Twee-statenoplossing voor Israël en de Palestijnse gebieden

Oud-minister en schrijver Jan Terlouw is donderdag in Den Haag door IKV Pax Christi benoemd tot 'Minister van Vrede' voor het virtuele Ministerie van Vrede. Vanaf het einde van de jaren zeventig nam Pax Christi de twee-statenoplossing voor Israël en de Palestijnse gebieden op als optie in haar programma.

Het vredesministerie is opgericht door IKV Pax Christi om op te komen voor het belang van vrede en veiligheid. In de vorm van lezingen, debatten en evenementen zullen Terlouw en Stienen de komende tijd politieke en maatschappelijke aandacht vragen voor het belang van vreedzame oplossingen in conflictgebieden. De organisatie Pax Christi Nederland (PCN) werd op 5 mei 1948 opgericht in Utrecht als onafhankelijke democratische vereniging die losstaat van de katholieke kerkstructuur. Pax Christi werkt dus onafhankelijk van politieke belangen en wordt gesteund door een achterban van betrokken individuen, maatschappelijke organisaties en kerken.

Midden-Oosten problematiek

Eind jaren zestig en begin jaren zeventig begon Pax Christi zich bezig te houden met kernbewapening, de Midden-Oosten problematiek en de dienstweigering. Het was een van de eerste bewegingen in Nederland die aandacht vroeg voor de Palestijnse kant in het conflict met Israël. In 1965 verscheen het rapport ‘Met Pacem in terris onderweg’. Door middel van het rapport liet de beweging blijken voortaan een duidelijke politieke koers te gaan volgen. Na de zesdaagse oorlog in 1967 verwoorden zij hun steun van de Palestijnen expliciet. Sommigen gingen zelfs zo ver om de PLO te erkennen. Binnen Pax Christi leidde dat tot onenigheid.

Twee-statenoplossing

Door middel van druk vanuit het bestuur werd dat radicale standpunt tien jaar later verlaten. De vredesbeweging hield lange tijd afstand van een oordeel over de exacte vormgeving van de staat Israël. Ze pleitten voor een “democratische politieke structuur”. In hun optiek moest de staat Israël eerst de nationale identiteit van de Palestijnen erkennen en vervolgens verwachtten ze van de Palestijnen om ook de staat Israël te erkennen. Aan het einde van de jaren zeventig nam PCN de twee-statenoplossing als optie in hun programma.

Wandelgang naar de VN

De Palestijnse autoriteiten hebben omstreeks een half jaar geleden aangekondigd om volgende week dinsdag naar de Verenigde naties te stappen om erkenning te vragen voor een Palestijnse staat met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Al sinds 1988 worden de Palestijnen als volk en natie erkend door de VN. Ook erkende de Internationale gemeenschap dat de gebieden die in 1967 door Israël werden veroverd (Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever, Gazastrook de Sinaï en de Golan Hoogvlakte) niet aan Israël toebehoren.

Erkenning

Organisaties als de Europese Unie, het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank hebben bevestigd dat Palestina klaar is om als zelfstandige staat te fungeren. De Europese Unie is verdeeld over de erkenning van de Palestijnse staat. De Nederlandse regering is van mening dat een Palestijnse staat slechts door onderhandeling met Israël tot stand kan komen. De Verenigde Staten hebben al aangegeven dat ze in de VN hun veto zullen uitspreken tegen de staat Palestina, waardoor ze verhinderen dat het een volwaardig lid wordt van de organisatie. Toch kan de Algemene Vergadering Palestina accepteren als een ‘non-member state’ van de VN. De Palestijnse staat wordt dan ondertekenaar van belangrijke internationale verdragen, zoals de Conventies van Geneve en het Verdrag van Rome.

Einde conflict

De vraag die centraal staat is of een erkenning door de Algemene Vergadering van de VN van een Palestijnse staat een bijdrage kan leveren aan een vreedzame en duurzame oplossing van het conflict tussen Israël en de Palestijnen? Mocht er volgende week besloten worden Palestina toe te laten tot de VN dan komt er toch nog de twee-statenoplossing tot stand die Pax Christi in de jaren zeventig al voor ogen stond.