Celstraf voor rol in Rwandese genocide
Ephrem Setako is tot 25 jaar celstraf veroordeeld voor genocide, moord en misdaden tegen de menselijkheid. Setako was hoofd van de afdeling juridische zaken van het Rwandese ministerie van Defensie tijdens de genocide in 1994.
De totale bevolking van Rwanda (zeven miljoen mensen) bestond in 1994 uit drie etnische groepen: Hutu (85 %), Tutsi (14%) en Twa (1%). De Tutsi waren eeuwenlang de heersende klasse in Rwanda. Deze positie werd nog eens benadrukt door de Belgen, de kolonisator van Rwanda. Dit zorgden voor spanningen tussen de Tutsi’s en de rest van de bevolking. De Tutsi bevolking kreeg in de aanloop van de genocide de schuld van de sociale, economische en politieke spanningen die op dat moment in Rwanda speelden.
Startschot van de vervolgingen
Op 6 april 1994 werd het vliegtuig van president Habyarimana, een Hutu, neergeschoten. De president kwam hierbij te overlijden. Het vormde het startschot voor gewelddadige acties van de Hutu bevolking tegen de Tutsi’s. Hutu extremisten zagen hun kans schoon om de gehele Tutsi bevolking uit te roeien. Tutsi’s werden met velen tegelijk vermoord en ook gematigde Hutu’s, die tegen de gewelddadige acties waren, werden uit de weg geruimd.
Genocide
Omdat veel Tutsi’s probeerden te vluchten, werden er door heel het land wegblokkades opgezet. Moord en verkrachtingen waren aan de orde van de dag, Er wordt geschat dat er ongeveer 200.000 mensen hebben deelgenomen aan de genocide. Soldaten en de politie moedigden Hutu’s aan om hun Tutsi buren te vermoorden. In minder dan honderd dagen volgend op 6 april werd ongeveer driekwart van de Tutsi bevolking uitgemoord en kwamen 800.000 mensen om het leven.
Internationale gemeenschap
De VN was sinds 4 augustus 1993 met een vredesmissie actief in Rwanda. Deze missie liep echter uit op een mislukking. Het mandaat van de missie was niet duidelijk over het gebruik van geweld om burgers te beschermen. Doordat veel landen bang waren dat hun soldaten zouden sneuvelen, trokken veel landen hun troepen terug. Hierdoor bleven er slechts 270 machteloze VN-soldaten achter in Rwanda. Alhoewel de Rwandezen verantwoordelijk waren voor de genocide, gaat de internationale gemeenschap niet vrijuit. Zo waren de regeringen van Frankrijk, België en de Verenigde Staten op de hoogte van de plannen van de Hutu’s, maar deden zij niets om dit te voorkomen. Daarnaast ontkenden internationale leiders tijdens de genocide de ernst van het conflict. Het werd een heet hangijzer.
Tutsi’s aan de macht
Uiteindelijk veroverde in juli de RPF, een Tutsi rebellengroep, de hoofdstad Kigali. Hierop vluchtten twee miljoen Hutu’s, bang voor represailles, naar Zaïre, het huidige Congo. Rwanda heeft na de genocide tweemaal een poging gedaan om grondgebied van Congo binnen te dringen om deze Hutu’s te straffen. Een bondgenootschap tussen gematigde Hutu’s en Tutsi’s kwam in Rwanda aan de macht. De ‘sterke man’ in de regering was de Tutsi Kagame, die in 2000 president werd. Woensdag bevestigden beroepsrechters een eerdere uitspraak en werd Setako schuldig bevonden aan het opdracht geven van de moord op tientallen Tutsi’s.
