 13.00 uur en eindigt om 15.30 uur, wanneer het debat in de Tweede Kamer begint.