Het Algerijnse bloedbad in Parijs

Er ontstond gisteren veel ophef over een filmpje dat verscheen na de voetbalwedstrijd PSG-Chelsea FC die gespeeld werd in Parijs. ‘Supporters’ van de Londense club Chelsea weerden een donkere man uit de metro en zongen trots dat zij racisten waren. Tot protesten zoals die in 1961 is het in Parijs nog niet gekomen. Toen gingen Franse Algerijnen massaal de straat op om te protesteren tegen hun behandeling door de Franse autoriteiten.

Front de Libération Nationale (FLN)

Op 1 november 1954 begon in het toenmalig Franse Algerije onder bezielende leiding van het Front de Libération Nationale (FLN) het grootschalige verzet tegen de Franse autoriteit. Er vielen veel doden en excessief geweld werd aan beide kanten niet geschuwd. In augustus 1958 verplaatste de onafhankelijkheidsstrijd zich naar Frankrijk zelf, waar het FLN een tweede front opende. Vooral Parijs werd het doelwit van aanslagen, waarbij in totaal zestig Franse politiemannen om het leven kwamen.

Algerijnse bevolking Parijs & het uitgaansverbod

Maurice Papon

Veel van de 130.000 Algerijnen in Parijs steunden het FLN financieel. Het overgrote deel was naar de Europese stad gekomen om te werken, maar zij kwamen vaak bedrogen uit. De moeilijke leefomstandigheden werden verzwaard door de vele discriminatie die hen ten deel viel en de aanslagen van de FLN deden hun situatie ook niet veel goed. Na nieuwe aanslagen van het Front in oktober 1961, was voor Maurice Papon, politieprefect van Parijs, de maat vol. Alle Algerijnse Parijzenaren kregen een uitgaansverbod opgelegd en de politie kwam regelmatig langs om huizen te controleren. Hierbij maakten zij gebruik van gewelddadige methoden die ook in Algerije werden gebruikt.

Vreedzame massademonstratie

De ingestelde avondklok zorgde voor veel problemen. Algerijnen die ’s nachts werkten konden niet naar hun werk en Algerijnse cafés moesten voor 19.00 uur sluiten. Het FLN accepteerde deze maatregel niet zonder slag of stoot en organiseerde op dinsdagavond 17 oktober 1961 een massademonstratie waar duizenden Algerijnen aan deelnamen. Het hele gebeuren moest vreedzaam verlopen. Veel Algerijnen hadden hun kinderen meegenomen en hun beste kleren aangetrokken om een goede indruk achter te laten bij de Parijse bevolking. Op bekende plaatsen als Place de la République, Quartier Latin en de Champs Elysées vond de demonstratie plaats.

Hardhandig ingrijpen politie

Papon, die erop gebrand was het uitgaansverbod te handhaven, greep hard in. De politie ramde in op iedere niet-blanke in het zicht, waardoor ook veel Tunesiërs en Marokkanen slachtoffer werden van het geweld. Op sommige plekken werden niet alleen vuisten en knuppels ingezet, maar kwamen er wapens aan te pas om demonstranten de mond te snoeren. Op de Pont de Neuilly werd zelfs een mitrailleur neergezet. Uiteindelijk stierven zo’n 200 Algerijnen door toedoen van de Franse politie. Velen werden verdronken in de Seine of werden na hun dood in de rivier gedumpt.

Gevangen in Palais des Sports

De demonstranten werden met veel geweld bussen ingedreven, waarna zij naar het Palais des Sports vervoerd werden, een stadion aan de rand van Parijs. Hier kregen de duizenden Algerijnen wat te eten en werden zij twee nachten vastgehouden. Op Donderdag 19 oktober mochten de meeste van hen naar buiten, waarschijnlijk omdat de beroemde zanger Ray Charles er die avond een concert gaf. Anderen zaten nog drie dagen langer vast buiten het stadion. Iedere Algerijn die al eerder met de politie in aanraking was gekomen werd naar een gevangenis in Algerije gestuurd.

Nasleep & Algerijnse onafhankelijkheid

De dag na de bloedige gebeurtenis was opmerkelijk. Veel Algerijnen die niet vastzaten in het Palais des Sports, gingen gewoon weer aan het werk en de media werden sterk gecensureerd door de Franse overheid. In de regering vroegen twee ministers om een onderzoek, maar vonden geen gehoor. Ook president Charles de Gaulle hield zich zo veel mogelijk op de vlakte. Wel braken er een aantal kleinschalige studentenprotesten uit.

Ondertussen waren de onderhandelingen tussen Algerije en Frankrijk in volle gang. Op 18 maart 1962 werden de akkoorden van Evian ondertekend en op 3 juli verkreeg Algerije zijn onafhankelijkheid.