Vrede van Utrecht: Feesten en banketten

Illustratrice Brigida Almeida heeft namens het tekencollectief De Inktpot weer een nieuwe pagina toegevoegd aan de stripreeks rond de Vrede van Utrecht. Deze nieuwste editie heeft als onderwerp de vele feesten en feestmalen die er tijdens de vredesonderhandelingen in de Domstad werden georganiseerd. De diplomaten bespraken de toekomst van Europa namelijk het liefst onder het genot van een beetje wijn en een flink wild zwijn.

Op 29 januari 1712 begonnen in Utrecht de vredesonderhandelingen die een einde moesten maken aan de Spaanse Successieoorlog (1701-1714). Om dit immense karwei te realiseren waren maar liefst 54 diplomatieke delegaties uit heel Europa afgereisd naar de Domstad. Zoals gebruikelijk waren veel van de diplomaten rijke edelen van hoge afkomst. Ze hadden zich van te voren al ingesteld op een langdurig verblijf in Utrecht, want vredesonderhandelingen waren vaak een zaak van de ‘lange adem’. Iedere fase van de onderhandelingen moest namelijk uitgebreid worden overwogen en besproken met de machtshebbers in verschillende Europese hoofdsteden.

Paleizen en schouwburgen in Utrecht

Direct na hun aankomst namen de diplomaten dan ook hun intrek in de meest statige en luxueuze panden van Utrecht. De Nederlandse burgers en edelen waren maar wat graag bereid hun huizen hiervoor beschikbaar te stellen, aangezien de huur flink op kon lopen. Soms bedroegen de maandelijkse betalingen wel 2000 gulden, een bedrag dat vandaag de dag neer zou komen op bijna 20.000 euro. Ook op andere manieren probeerden de Utrechtenaren het de buitenlanders zo aangenaam mogelijk te maken. Zo werden er rondvaarten over de grachten georganiseerd en werden er twee houten hulpschouwburgen opgericht, zodat de rijke diplomaten het niet zonder hun broodnodige dosis cultuur hoefden te stellen.

Feestmalen en bal masqués

Veruit het meest opvallende aspect van de aanwezigheid van de diplomaten was een explosieve toename van het aantal feestmalen in de stad, waar de edelen zich te goed deden aan wijn en allerlei etenswaren. Zo organiseerde de Portugese ambassadeur een groots feest aan de Kromme Nieuwegracht dat maar liefst drie dagen duurde. De gemaskerde bal masqués boden namelijk de ideale gelegenheid om ’s avonds ‘off-the-record’ nog even verder te onderhandelen. De burgers van Utrecht genoten ondertussen ook van de feestmalen, want deze waren voor hen vrij toegankelijk, mits zij passend waren gekleed.

Smokkel en vuurwerk

Deze laatste voorwaarde betekende een uitsluiting van de armere bevolking van Utrecht, maar die was daar niet bijzonder rouwig om. Velen van hen wisten namelijk op hun eigen manier toch nog een zakcentje te slaan uit het vredesproces. Zo veroorzaakten de vele feesten al snel een nijpend tekort aan wijn in de Domstad, wat resulteerde in de opkomst van een levendige wijnsmokkel. Daarnaast konden alle inwoners op 11 april 1713 genieten van vuurwerk en grootse vreugdevuren na de officiële ondertekening van de Vrede van Utrecht. Helaas betekende dit echter ook het einde van alle festiviteiten, want al snel daarna keerden de Europese diplomaten weer huiswaarts.

‘Vrede van Utrecht gaat door de Maag’

In samenwerking met het Utrechts Archief heeft illustratrice Brigida Almeida deze cultuur van vreugde en feest verwerkt tot een strippagina met de titel ‘Vrede van Utrecht gaat door de Maag’. De tekeningen maken onderdeel uit van het project ‘Vrede van Utrecht Stript’ van tekencollectief De Inktpot, die op een luchtige en toegankelijke wijze de gebeurtenissen rondom de vrede van Utrecht proberen te illustreren. Bekijk hier de volledige digitale versie van ‘Vrede van Utrecht Stript’, met op de laatste pagina de nieuwste toevoeging van Brigida Almeida.