Victor Lustig: de gladste oplichter die ooit heeft bestaan

“Jullie hebben me opgelicht!”, zo verklaarde Victor Lustig in mei 1935 tegen de agenten die hem kwamen arresteren. De uitspraak was ironisch bedoeld, want in werkelijkheid was Lustig zelf een van de gladste oplichters die ooit heeft bestaan. Zo wist hij de Eiffeltoren te verkopen als ‘oud metaal’ en had hij zelfs het lef om de beruchte gangster Al Capone te bedriegen.

Victor Lustig werd geboren op 4 januari 1890 in de stad Hostinne in Oostenrijk-Hongarije. Hij was een charmante en welbespraakte jongeman, met ambities die verder reikten dan zijn bescheiden geboorteplaats. Lustig vertrok op jonge leeftijd dan ook naar het westen, waar hij al snel zijn geld verdiende met het oplichten van goedgelovige mensen. Zijn favoriete slachtoffers waren de rijke - maar daardoor niet minder hebberige - passagiers van op de luxueuze oceaanlijners tussen Parijs en New York.

Geldmachine

Zijn meest succesvolle truc was de ‘geldmachine’, een klein houten kistje dat van binnen was voorzien van allerlei radartjes en andere machinerie. Het was niet ongebruikelijk dat de passagiers op de boot tijdens de lange reis informeerden naar het curieuze object, waarop Lustig met enige gespeelde tegenzin een demonstratie gaf. De Oostenrijker stopte daarbij een authentiek honderddollarbiljet in het kistje en sloot de deksel. Daarna liet Lustig zijn toeschouwers enkele uren wachten, alvorens hij het doosje weer open maakte en er plots twee honderddollarbiljetten in lagen.

Chemisch proces

Volgens de oplichter was dit het resultaat van een ‘ingewikkeld chemisch duplicatieproces’, maar in werkelijkheid kwam het tweede biljet gewoon uit een verborgen compartiment van het doosje. Zijn goedgelovige slachtoffers wisten dit echter niet en boden tienduizenden dollars voor de ‘geldmachine’. Lustig voorzag het kistje van tevoren altijd van meerdere biljetten, zodat het ‘chemische proces’ ook de eerste paar keer na de verkoop nog zou werken. Tegen de tijd dat de kopers merkten dat ze opgelicht waren, was Lustig al lang weer van boord.

Eiffeltoren

In 1925 kreeg Lustig een idee voor een nog grotere zwendel. In een Franse krant las hij dat de Eiffeltoren last had van roest en achterstallig onderhoud, en dat vele Parijzenaren graag van het ding af wilden. De oplichter rook zijn kans en stuurde meteen een aantal ‘officiële’ brieven naar alle metaalhandelaren in de omgeving, waarin hij zich voordeed als de onderdirecteur van het ‘Ministere de Postes et Telegraphes’. Lustig beweerde dat hij opdracht had gekregen om de sloop van de Eiffeltoren te regelen, en dat de metaalboeren allemaal een bod uit mochten brengen op de 7.000 ton schroot die dit op zou leveren. Om zijn slachtoffers te imponeren ontving de Oostenrijker ze in het luxueuze Hotel de Crillon en bood hij hen een limousinetoer rond de Eiffeltoren aan.

Stupiditeit

Desalniettemin rook één van de handelaren, Andre Poisson, onraad, omdat andere ambtenaren niets van het plan leken te weten. Lustig wist deze situatie echter snel onschadelijk te maken door te suggereren dat dit kwam omdat hij een corrupte ambtenaar was, die de veiling helemaal op eigen houtje had opgezet. Poisson trapte erin en bood Lustig nog eens 20.000 dollar smeergeld aan, bovenop de 50.000 dollar die hij al had geboden voor het schrootmetaal. Toen de Fransman later ontdekte dat hij toch opgelicht was, durfde hij niet naar de politie te gaan, uit angst dat zijn stupiditeit publiekelijk bekend zou worden.

Al Capone

Een paar maande later probeerde Lustig de ‘verkoop’ van de Eiffeltoren nog eens te herhalen met een andere handelaar, maar die besloot wel de politie te bellen. De Oostenrijker moest hierop uitwijken naar de Verenigde Staten, waar hij al snel weer betrokken raakte bij allerlei criminele activiteiten. Dit bracht hem onder meer in contact met Al Capone, de beruchte gangster uit Chicago. In 1935 vroeg Lustig Capone om hem 50.000 dollar te lenen voor één van zijn zwendels. De oplichter beloofde dat hij deze investering binnen twee maanden dubbel terug zou betalen.

Toen Lustig echter twee maanden later terugkeerde had hij slecht nieuws: zijn zwendel was volledig mislukt. Capone stond op het punt om in woede uit te barsten over zijn verloren geld toen de Oostenrijker ineens 50.000 dollar op tafel legde. Dit had hij nog weten te redden van zijn fiasco en hij wilde Capone graag terugbetalen, zo beweerde Lustig. In feite was er nooit sprake geweest van een ‘investering’, want de Oostenrijker had het geld na zijn ontmoeting met Capone direct in zijn kluis gestopt, en het er pas twee maanden later weer uit gehaald.

Het hele gebeuren was alleen bedoeld om het vertrouwen van de gangster te winnen, en dat was gelukt. Als beloning voor zijn eerlijkheid gaf Capone Lustig 5.000 dollar cadeau.

Arrestatie

In 1935 bracht een ander soort bedrog echter een abrupt einde aan de criminele loopbaan van Lustig. Zijn vriendin, Billy May, kwam er namelijk achter dat hij het bed gedeeld had met een ander, en dus besloot ze de politie te tippen over zijn verblijfplaats. Op 10 mei 1935 werd Lustig in New York in de kraag gevat door de politie. Eén van de agenten zei daarbij bewonderend: “Jij bent de gladste oplichter die ooit heeft geleefd”, waarop Lustig glimlachend antwoordde: “Dat zou ik niet zo zeggen. Immers, jullie hebben mij nu opgelicht.”

Afbeelding:

• 1935 photo of con man Victor Lustig: Page from a 1935 Philadelphia newspaper [Public domain], via Wikimedia Commons
• Eiffel-torony, Világkiállítás 1937. Location: France, Paris Tags: international fair, tower Title: Eiffel-torony, Világkiállítás 1937: FOTO:Fortepan — ID 4776: Adományozó/Donor: Unknown. archive copy at the Wayback Machine (archived on 24 January 2019) [Public domain], via Wikimedia Commons