Strafbaarstelling illegaliteit van de baan

Illegaal verblijf in Nederland is niet langer strafbaar. Fractievoorzitters Zijlstra (VVD) en Samsom (PvdA) hebben een akkoord bereikt. Staatssecretaris Teeven (VVD) trekt zijn wetsvoorstel in. 

Op 29 oktober 2012 kwam het huidige regeerakkoord tot stand. Daarin werd afgesproken dat illegaal verblijf in Nederland voortaan strafbaar zou worden. Sinds het akkoord is er binnen de PvdA verdeeldheid over dit standpunt. Uit een enquête van Maurice de Hond bleek in 2013 al dat 43 procent van de PvdA-leden voor het strafbaar stellen van illegaal verblijf is, en 50 procent tegen. 7 procent wist het op dat moment niet.

Sander Terphuis

PvdA-lid Terphuis leidde het verzet binnen de partij tegen de strafbaarheid. Zo diende hij een motie in tegen de strafbaarstelling op een congres van de PvdA dat gehouden werd op 27 april 2013. De huidige fractievoorzitter Diederik Samsom wees deze motie af. De strafbaarstelling was immers opgenomen in het regeerakkoord. Terphuis staat momenteel op nummer 11 van de kieslijst van de PvdA voor de Europese verkiezingen. Hij hoopt met voorkeurstemmen in het Europees Parlement te komen. Hij vindt het belangrijk dat er een humaner asielbeleid komt en dat de mensenrechten worden gerespecteerd. De verkiezingen voor het Europees parlement zijn op 22 mei 2014.

Mensenrechten

De Europese Unie, waarvan het Europees Parlement een belangrijk orgaan is, hecht veel waarde aan het naleven van de mensenrechten. Zo is het een eis dat landen die willen toetreden tot de EU de mensenrechten respecteren. De basis voor de mensenrechten werd gelegd op 10 december 1948. Op die datum werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) aangenomen door de Verenigde Naties. De bekendste initiatiefneemster van de UVRM was Eleanor Roosevelt, de First Lady van de Verenigde Staten van 1933 tot 1945. De UVRM is geen wettelijke verbintenis, maar heeft door de jaren heen een grote morele status gekregen.

Tegenwoordig zijn er diverse verdragen die de mensenrechten verder uitwerken. Zij zijn wel juridisch bindend. Het meest bekende verdrag van de Raad van Europa is het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Rechten (EVRM). Alle 47 lidstaten van de Raad van Europa hebben dit verdrag geratificeerd. In het Verdrag van Maastricht van 1992 werd vastgelegd dat de Europese Unie de fundamentele rechten, zoals beschreven in de EVRM, respecteert. Nadat de lidstaten hadden onderhandeld, kwam het EU Handvest voor de Grondrechten tot stand. Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon in 2009 werd het Handvest juridisch bindend.

Regeerakkoord 2012

Vanuit de morele plicht om de mensenrechten te respecteren, kan er bezwaar worden gemaakt tegen een streng asielbeleid. Zo staat er in artikel 13 van de UVRM dat iedereen het recht heeft om zich vrijelijk te verplaatsen en te vertoeven binnen de grenzen van elke staat. Volgens artikel 14 heeft een ieder het recht om in andere landen asiel te zoeken. In het regeerakkoord van 2012 is opgenomen dat illegaal verblijf strafbaar wordt gesteld. Dit maakt deel uit van een tendens naar een strenger asielbeleid in Nederland.

Wetsvoorstel Teeven

Het regeerakkoord was aanleiding voor Staatssecretaris Fred Teeven om een wetsvoorstel in te dienen bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel voegt aan de Vreemdelingenwet 2000 een regeling toe waardoor illegaal verblijf van meerderjarige vreemdelingen in Nederland strafbaar wordt. De regering wil hiermee de illegale komst naar Nederland en het verblijf voorkomen en bestrijden. Er kan een straf worden opgelegd van een hechtenis van maximaal vier maanden of een geldboete van ten hoogste 3900 euro. In een brief van 1 april 2014 heeft de minister-president de Tweede Kamer laten weten het dat het wetsvoorstel wordt ingetrokken.