Occupy beweging, oude wijn in nieuwe zakken?

Afgelopen zaterdag verzamelden ongeveer duizend mensen zich in Amsterdam om te protesteren tegen het huidige kapitalistische gedachtegoed. Drie dagen later zijn er nog ongeveer 150 ‘Occupy’ betogers over, die met tenten en spandoeken het Beursplein bezetten. Deze methode van protesteren grijpt terug op het oud-Indische gebruik van de Dharna.

Het gebruik van de Dharna is afkomstig uit India en richt zich op het verkrijgen van rechtvaardigheid door vasten. De persoon die zich benadeeld voelt neemt hierbij plaats voor de deur van de degene die hem onrecht aan heeft gedaan totdat de situatie is opgelost. De Dharna komt voort uit het geloof dat men alles kan bereiken als men zich bewust en vasthoudend richt op die doelstelling.

Mahatma Gandhi maakte gebruik van een soortgelijke strategie tijdens zijn strijd voor de onafhankelijkheid van India. In tegenstelling tot de meeste revolutionairen, die met geweld een einde wilden maken aan het Britse bestuur, pleitte Gandhi voor actieve geweldloosheid. Door middel van protestmarsen, stakingen en civiele ongehoorzaamheid wist hij met zijn Quit India Movement  in 1947 uiteindelijk een onafhankelijk India te realiseren.

Civil Rights Movement

Rond 1940 begon ook de Civil Rights Movement in de Verenigde Staten gebruik te maken van de zogenaamde sit-ins. Zo werd een sandwichbar in New York bezocht door meer dan 100 protestanten, die allemaal één kop koffie bestelden en vervolgens de rest van de dag alle plaatsen bezet hielden, waardoor er geen plek meer was voor de gewone klanten.

Gedurende de jaren ’50 en ’60 verspreidde dit soort protesten zich uiteindelijk over heel Amerika. Allerlei bedrijven en publieke plaatsen die onderscheid maakten op basis van ras werden bezet door activisten. Het succes van de sit-ins gaf een grote impuls aan de rest van de Civil Rights Movement, die in 1964 resulteerde in het einde van segregatie op basis van ras in de Verenigde Staten.

Tiananmenprotest

Na het overlijden van de Chinese politicus Hu Yaobang in april 1989 braken er in heel China massale protesten uit. Met name studenten keerden zich tegen het beleid van de communistische machtshebbers en eisten hervormingen. Ze marcheerden naar het centrum van Chinese hoofdstad Peking en bezetten daar het Plein van de Hemelse Vrede (Tiananmenplein)

Maar in tegenstelling tot de andere sit-ins eindigde het Tiananmenprotest niet in een succes. Meerdere malen greep de politie in en werden de studenten verjaagd van het plein. Ze bleven echter terugkeren, waarop het leger in de nacht van 3 op 4 juni besloot het vuur te openen op de meer dan 100.000 demonstranten. Geschat wordt dat er uiteindelijk rond de 3.000 mensen om het leven kwamen.

Occupy Wallstreet

De meest recente bezettingsprotesten richten zich met name op de huidige economische situatie en het systeem wat daaraan ten grondslag ligt. Zo bezetten Spaanse studenten bijvoorbeeld al sinds 15 mei het Puerta Del Sol plein in Madrid. Ze noemen zichzelf de Indignados en vragen de politiek om aandacht voor hun economische situatie. De studenten haalden hun inspiratie uit de revolutie in Egypte, waarbij de Egyptische president Hosni Mubarak eerder dit jaar gedwongen werd af te treden na een wekenlange bezetting van het Tahrir plein in Caïro.

Op 17 september 2011 begon in het Zucotti Park te New York de bezetting van het financiële hart van Amerika door de Occupy Wall Street beweging. Zij protesteren tegen de graaicultuur in de financiële sector en de ongelijke verdeling van de welvaart in Amerika. Inmiddels hebben de protesten zich verspreid over meer dan 70 steden in het hele land. Daarnaast vonden afgelopen zaterdag ook de eerste protesten plaats in een aantal Europese steden, waaronder Londen, Parijs, Berlijn, Rome en dus ook Amsterdam.