Theodore Roosevelt en de aanleg van het Panamakanaal

Het Panamakanaal wordt momenteel verbouwd voor 5,25 miljard dollar. De nieuwe sluizen worden 55 meter breed en 15 meter diep, waardoor schepen met 12.000 containers gebruik kunnen maken van het kanaal – dit is bijna een verdrievoudiging. Momenteel is ongeveer de helft van het project afgerond. Het oorspronkelijke Panamakanaal werd in 1914 voltooid en president Theodore Roosevelt (1901-1909) had zich hier sterk voor gemaakt. Maar wat waren zijn motieven destijds?

Theodore Roosevelt was president van de Verenigde Staten van 1901 tot 1909. Tijdens deze periode had hij de ambitie om de Europese invloed in Amerika terug te dringen. Daarnaast wilde hij graag van Amerika een wereldmacht maken. Om deze doelen te bereiken had Roosevelt een pragmatistische houding. Hij woog de voor- en nadelen tegen elkaar af om zo tot een goed besluit te komen. Hierbij hield hij rekening met persoonlijke voordelen, patriottisme, gerechtigheid en de judgement of history.

Het Panamakanaal in de politiek van Roosevelt

Maar wat waren de motieven van de president? “Al meer dan vierhonderd jaar zet de Verenigde Staten zich in voor de aanleg van een kanaal door de Amerikaanse Isthmus”, aldus President Roosevelt tijdens de State of the Union in 1903. Uit historisch perspectief achtte de President  het gerechtvaardigd dat de Verenigde Staten eens de daad bij het woord zouden voegen.

Belang van de Panamezen en de rest van de wereld

Een ander belangrijk aspect was het beleid van Colombia. Dit beleid was in de ogen van Roosevelt een wanbeleid. Niet alleen omdat de Panamezen tekort werden gedaan, maar ook omdat dit de hele wereld schaadde. Het Panamakanaal zou namelijk voor de gehele gecommercialiseerde wereld een economisch voordeel met zich meebrengen. Dus in het belang van de Panamezen en de rest van de wereld, was het volgens Roosevelt gerechtvaardigd om te interveniëren. Het wanbeleid van Colombia opende ook de deur voor Europa om invloed uit te oefenen en het kanaal aan te leggen, iets wat Roosevelt niet wilde.

Stemmen winnen

Roosevelts politiek werd tevens gekenmerkt door eigen belang en door persoonlijke voordelen. Hij had de intentie om stemmen te winnen met zijn beleid jegens Panama. Dit toont aan dat zijn eigen politieke voordelen ook meewogen in de besluitvorming. De interventie in Panama kon volgens Roosevelt niet veroordeeld worden door de oppositie, omdat deze politiek het enige juiste was wat gedaan kon worden.

Amerika als wereldmacht

Daarnaast voelde Roosevelt zich verantwoordelijk voor de aanleg van het kanaal en hij wilde niet overkomen als ‘zwak’. Dit komt overeen met zijn ambitie om van Amerika een wereldmacht te maken. Een belangrijk aspect dat hierbij meespeelt, is het economische voordeel wat het Panamakanaal met zich mee zou brengen.

De economische voordelen van het Panama

De economie heeft nooit een echt grote rol gespeeld in de politiek van Roosevelt. Toch is het wel van belang geweest, omdat het economische voordeel effect had op diverse aspecten van Roosevelts politiek, zoals persoonlijk belang, het terugdringen van Europese invloeden en de ambitie om van de Verenigde Staten een wereldmacht te maken.

Voordeel van het Panamakanaal

Aan de vooravond van de aanleg van het kanaal berekende het congres dat de aanleg van het Panamakanaal een voordeel van 1,2 miljard dollar met zich mee zou brengen. Omgerekend was dit 4,7 procent van het Bruto Binnenlands Product van de Verenigde Staten. Dit kwam voornamelijk door een verkorting van de handelsroutes. Door het Panamakanaal zou men niet meer om Zuid-Amerika heen hoeven te varen, maar konden ze dankzij het kanaal een groot stuk afsnijden. Zo zou de route tussen New Orleans en San Francisco met 66,7 procent korter worden. Daarnaast zouden de handelsroutes naar buitenlandse markten met tientallen procenten korter worden, waardoor het beter kon concurreren met Europa.

De pragmatische houding van Roosevelt – in combinatie met de voordelen die het Panamakanaal zou opleveren voor Roosevelts politiek – leidde ertoe dat de Verenigde Staten besloten om alles op alles te zetten om de aanleg van het Panamakanaal te garanderen. Ruim 100 jaar geleden speelden de Verenigde Staten nog een hoofdrol in de aanleg van het Panamakanaal. Bij de huidige uitbreiding van het kanaal spelen de Amerikanen een veel minder significante rol.