Heropening grens Egypte en Gaza
De grensovergang tussen Egypte en Gaza, bij de stad Rafah, werd op zaterdag 28 mei 2011 officieel heropend. De Interim-regering in Egypte wil de grens onbeperkt openstellen voor Palestijnen die in bezit zijn van een paspoort. De grens zal elke dag van 9.00 uur ’s ochtends tot 21.00 uur ’s avonds open zijn.
Het is een poging om een einde te maken aan de Palestijnse verdeeldheid en om nationale verzoening tot stand te brengen. Onlangs hebben Al Fatah en Hamas een verzoeningsakkoord gesloten onder Egyptische bemiddeling. Zowel vanuit Israëlische kant als van Egyptische zijde werd de grens sinds het aan de macht komen van Hamas in 2007, dichtgehouden. Mubarak had met Israël afgesproken de grens dicht te houden om wapensmokkel te voorkomen. De grens was al lange tijd niet sluitend door de vele smokkeltunnels die onder de grens doorliepen. De heropening kan de smokkelhandel verminderen, omdat er veel pogingen gedaan werden om de grens te omzeilen door middel van de tunnels. Egypte is één van de weinige landen die sinds 1979 een vredesakkoord heeft met Israël.
Vrede Egypte en Israël
Het vredesverdrag tussen Israël en Egypte was eind jaren '70 een baanbrekende gebeurtenis. De formele onderhandelingen begonnen in september 1978. Op 17 september 1978 tekenden Israël en Egypte het Camp David-akkoord onder leiding van de Amerikaanse president Jimmy Carter. Bij de akkoorden erkende Egypte de staat Israël. Als tegenprestatie kreeg Egypte de Sinaïwoestijn terug, die Israël sinds 1967 bezet had. Het vormde de basis voor de vrede tussen Israël en Egypte. President Anwar Sadat van Egypte en premier Menachem Begin van Israël tekenden vervolgens in Washington een officieel vredesverdrag op 26 maart 1979. Al in 1977 was Sadat naar Israël gevlogen. Dat was een grote verassing voor de wereld, omdat het ongebruikelijk was dat een leider in oorlogstijd naar de vijand toe ging. Het was mogelijk omdat er al een paar jaar sprake was van een toenadering tussen de joodse staat en het Arabische land op kleine schaal, wat blijkt uit de opening van het Suez kanaal in 1975.
Jom Kipoer oorlog
Het begon na de oktober oorlog van 1973, de Jom Kipoer oorlog. Na de oorlog deden de Amerikanen, onder leiding van Kissinger hun best om tot een vrede in het Midden-Oosten of in ieder geval tot een vorm van overleg te komen. Sadat wilde de Sinaï terugkrijgen en dat kon eigenlijk maar op één manier: via de Amerikanen. De Sinaï ligt naast het Suez kanaal, er zijn oliebronnen en het is een groot gebied. Vanuit het eigen belang van Egypte was het zodoende nuttig om een akkoord met Israël te sluiten. Het terugkrijgen van de Sinaï was voor Egypte dus dermate belangrijk dat er een mogelijkheid ontstond tot overleg. Nadat Sadat om het leven werd gebracht, kwam op 6 oktober 1981 Moebarak aan de macht in Egypte. Hij was sinds 1975 vice-president onder Sadat geweest. De akkoorden werden door de rest van de Arabische wereld met argusogen bekeken. Uiteindelijk werd Egypte dan ook uit de Arabische Liga verstoten. In de akkoorden is tevens geprobeerd een goed woord te doen voor de Palestijnen. Maar het eigenbelang voor Egypte stond hoger op de agenda. Het akkoord bestond dus uit twee delen. Ten eerste de vrede tussen Egypte en Israël en ten tweede de autonomie van de Palestijnen. Ook de Palestijnen verwierpen het akkoord. In plaats van 'autonomie' wilden zij een zelfstandige Palestijnse staat. Het tweede deel is zodoende tot op heden niet tot stand gekomen. Mubarak wist de Arabische landen uiteindelijk weer te verzoenen en een broze vrede met Israël te handhaven. In 1989 werd Egypte opnieuw opgenomen in de Arabische Liga.
Grensblokkade
De betrekkingen tussen Egypte en Israël zijn dus ondanks de verdragen altijd ‘koud’ gebleven. Wel werd sinds 2007 de grens tussen Egypte en Gaza afgesloten, uit angst voor het aan de macht komen van Hamas. Het Rode Kruis noemde de Egyptische grensblokkade vorig jaar nog een schending van de mensenrechten. Volgens een recente opiniepeiling van het Pew Research Center is slechts 36 procent van de Egyptenaren voorstander van het behoud van het vredesakkoord tussen Egypte en Israël uit 1979, aldus Gert van Langendonck, Noord-Afrika correspondent van het NRC. Het merendeel van de Egyptenaren is het zodoende niet eens met de in 1979 gesloten vrede. Nu Mubarak het veld heeft geruimd, is de grens met Gaza afgelopen zaterdag dan ook opengesteld.
