Samuel Johnson schrijft de Dictionary of the English Language
De Britse schrijver Samuel Johnson krijgt in 1746 de opdracht van een samenwerkingsverband van uitgevers om een groots woordenboek van de Engelse taal te maken. Na jaren methodologisch onderzoek en woordanalyse wordt de door Johnson geschreven Dictionary of the English Language op 15 april 1755 dan eindelijk gepubliceerd.
Het woordenboek
Johnson was de zoon van een boekhandelaar en studeerde aan de Lichfield Grammar School en Oxford. Omdat hij geen baan vond als leerkracht ging Johnson aan de slag als schrijver en journalist om de eindjes aan elkaar te knopen elke maand. Na verloop van tijd verkreeg hij enige literaire status en werd hij gevraagd als schrijver van de Dictionary of the English Language. Er was al langere tijd behoefte aan een grootschalig woordenboek, maar een dergelijk project was onbetaalbaar voor een enkele uitgever. Daarom werden de krachten gebundeld en legden een aantal uitgeverijen gezamenlijk geld in om het woordenboek te bewerkstelligen.
James Boswell
Ondanks de bekendheid die Johnson verkreeg door het bekende woordenboek bleef hij krap bij kas zitten. Zijn financiële situatie verbeterde toen hij in 1763 de schrijvende advocaat James Boswell ontmoette en zij van hun reizen door de Schotse Hooglanden verscheidene reisverslagen publiceerden. Boswell maakte in de literaire wereld furore met de biografie die hij schreef over zijn vriend en reisgenoot ‘Life of Johnson’, gepubliceerd in 1791.
Belangrijk literair werk
In het midden van de achttiende eeuw kwam er door het groeiende aantal geletterden en verbeterde technieken voor het drukken van boeken steeds meer vraag naar een overzichtelijk verzamelwerk met taalregels voor spelling, grammatica en definiëring van woorden. Voor de komst van de Dictionary of the English Language waren er al een aantal andere woordenboeken in omloop, maar deze waren hoofdzakelijk gericht op het vertalen van het Engels naar diverse andere talen. Johnsons woordenboek wordt nog steeds gezien als één van de grootste Engelse literaire bijdrages aan de wetenschap.
Subjectiviteit in definities
Over het algemeen genomen was Johnsons woordenboek zeer secuur en betrouwbaar, maar sommige definities in de eerste druk van zijn woordenboek geven een vermakelijk inkijkje in Johnsons gedachten. Bij de beschrijving van het woord dull (saai) verduidelijkt Johnson de betekenis van het woord met zelfspot door de voorbeeldzin ‘to make dictionaries is dull work’ te gebruiken. Ook bij het woord lexicograaf (woordenboekschrijver) laat Johnson zich een oordeel ontvallen: ‘een lexicograaf is een schrijver van woordenboeken, een onschuldige sloof die zich bezighoudt met het opzoeken, definiëren en het geven van significantie aan woorden’.
Johnsons mening
Niet alleen over zijn eigen vakgebied geeft Johnson bij tijd en wijlen een mening bij het beschrijven van betekenissen. Oats (haver) kent hij de volgende betekenis toe: ‘een graan, welke in Engeland aan paarden wordt gevoerd, maar in Schotland kennelijk mensen onderhoud’. De geopinieerde Johnson neemt al helemaal geen blad voor de mond wanneer het gaat om patrons (patroon/beschermer en/of financier van een bepaalde zaak). Hij geeft hierbij als definitie: ‘iemand die goedkeurt, steunt en beschermt. Over het algemeen een ellendeling die steunt door onbeschoft te zijn en wordt betaald door vleierij’. Excises (accijnzen) zijn ‘hatelijke belastingen op goederen’. Een duidelijk gemaakt punt dus.
