Vrouwen net zo wreed als mannen: geschiedenis van de Amazonen

In oorlogstijd zijn vrouwen net zo wreed als mannen; ze moorden, martelen en terroriseren op eenzelfde wijze. Zo blijkt uit onderzoek van de criminologe Alette Smeulders. Een tekenend voorbeeld van wrede vrouwen in de geschiedenis zijn de Griekse Amazonen: mythische mannenhatende strijdsters op paarden.

Amazonen – feit of fictie?

Of de Amazonen daadwerkelijk bestaan hebben is tot op heden niet te achterhalen. De strijdlustige vrouwen hebben in ieder geval een plaats in de Griekse mythologie, al wordt in deze verhalen immer benadrukt dat de vrouwen een uitzonderingspositie bekleedden binnen de Griekse wereld. De Griekse mannen waren volgens de mythen niet blij met dit vrijgevochten en assertieve vrouwenvolk.

De Amazonen in Griekse mythen: vrouwelijke strijders

De Amazonen zouden in een afgezonderd gebied hebben gewoond in Turkije, aan de Zwarte Zee. Over hun verblijfplaats is geen duidelijkheid, andere bronnen spreken van andere woonplaatsen, bijvoorbeeld het huidige Syrië en de Kaukasus.  De vrouwen vormden een hechte gemeenschap en waren sterke strijders. De mythe gaat rond  dat zij hun rechterborst amputeerden, zodat zij beter met pijl en boog konden schieten. De Grieken en de Amazonen moesten niets van elkaar hebben; de Grieken waren doodsbang voor de agressieve vrouwen.

Mannenhaat en wraakzucht

De Amazonen moesten niets van mannen hebben. Bij uitzondering bevonden zij zich onder mannen, om met hen de liefde te bedrijven. Wanneer de vrouw beviel van een zoon, werd deze uit de gemeenschap verstoten, alleen dochters waren welkom. Op het Griekse eiland Lesbos zouden de vrouwen al hun mannen van het eiland gejaagd hebben, om het eiland zelf te regeren. Sommige bronnen beweren zelfs dat de Amazonen die op dit eiland woonden al hun mannen vermoord hadden.

De wraak op Theseus

De Griekse held Theseus ontvoerde de koningin van de Amazonen, waarna de vrouwen uit wraak Griekenland binnenvielen, enkele steden vernietigden en Athene aanvielen. Deze kidnapping zorgde voor een verdere verslechtering van de relatie tussen de Amazonen en de Griekse mannen. De oorlog tussen Theseus en Amazonen vond volgens de mythe plaats in de dertiende eeuw voor Christus.

Artemis

Het vrouwenvolk vereerde voornamelijk de Griekse godin Artemis, de godin van de jacht en de maan. De oorsprong van de aan Artemis gewijde tempel van Efeze wordt toegeschreven aan de Amazonen. Zij hadden een zeer sterke band met hun paarden; ze lieten zich soms begraven met hun paard en zouden zo goed kunnen rijden dat zij achterstevoren op een paard net zo goed konden jagen als wanneer zij in de ‘juiste’ houding zaten.

Een ‘Amazonemaatschappij’

In de moderne tijd wordt met een Amazonemaatschappij een samenleving bedoeld waarin vrouwen de dominante positie hebben, of een samenleving die volledig bestaat uit vrouwen. Toen de Spaanse Francisco de Orellana 1541 de grootste rivier van Zuid-Amerika afvoer, werd hij – zo meende hij -aangevallen door een agressieve groep vrouwen. Als gevolg van deze aanval kreeg de rivier haar huidige naam: de Amazone.

Vrouwen net zo wreed als mannen

Smeulders onderzocht de rol van vrouwen in oorlogen en conflicten van sinds de Tweede Wereldoorlog. Zij concludeert dat vrouwen in oorlog vechten met dezelfde motieven en op dezelfde manier als mannen. Daarbij neemt het aantal zelfmoordaanslagen door vrouwen toe en zijn vrouwen tevens regelmatig betrokken bij seksueel geweld. Tegenwoordig sluiten steeds meer vrouwen zich vrijwillig aan bij gewelddadige organisaties.