Vilmos Huszár: van abstract tot naturalistisch

Themamaand 100 jaar 'De Stijl' – Bij de kunstbeweging 'De Stijl' zal niet snel gedacht worden aan Vilmos Huszár. Deze relatief onbekende Hongaar betekende veel voor de abstracte kunststroming, maar had er ook al snel genoeg van. Hij stond bekend om zijn verscheidene schilderstijlen, waaronder zijn vele naturalistische werken.

Vilmos Huszár kwam op 5 januari 1884 ter wereld. Hij studeerde aan de kunstacademie in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Hij vervolgde zijn studie in München. Daar ontmoette hij dichteres en schilderes Anna Egter van Wissekerke, met wie hij naar Den haag vertrok. Huszár proefde daar een aantal maanden van de Haagse schilderkunst en hij leerde Jozef Israëls kennen, een grote naam binnen de Haagse School. Hij gaf Huszár een aantal artistieke tips. Ook leerde hij veel van kunstcriticus en handelaar H.P. Bremmer.

Bijdragen aan De Stijl

Hoewel Den Haag een goede leerschool was voor Huszár, besloot hij om deze stad te verruilen voor het nabijgelegen Voorburg. Zijn ontwikkeling als kunstenaar raakte in een stroomversnelling. Zijn eerste schilderijen hadden vooral een naturalistische stijl. In 1916 keek hij zijn ogen uit bij een schilderij van Piet Mondriaan, wat hem deed besluiten om zich op abstracte kunst te focussen. Een jaar later schilderde hij "Compositie II", waarin hij typische kenmerken van de Stijl, zoals eenvoud en primaire kleuren, duidelijk naar voren brengt. In hetzelfde jaar richtte hij samen met onder meer Gerrit Rietveld en Theo van Doesburg het nieuwe maandblad 'De Stijl' op. Voor dit blad schreef hij stukken en ontwierp hij de voorpagina. Opmerkelijk is dat een deel uit het vroege oeuvre van Huszár nooit is gevonden. Wel schreef Huszár in een brief aan zijn bevriende schilder Chris Beekman dat hij er niet van hield om musea "vol te stoppen".

Ommekeer

Terwijl De Stijl in een hoogtepunt verkeert, neemt Huszár in 1919 alweer afscheid van de beweging. Vanaf 1923 hield hij zich als ontwerper bezig met architectuurtentoonstellingen. Een aantal jaar later bouwt hij samen met zijn vrouw een atelierwoning op de Veluwe, waar hij vlak voor de Tweede Wereldoorlog permanent verblijft. Ondertussen bleef hij als schilder actief, maar dit keer voornamelijk met naturalistische schilderijen. Hij brak definitief met De Stijl.

"Stilleven met fruit" en "Frederik"

Huszár kreeg het tijdens de Tweede Wereldoorlog, net als veel andere kunstenaars, erg moeilijk. Ook op persoonlijk gebied kreeg hij veel voor zijn kiezen: zo overleed zijn vrouw en leed hij zelf aan depressies Hij legde zich toe op figuratieve kunst. In 1945 schilderde hij het beroemde werk 'stilleven met fruit'. De heropleving van De Stijl in de jaren vijftig haalde de kunstenaar weer uit het slop. In 1954 schilderde hij zijn beroemde schilderij 'Frederik'. De laatste jaren verliepen droevig voor de kunstenaar. Zijn gezondheid verslechterde en hij overleed uiteindelijk in 1960 in zijn woonplaats Wierden.