Stadtschloss in Berlijn

Op 12 juni 2013 werd door de Duitse president Joachim Gauck de eerste steen gelegd van het nieuwe Berlijnse Stadtschloss. In 1950 werd het paleis door de DDR gesloopt omdat het tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar was beschadigd. Het oorspronkelijke paleis gaat echter al terug tot de 15e eeuw.

In 1443 liet Frederik II, een vorst van de Hohenzollern familie, een burcht bouwen. De burcht werd vervolgens telkens uitgebreid, zeker toen Berlijn halverwege de 16e eeuw de vaste verblijfplaats van de Hohenzollerns werd. Joachim II (1505-1571) liet op dat moment ook de burcht verbouwen tot een paleis in Renaissance-stijl, waarmee het uiteindelijke Stadtschloss gestalte kreeg.

Koning Frederik I laat het Stadtschloss verbouwen

Frederik III werd in 1701 koning van Pruisen onder de naam Frederik I. Hij stelde rond 1699 architect Andreas Schlüter aan om het paleis aan te passen naar de barokke stijl. Een grote toren die op het paleis was gebouwd, de Münzturm, stortte al in 1706 in. Schlüter werd daarom ontslagen en vervangen door een nieuwe architect, Johann von Goethe. Die verdubbelde in 1716 de omvang van het gebouw door een nieuwe vleugel aan het paleis te bouwen. Na 1716 bleef het gebouw vrijwel onaangepast. Er werd tussen 1845 en 1853 nog een kapel en een kade voor boten, langs de Spree, bijgebouwd.

Socialistische revolutie van 1918

Keizer Wilhelm II, de laatste vorst van Duitsland, hield aan het begin van de Eerste Wereldoorlog twee redes vanaf het balkon van het Stadtschloss om de oorlog te verklaren en het volk te enthousiasmeren voor de strijd. Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) trad Wilhelm II op 9 november af als keizer. Karl Liebknecht riep diezelfde dag vanaf het balkon de socialistische republiek uit. Het paleis werd daarna geplunderd door revolutionaire arbeiders en soldaten. Er volgden gevechten tussen de revolutionairen en het leger waarbij vele doden vielen en het Stadtschloss en het omliggende gebied door granaten beschadigd werden. De schade werd hersteld en vanaf 1920 werd het Stadtschloss gebruikt als museum voor kunst, waardoor het gebouw voor het eerst sinds 1443 geen vorstelijke functie meer had.

Nazi-Duitsland en de vernietiging van het Stadtschloss

Toen Adolf Hitler in 1933 aan de macht kwam werd het plein voor het voormalige paleis ontdaan van alle gedenktekens, planten en fonteinen. Er werd een groot kaal plein aangelegd waar de Duitse troepen konden marcheren. Na het begin van de Tweede Wereldoorlog werd ook de trein waarin de capitulatie van Duitsland aan het einde van de Eerste Wereldoorlog was ondertekend als oorlogsprijs tentoongesteld. Op 3 februari 1945 troffen de hevigste bombardementen van de Tweede Wereldoorlog het Berlijnse centrum, waarbij het Stadtschloss zwaar werd beschadigd. Het gebouw brandde vier dagen lang, waardoor er weinig van over bleef. Na de oorlog besloot de DDR, in 1950, het gebouw te slopen.

Nieuwe replica

In 1971 werd het Palast der Republik er voor in de plaats gezet, waar de DDR grote politieke en culturele bijeenkomsten kon organiseren. Wegens asbest werd het na de Val van de Muur gesloten en in 2008 definitief gesloopt. De bouw van het nieuwe Stadtschloss, dat bijna 600 miljoen euro zal kosten, is in juni 2012 begonnen. Op 12 juni 2013 werd de eerste steen gelegd, waardoor het gebouw in 2016 weer op zijn oude plek herrezen moest zijn. Die deadline werd echter bij lange na niet gehaald.