Ontstaansgeschiedenis van Twitter

De prijs van een Twitteraandeel wordt definitief 26 dollar. Dit maakte het bedrijf via het eigen Twitteraccount bekend. Het sociale medium gaat vandaag naar de beurs en brengt 70 miljoen aandelen op de markt. In 2006 werd Twitter opgezet als proefproject, maar inmiddels is het een van de grootste sociale media met 230 miljoen actieve gebruikers per maand.

Ontstaan Twitter

Twitter begon als een proefproject binnen het Amerikaanse bedrijf Obvious Corp. Het bedrijf had een site genaamd Odeo, waarop mensen geluidsfragmenten konden plaatsen over wat hen bezig hield. Niet veel later kwam iTunes op de markt waardoor Odeo publiek verloor. Algemeen directeur Evan Williams wilde iets anders en spoorde zijn werknemers aan met nieuwe ideeën te komen.

Zodoende ontwikkelde Jack Dorsey en Noah Glassin maart 2006 een nieuw idee, waarbij mensen een sms konden sturen met daarin een statusupdate. Deze zouden op de site komen en vrienden konden deze vervolgens zien en beantwoorden. Het werden korte statussen omdat één sms bericht slechts 160 tekens telde en er ongeveer twintig tekens nodig waren voor gebruikersnamen en dergelijke. Een status update telde dus 140 tekens.

Williams was in eerste instantie niet heel enthousiast over het idee maar liet Glass het project toch verder leiden. De naam Twitter werd geïntroduceerd en refereerde naar het kwetteren van een vogel. Het concept werd verder uitgewerkt, waarbij ook creatief directeur Biz Stone een grote rol speelde. In juli 2006 ging Twitter online.

Groei en populariteit

In mei 2007 werd de site Odeo verkocht zodat Twitter zich verder kon ontwikkelen. In datzelfde jaar won het nieuwe sociale medium de Southby Southwest Award in de categorie blogs. South by Southwest is een jaarlijks terugkerend festival waarbij muziek, film en interactieve media centraal staan. Hier maakte het grote publiek voor het eerst kennis met Twitter. De bekendheid nam toe en daarmee ook het aantal gebruikers. Al snel kreeg Twitter een nieuwsfunctie omdat het een snelle manier was om informatie te delen.

Ook in Nederland nam de populariteit van het medium toe; in augustus 2011 waren er ruim een miljoen Nederlandse gebruikers actief. Het woord twitteren werd twee jaar eerder ook al verkozen tot het Nederlandse woord van het jaar.

Al snel groeide Twitter uit een van de grootste sociale media wereldwijd met miljoenen gebruikers per dag. Twitter wordt door veel bedrijven zelfs ingezet als marketinginstrument. Het grote verschil met Facebook was dat Twitter sneller is en mensen buiten hun vertrouwde kring van vrienden brengt. Verder is het toegankelijker en kleinschaliger omdat berichten in eerste instantie maar 140 tekens konden bevatten. Ook de mogelijkheden om via hashtags en mentions berichten snel onder een groot publiek buiten de eigen kring volgers te verspreiden maakten het medium populair, zeker onder journalisten en publicisten. De trending topics, onderwerpen of hashtags die in weinig tijd in een groot aantal berichten gebruikt worden, werden zelfs toonaangevend voor het publieke debat. 

Maar het beperkte aantal tekens bleek ook een obstakel. Mensen konden lang niet altijd hun boodschap kwijt. Daarnaast bleek dat de basis van Twitter, tekst, al snel uit de gratie raakte ten opzichte van het meer op foto's gebaseerde Facebook en later Instagram. In 2017 werd het aantal tekens in een tweet verdubbeld, maar desondanks miste het medium de aanwas van veel jongeren, die uitweken naar Facebook en Instagram en later Snapchat en Tiktok. 

Controverses

Twitter bleef niet vrij van controverses. De snelheid waarmee berichten verspreid kunnen worden, bleek ook de achilleshiel van de onderneming. Nepnieuws, propaganda en bedreigingen kunnen via Twitter anoniem razendsnel verspreid worden. Dat bleek tijdens de opmars van Islamitische Staat in Syrië en Irak, de terreurorganisatie verspreidde haar propaganda en haatberichten vooral via Twitter. Ook werd Twitter het terrein van allerlei bots, nepaccounts die geautomatiseerd allerlei berichten verspreiden. Berucht zijn de Russische botfarms, grote IT-ondernemingen die talloze van zulke bots beheren om er nepnieuws mee te verspreiden, bijvoorbeeld rondom het neerhalen van vlucht MH-17 en de oorlog in Oekraïne. Maar de Russen zijn zeker niet de enigen die op die manier via Twitter de opinie proberen te beïnvloeden. Nepaccounts duiken nog altijd overal op.

Ooko echte accounts bleken soms problematisch. Vooral als zij -al dan niet bewust- nepnieuws, of haatberichten verspreiden. Vooral dat laatste heeft het sociale medium veel discussie opgeleverd. Het bedrijf opereert op een snijvlak tussen een medium waarin mensen hun mening moeten mogen verspreiden, en een privaat bedrijf dat eigen huisregels mag handhaven. Dat laatste is vaak niet eenvoudig, door het enorme aantal gebruikers en de enorme hoeveelheid berichten die zij verspreiden. In de ogen van velen ontstaat er daardoor bij de handhaving willekeur. Dat bleek uit de enorme ophef die ontstond toen Twitter het account van Donald Trump permanent verwijderde, maar ook toen het account van Geert Wilders geschorst werd. 

Twitter vandaag de dag

Ondanks de ietwat dalende populariteit en de controverses rondom de inhoud van veel tweets is het het medium nog altijd belangrijk en is het bedrijf een miljardenonderneming. Twitter was in 2013 het grootste technologiebedrijf dat naar de beurs ging sinds Facebook. In 2022 baarde Elon Musk opzien toen hij, na veel toespelingen, besloot Twitter volledig op te kopen voor een bedrag van meer dan veertig miljard dollar. Daarmee begon ook een onrustige tijd voor Twitter. Musk voerde in hoog tempo veel veranderingen door. Die vielen niet altijd in aarde. Zo ontsloeg hij het grootste deel van het personeel dat de inhoud van tweets na meldingen beoordeelde. Daardoor viel het velen op dat tweets die eerder verwijderd werden wegens een racistische of anderszins kwetsende inhoud nu vaker online bleven. Ook duurde het vaak langer voordat tweets waarover meldingen werden gedaan, door Twitter beoordeeld werden. Het leidde tot een toename van tweets die allerlei illegale inhoud bevatten, van misbruik tot terroristische boodschappen. Ook paste Musk zaken aan met betrekking tot de toegankelijkheid van het platform, de herkenbaarheid van bekende en belangrijke personen en voerde hij een abonnementsvorm in. Regelmatig leidden die veranderingen tot ophef, niet in de laatste plaats omdat sommige veranderingen de schijn hadden dat ze bedoeld waren om kritiek op het nieuwe beleid te smoren, of het account van Musk zelf te promoten. Sommige veranderingen werden na grote ophef weer snel teruggedraaid. 

Van Twitter naar X

In juni 2023 trad Musk weer af als CEO van Twitter, wel bleef hij eigenaar. Ook bleef hij, mede dankzij zijn eigen activiteit op het platform, een belangrijk gezicht van het socialmediaplatform. Na Musks aftreden als CEO werd een van de grootste veranderingen doorgevoerd: de merknaam werd aangepast. Het logo van het vogeltje sinds 2008 het logo van het platform was, werd vervangen voor een X, dat meteen de nieuwe naam van het platform werd. Dat leverde ook weer heel wat ophef op. 

Wat al die veranderingen Musk opleveren, is de vraag. Verschillende media hebben inmiddels bericht dat het aantal actieve gebruikers van Twitter - of X dus - sinds Musks overname gestaag afneemt. Dat leverde een grote afname aan advertentie-omzet op. In juli 2023 -een paar weken voor de naamsverandering- verklaarde Musk dat de omzet uit advertenties gehalveerd was. Tegelijk nam de concurrentie vanuit andere platforms toe. 

Hoe de toekomst van het platform eruit gaat zien, is ongewis. De veranderingen van Musk hadden vaak een onvoorspelbaar karakter. Die onvoorspelbaarheid maakt het volgens veel kenners lastig om in te schatten waar X, voorheen Twitter, naartoe zal gaan. Musk zelf is positief. Alle slechte cijfers ten spijt wist hij ook groeicijfers te presenteren. Volgens Musk is de tijd die gebruikers op zijn platform besteden, namelijk toegenomen. Dat ontlokte bij Dustin Moskovitz, een van de mede-oprichters van Facebook de opmerking dat Musk zich met zijn platform wellicht meer op video gaat richten.