Een reis naar Nice vol literatuur en beeldende kunst

Louis Couperus en Henri Matisse

Honderdvijftig jaar geleden werd Couperus geboren en dus vieren we het Couperusjaar. En dat terwijl de stad Nice de hele zomer in het teken staat van Couperus’ tijdgenoot Henri Matisse. Dus op naar de stad waar het juist in september zo heerlijk is, waar Matisse ons toelacht en waar Couperus genoten en geleden heeft. We storten ons in deze dagen niet alleen op deze hoofdfiguren. Veel schrijvers en schilders komen we tegen, in wandelingen en in musea.

De gidsen zijn José Buschman en Paul Arnoldussen. José is een van de oprichters van het Couperus-genootschap. Onlangs verschenen er  twee boeken van haar: Louis Couperus – Een Haagse wandeling en het inspirerende kookboek Couperus Culinair. Paul is journalist bij Het Parool, schreef een boek over Nederlandse kunstenaars in Parijs en artikelen over kunstenaars in Zuid-Frankrijk. Tijdens deze reis wordt zijn boekje over Nederlanders in het dorp Cagnes ten doop gehouden.

Reisinformatie:

Boek de reis nu hier

Programma 

Dag 1, dinsdag 17 september 2013

Op de eerste dag vliegen we van Rotterdam naar Nice en gaan we meteen in op de aantrekzeggingskracht van de Cote d’Azur op beeldend kunstenaars en schrijvers. En voor we naar ons aardige restaurant in het verrassend authentieke  “Veille Nice” gaan zijn we al in het Palais Masséna geweest, waar Couperus vertoefde en waar nu de expositie Matisse en Nice: Palmiers, Palmes, Palmettes is te zien.

Dag 2, woensdag 18 september 2013

Op dag twee komt een bus ons halen en die rijdt ons om te beginnen naar de halve eeuw oude Fondation Maeght, een van de mooiste  musea in Europa, niet alleen vanwege de collectie twintigste-eeuwse kunst, maar ook door de prachtige bouw en inrichting van de Catalaanse architect José Luis Sert. Er is een tijdelijke tentoonstelling over de relatie tussen filosofie en beeldende kunst, ingericht door de filosoof Bernard Henri Levy. Over hem zullen we het in de bus hebben. Het museum ligt aan de rand van het  dorpje Saint Paul de Vence, heel aardig maar een toeristenkermis dus dat laten we links liggen. We gaan naar Vence, een stadje waar nog wel echt leven te bespeuren is. Na een snelle lunch gaan we in een korte  stadswandeling in op onder meer D.H. Lawrence, Marc Chagall, Raoul Dufy, Chaïm Soutine, Witold Gombrowicz, André Gide en Paul Valéry die hier hun sporen nalieten. En op Matisse natuurlijk, we bezoeken de Chapelle du Rosaire die hij eind jaren veertig ontwiep en inrichtte, inclusief glas in lood ramen en muurschilderingen.

Via Les Collettes, het landgoed waar Auguste Renoir vanaf 1907 tot zijn dood in 1919 woonde gaan we naar Cagnes Haute. In het Musee Garribaldi daar zien we niet alleen werk van Renoir maar ook van talloze anderen  en maken we kennis met de hier gestorven extravagante en controversiële zangeres/actice/nachtclubhoudster Suzy Solidor. Haar nalatenschap – ze was model voor vele kunstenaars – wordt in het museum in ere gehouden.

Daarna een wandeling door het dorp waarbij de Nederlandse schrijvers en kunstenaars die hier woonden en werkten centraal staan: van Havank tot Charles Eyck.

De wandeling beëindigen we met een glas wijn en een boekpresentatie: we proosten op het eerste exemplaar van “Waar de mimosa bloeit” van Paul Arnoldussen.

Als het een beetje meezit zijn we bijtijds terug in Nice zodat we voor het diner nog wat kunnen flaneren en/of zwemmen. 

Dag 3, donderdag 19 september

De ochtend van derde dag blijven we in Nice. We wandelen langs de locaties die een rol speelden voor Couperus en voor tal van anderen. We noemen Graham Greene, Heinrich Mann, Vladimir Nabokov, Patrick  Modiano: En niet te vergeten de etser Philip Zilcken, inmiddels onbekend maar rond de vorige eeuwwisseling een groot man in Nederland en Frankrijk. Hij haalde Verlaine naar Nederland en schreef de reisgids ‘Langs wegen der Fransche Riviera”. En we nemen een kijkje in de Galerie des Ponchettes waar een tentoonstelling is ingericht rond de affiches van Matisse.

Daarna nemen we de bus naar Eze. In dat dorp met de prachtigste vergezichten over de Mediterranee gaan we picknicken zoals Couperus dat met zijn vriend Orlando hier deed: “Met tong en koud vleesch belegen, beboterde broodjes, harde gekookte eieren, gedroogde vijgen en mandarijntjes, twee veldflessen, een met rode wijn, een met water.”

Daarna: het Nietzchepad. Friedrich Nietzche woonde hier enige tijd, hij rondde er zijn “Also sprach Zarathustra” af en we volgen, heel voorzichtig en op stevige schoenen, zijn voetsporen naar beneden. We nemen het boemeltje terug naar Nice.

Couperus was dol op de bouillabaisse die een chique restaurant  serveerde. Hij laat hier ook romanfiguren van het gerecht genieten. Deze avond gaan we in hetzelfde restaurant proeven of hij gelijk had. En bij deze gelegenheid zorgt José Buschman voor een pracht van een primeur, in een vorm die alle reizigers mee naar huis nemen.

Dag 4, vrijdag 20 september 2013.

Dag vier brengt ons met de trein naar Menton, waar we niet alleen het Jean Cocteau-museum bezoeken, maar ook de schilderachtigste, we kunnen wel zeggen, genoeglijkste begraafplaats die we kennen: Het cimetière du Vieux-Château. Zo iets ons met  de dood verzoent is het wel deze plek, waar Gustave Flaubert lyrisch van werd: “Wat een prachtige begraafplaats met zicht op de eeuwig jonge zee.”

Natuurlijk nemen we na de lunch een kijkje in het Palais Carnolès, het paleis van de prinsen van Monaco, nu een museum. Een van de mooiste in Frankrijk melden ze. We oordelen zelf. We  lopen even over de wekelijkse antiekmarkt. In een wandeling ontmoeten we, nou ja, bij wijze van spreken, de schrijvers  F. Scott Fitzgerald, Katherine Mansfield en de Nederlanders  Johan Wilhelm van Lansberge (hij rust op de begraafplaats van het oude kasteel), Jelle Noorman en schrijver/acteur/regisseur Eduard Veterman, door jounalist Jan Willem Hofstra “een imitatie-Couperus” genoemd. Werd hij werkelijk vermoord door de Nederlandse autoriteiten? En heel misschien hebben we het ook nog even over Co Dankaart, die hier vanaf 1949 in zijn Grand Hotel d’ Amsterdam jenever, erwtensoep en uitsmijters serveerde.  Misschien hebben we nog tijd om de schitterende tuin van Villa Maria Serena te bezoeken.

Dag 5, zaterdag 21 september 2013.

Er is nog zoveel te zien in Nice. We vervolgen onze wandeling. Moeten we niet even koffie drinken in Negresco, het roze hotel uit 1912 met zijn groene koepel? Dertig films werden er opgenomen, een museum op zich. Van de legedarische gasten hier beperken we ons tot Edith Piaf , Chagall en  Prins Turquey, broer van de Saudi-Arabische koning, die hier neerstreek met duizend koffers, waarvan vijftien voor zijn schoenen.

Moeten we niet nog een ijsje eten bij Fenocchio op de Place Rossetti? Hij heeft naast de gangbare smaken basilicumijs, thijmijs, lavendelijs en zelfs olijvenijs. En kauwgomijs, maar die slaan we over.

Niet te missen: het Musée Matisse. En misschien moeten daarna keuzes gaan maken: het Musée Chagall, het Mamac, het Musée d'Art Moderne et d'Art Contemporain waar naast de vaste collectie een tentoonstelling is over de invloed van Matisse: op collega’s maar ook op de commercie bijvoorbeeld. We kunnen ook naar Musée des Beaux Arts voor het werk van Gustav Adolf, tijdgenoot van Couperus. En/of naar het Théatre de la Phototographie, waar foto’s hangen uit Couperus’ tijd en waar hij ooit hij zeer goed at: het pand was destijds een kunstenaarssociëteit.

Moe en voldaan en in een zonnig humeur vliegen we om 9 uur weg uit Nice, en we beloven elkaar snel weer terug te komen.

Reisinformatie:

Boek de reis nu hier