Een gouvernante mocht in een adellijk gezin niet ontbreken. Wat maakte een gouvernance zo belangrijk?

Verdwenen beroep: de gouvernante

Verdwenen beroepen – In de achttiende en de negentiende eeuw gaven gouvernantes privéles aan kinderen uit welgestelde gezinnen. Tegenwoordig horen we niks meer over gouvernantes, maar hun beroep wordt wel op een soortgelijke manier uitgevoerd. Waarom was de gouvernante belangrijk?

Gouvernantes waren vrouwen die bij een adellijk gezin inwoonden. Zij hadden de taak om kinderen, meestal meisjes, uit adellijke families te onderwijzen in allerlei vakken en sociale regels. Daarnaast hielden gouvernantes zich bezig met de opvoeding van de kinderen. Een gouvernante wordt vaak geassocieerd met een nanny of kinderjuffrouw, maar deze beroepen hadden alleen een verzorgende en opvoedende taak. Nanny’s en kinderjuffrouwen gaven kinderen geen les.

Gouvernantes binnen het gezin

Een gouvernante leerde de kinderen regels en handelingen die hun zelfstandigheid vergrootten. Hierdoor had een gouvernante een belangrijke bijdrage in de algemene kennis en ontwikkeling van adellijke kinderen. Het doel was om kinderen uit welgestelde families klaar te stomen voor een hoge functie in hun volwassen jaren. Een gouvernante doceerde zowel algemene als creatieve vakken en besteedde daarbij in het bijzonder veel aandacht aan de Franse taal. Een gouvernante was vanaf toen niet meer nodig. Omdat een gouvernante nauw betrokken was binnen het gezin, maakte zij ook regelmatig uitstapjes met de kinderen.

Gouvernantes verdwenen

Gouvernante was een progressief beroep, omdat vrouwen over het algemeen aan huis gebonden waren. Als gouvernante werkte de vrouw zelfstandig buiten de deur, waarmee ze haar eigen brood verdiende. Als gevolg van de stijgende lonen in de jarige vijftig van de twintigste eeuw, nam de vraag naar gouvernantes en kinderjuffrouwen af. Tegenwoordig maken – vaak - welgestelde gezinnen nog gebruik van au-pairs. In tegenstelling tot gouvernantes geven au-pairs geen thuisonderwijs en verblijven ze tijdelijk bij het gezin.

Bekende gouvernantes

Een bekende gouvernante uit de geschiedenis is onder meer de Franse Jeanne-Marie de Beaumont (1711-1780), schrijfster van een bekende versie van het volksverhaal Belle en het Beest. De gouvernante kwam in veel romans en films voor, waaronder in de negentiende-eeuwse roman "Jane Eyre" van de Engelse schrijfster Charlotte Brönte. Ook in de klassieker "The Sound of Music" uit 1965 speelde een gouvernante, de Oostenrijkse Maria von Trapp, een hoofdrol.