Leefbaar Rotterdam wil coalitie met D66 en CDA

Sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 is Leefbaar Rotterdam de grootste partij van de stad. In het van oudsher ‘rode bolwerk’ Rotterdam, is de PvdA niet langer in het College van B&W vertegenwoordigd. Is de PvdA voorgoed uitgesloten van de macht in de havenstad?

Gemeenteraadsverkiezingen 2014

Bij de verkiezingen behaalde Leefbaar Rotterdam veertien zetels. De PvdA zakte van veertien naar acht zetels, wat een zeer groot verlies is. D66 heeft momenteel 6 zetels, CDA en VVD hebben beide drie zetels, en de ChristenUnie/SGP heeft één zetel. De SP heeft vijf zetels, en GroenLinks heeft er twee. De nieuwe moslimpartij Nida heeft twee zetels gekregen. Het totaal aantal zetels in Rotterdam is vijfenveertig. Dat zou betekenen dat er verschillende coalities mogelijk zijn om aan een meerderheid van de zetels te komen.

Coalitievorming

Op 3 april 2014 adviseerde verkenner Jan Kees de Jager (oud-minister van Financiën in het kabinet Rutte I), aan burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) dat er vijf partijen waren die verder wilden praten over een coalitie. Het ging toen nog om de partijen Leefbaar Rotterdam, de VVD, het CDA, D66 en GroenLinks. Fractieleider Joost Eerdmans van Leefbaar Rotterdam sprak, samen met D66, meteen zijn voorkeur uit voor een coalitie met vier partijen.

Informatie

Na de verkenningsronde van De Jager werd RET-directeur Pedro Peters aangesteld als informateur. De informatie werd gestart met de vijf partijen Leefbaar Rotterdam, D66, VVD, CDA en GroenLinks. Er bleek al snel meer overeenstemming te zijn met het CDA dan met de VVD, aldus fractievoorzitter Joost Eerdmans. Eerdmans zou hebben geprobeerd zowel het CDA als de VVD erbij te houden, maar kwam toch eerder overeen met de partijen D66 en CDA. GroenLinks zou niets in een coalitie met vijf partijen gezien hebben.

Formatie

Op 13 april 2014 werd bekend gemaakt dat ook het formatieproces zal worden geleid door Pedro Peters. De partijen Leefbaar Rotterdam, het CDA en D66 hebben samen drieëntwintig (van de vijfenveertig) zetels. Er zal bij de formatie worden gekeken of de ChristenUnie/SGP kan deelnemen aan de coalitie. Zij hebben momenteel één zetel. Daarmee zou de coalitie op vierentwintig zetels komen.

PvdA

Het is opvallend dat in een ‘rood bolwerk’ als de stad Rotterdam de PvdA niet deel-neemt aan de onderhandelingen. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen verloren zij maar liefst vier zetels (ze zakten van veertien naar acht). Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft de PvdA op één raadsperiode na, altijd in de gemeenteraad gezeten. De komende vier jaar zullen ze oppositie moeten voeren tegen Leefbaar Rotterdam.

Gemeenteraadsverkiezingen 2002

In 2002 haalde Leefbaar Rotterdam, opgericht in 2001, maar liefst 34,7 procent van de stemmen. In dat jaar was Pim Fortuyn nog de lijsttrekker van de partij. Daarmee werd Leefbaar in één klap de grootste partij in de gemeenteraad, ten koste van de PvdA. Er werd toen een college gevormd met het CDA en de VVD. De PvdA stond toen ook buiten spel.

Gemeenteraadsverkiezingen 2006

De verkiezingen van 7 maart 2006 betekende juist weer een zege voor de PvdA. Met bijna 100.000 stemmen werd de PvdA de grootste partij in Rotterdam. Leefbaar Rotterdam ging van zeventien naar veertien zetels. De PvdA kwam terug van de elf behaalde zetels uit 2002 naar maar liefst achttien zetels in 2006. Het College van B&W voor de periode 2006-2010 werd gevormd door een coalitie van de partijen PvdA, CDA, VVD en GroenLinks.

Gemeenteraadsverkiezingen 2010

In 2010 haalden zowel Leefbaar Rotterdam als de PvdA veertien zetels. Uiteindelijk won de PvdA met een miniem verschil van enkele honderden stemmen. De afgelopen vier jaar zat de PvdA dus toch in het College van B&W, samen met D66, VVD en CDA.

Historische nederlaag

De PvdA en Leefbaar Rotterdam zijn dus al jaren grote concurrenten van elkaar. In 2002 kreeg de PvdA een enorme klap door het grote succes van de campagne van Pim Fortuyn. In 2006 was de PvdA de grootste partij van de stad. Maar in 2010 behaalden ze nipt de overwinning op Leefbaar. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen leden zij echter een verlies van maar liefst vier zetels, terwijl het aantal zetels voor Leefbaar Rotterdam gelijk bleef. Daarmee is de PvdA voorlopig buiten spel gezet. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 zal het de vraag zijn of er weer massaal op de PvdA gestemd wordt, of dat Rotterdam definitief niet meer als een ‘rood bolwerk’ gezien kan worden.