Nieuw scheppingsverhaal Adam en Eva ontdekt

Op Ugaritische kleitabletten uit de 13e eeuw v.Chr. is een alternatieve versie van de mythe van Adam aangetroffen. De tabletten zijn meer dan een eeuw geleden aangetroffen in Syrië. In de jaren ’70 zijn ze ontcijferd, maar Nederlandse onderzoekers hebben de inhoud van de tabletten nu samengevoegd tot één verhaal en vergeleken met het Bijbelboek Genesis. Deze vondst heeft invloed op hoe men het Bijbelse scheppingsverhaal kan interpreteren.

Vondst mythe van Adam

Bijbelonderzoekers zijn al langere tijd overtuigd dat het Bijbelse scheppingsverhaal van Adam en Eva gebaseerd was op een mythe van Adam. Deze mythe kan nu worden uitgelegd aan de hand van de Ugaritische tekst. In de tekst is de schepper van het heelal de god El. De manier waarop deze schepper beschreven wordt komt sterk overeen met de Bijbelse God, die ook in diverse passages de naam El krijgt.

Bijbelse scheppingsverhaal

In het Bijbelse scheppingsverhaal schept God de wereld in zeven dagen en maakt hij op de zesde dag de eerste mens, Adam. Adam leeft in het paradijs, ofwel de Hof van Eden, en krijgt gezelschap van een vrouw Eva die uit één van zijn ribben geschapen wordt. Adam en Eva leven in vrede met de flora en fauna.

Maar op een dag spreekt de sluwste van alle dieren in de hof, de slang (de duivel), met Eva. Hij vraagt haar waarom zij van die ene boom in het midden van de tuin niet mogen eten. Eva legt uit dat ze alles mochten eten, maar dat ze zouden sterven als ze aan die ene boom zouden komen. De slang wist Eva toch te verleiden en zij deelt de vruchten van de boom met Adam. Dit is het moment waarop de zondeval plaatsvindt: de mens gaat zich schamen voor zijn naaktheid en ze kregen kennis van het goed en kwaad. Als straf stuurt God hen uit de Hof van Eden.

Strijd tussen goden

Een overeenkomst tussen de Ugaritische tekst en de Bijbel is de Hof van Eden. In de gevonden tekst heet deze tuin “de wijngaard van de grote goden” en wordt dezelfde locatie aangeduid. Adam is in dit verhaal een god die in deze wijngaard leeft en er bevond zich een Boom des Levens in de wijngaard. In plaats van de duivel wordt er in de tekst gesproken over de boze god Horon, die probeerde de oppergod El van de troon te stoten. Wanneer El probeert Horon weg te sturen neemt Horon wraak en verandert in een grote slang. De god vergiftigt de Booms des Levens en verandert deze daardoor in de Booms des Doods.

Sterfelijkheid

Uit angst voor de gevolgen van de Boom des Doods besluiten de goden dat Adam de verantwoordelijkheid over de aarde krijgt en dat hij Horon moet verslaan. Adam faalt hierin en wordt door de tanden van de slang Horon vergiftigd. Door deze beet wordt hij sterfelijk. De zonnegodin zorgt ervoor dat er toch nog hoop is voor Adam, zij schenkt hem namelijk de mogelijkheid tot voortplanting en een vrouw.

Gevolgen vondst

De onderzoekers Marjo Korpel en Professor Emeritus Johannes de Moor wijzen er op dat het opvallend is dat in deze mythe de eerste zonde door een god wordt begaan en niet door een mens. De gevolgen van de ontdekkingen kunnen verschillend worden gezien. Korpel en De Moor wijzen erop dat dit niet per se het Bijbelse scheppingsverhaal ontkracht, maar dat er meer duidelijk wordt waar deze mythe vandaan komt. Dit jaar verschijnt er een boek over hun bevindingen en de onderzoekers gaan door met het bestuderen van kleinere kleitabletten uit de collectie.