Kindslaven in de 18e eeuw

De internationale arbeidsorganisatie ILO meldde onlangs dat er wereldwijd 10,5 miljoen kinderen als huishoudhulp in gevaarlijke omstandigheden werken. Sommige gevallen doen volgens de ILO sterk aan slavernij denken. De handel in kindslaven werd gedurende de 18e eeuw enorm populair: ongeveer een kwart van de slaven die de Atlantische Oceaan overstaken waren kinderen.

Slavernij is een eeuwenoud fenomeen. Voor de komst van de Europeanen hielden sommige Afrikaanse culturen al slaven en verhandelden Arabische landen al eeuwenlang zwarte slaven uit Afrika. Met de komst van Europese slavenhandelaren rond 1500 groeide de trans-Atlantische slavenhandel enorm in omvang. Ook de Republiek leverde hier een groot aandeel in, en vervoerde via de West-Indische Compagnie op haar hoogtepunt in 1770 zo’n 6000 slaven per jaar.

Verkoop

Naar schatting bestond een kwart van de slaven die de Atlantische Oceaan overstaken uit kinderen. Het kwam vaak voor dat kinderen door ontvoering tot slaaf werden gemaakt. In sommige gevallen werden kinderen door de ouders verkocht om schulden af te lossen. Andere kinderen werden verkocht vanwege hun slechte gezondheid waardoor ze een te grote last voor de ouders waren. Voordat de slavenkinderen de schepen in werden geladen, werden ze door handelaren van hun kleding ontdaan, geolied en kaalgeschoren om ze klaar te maken voor de verkoop aan blanke slavenhandelaren. Na de verkoop werden de kinderen gebrandmerkt met het symbool van de desbetreffende handelsonderneming, waarna ze het schip opgingen.

Verscheping

Tijdens de reis overzee mochten kleine kinderen vaak vrij rondlopen op het dek, waar ze van de kapitein en bemanning een speciale behandeling kregen. Er werd met ze gespeeld en geleerd hoe ze moesten varen. Oudere kinderen werden in het ruim geplaatst bij de volwassenen, waar de omstandigheden erbarmelijk en zeer onhygiënisch waren. Hoewel kleine kinderen op het dek een grotere kans hadden om te overleven, hadden zij net als de slaven in het ruim vaak te kampen met ondervoeding of tropische infectieziektes als framboesia. Het kwam wel eens voor dat zieke kinderen overboord werden gegooid, opdat de ziekte zich niet verder over het schip zou verspreiden.

Abolitionisten

Kindslaven werden net als volwassen slaven voornamelijk ingezet op suiker-, koffie-, cacao-, katoen- en tabak plantages in de Verenigde Staten, Latijns-Amerika en de Caraïben. Door de komst van de abolitionistenbeweging tegen het midden van de 18e eeuw kwam de handel in slaven echter langzamerhand in gevaar. Gek genoeg groeide daardoor in korte tijd de handel in kindslaven. Veel slaveneigenaren kochten liever kindslaven die langer te leven hadden, zodat ze nog zo lang mogelijk van hun slaven konden profiteren.

Ottobah Cuguano

Bekende abolitionisten die vroeger zelf als kindslaaf waren verhandeld waren Ottobah Cuguano en Olaudah Equiano. Cuguano werd geboren in 1757 in Ghana en werd op dertienjarige leeftijd ontvoerd om vervolgens als slaaf te worden verhandeld naar de Antillen. Daar werd hij door een Engelse koopman vrijgekocht en meegenomen naar Engeland, waarna Cugoano zich aansloot bij de abolutionistenbeweging ‘Sons of Africa’. In 1787 publiceerde hij zijn boek Thoughts and Sentiments on the Evil and Wicked Traffic of the Slavery and Commerce of the Human Species, waarin hij zijn persoonlijke ervaringen met de slavenhandel vastlegde.

Olaudah Equiano

Equiano was geboren rond 1745 in Nigeria en werd al op elfjarige leeftijd als slaaf verhandeld naar de Verenigde Staten. Daar kreeg hij van zijn meester de naam ‘Gustava Vassa’, naar de 16e-eeuwse Zweedse koning. Equiano werd gedoopt en leerde Engels te lezen en schrijven. Hij werd verschillende keren doorverkocht en kwam uiteindelijk voor de vooraanstaande koopman Robert King te werken als matroos en bediende. Daar wist hij in drie jaar tijd genoeg geld te verdienen om zijn vrijheid terug te kopen. Daarna maakte hij verschillende reizen, en kwam uiteindelijk net als Cuguano in Engeland terecht bij de abolitionisten.

Tussen 1803 en 1863 werd de slavernij in Europa en de VS afgeschaft. Kinderslavernij komt tegenwoordig echter nog wereldwijd voor, ondanks dat arbeid door kinderen onder de vijftien jaar officieel verboden is. Volgens de ILO zijn er over de hele wereld 215 miljoen kinderen die arbeid verrichten. Kinderen die huishoudelijk werk uitvoeren hebben vaak nauwelijks contact met familie.