Verdwenen beroep: de telegrambesteller

Voor het tijdperk van de fax en de email werden telegrammen gebruikt om snel berichten naar personen ver weg te sturen. Veel mensen werkten mee aan het bezorgen van een telegram. Bijvoorbeeld de telegrambesteller.

Telegrafie

Telegrafie is officieel het overbrengen van boodschappen zonder dat er daarbij een brief aan te pas hoeft te komen. Wanneer iemand een boodschap wilde doorgeven aan iemand die ver weg was moest diegene de boodschap eerst doorgeven aan de zogenoemde telegraaf. De telegraaf zette de boodschap vervolgens om in morsecode en verstuurde het via een netwerk van kabels naar een telegraaf aan de andere kant van die lijn. Die tweede telegraaf vertaalde de morsecode vervolgens weer, om de boodschap vervolgens door te geven aan de telegrambesteller. De telegrambesteller zorgde ervoor dat het bericht bij de persoon waarvoor deze bestemd was terecht kwam.

De PTT

Het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie was in Nederland verantwoordelijk voor de binnenkomende en verzonden telegrammen. Op veel postkantoren zat een telegraaf die per woord betaald werd. Hierdoor koos men ervoor berichten zo kort en bondig mogelijk te formuleren (telegramstijl), ook losse leestekens kostten een woord en werden daarom vaak weggelaten. Waar er eerst twee telegrafen voor een bericht nodig waren, werden deze later vervangen door slechts één telegraaf en twee teleprinters.

De telegrambesteller

De telegrambesteller was verantwoordelijk voor de bezorging van een verzonden telegram. Een telegram dat binnenkwam bij de ontvangende telegraaf, werd vervolgens door de besteller op de fiets bezorgd. Vaak werd dit werk gedaan door jonge mannen en in de vakanties door jongetjes. Doorgaans waren het formele berichten die bezorgd moesten worden, maar wanneer zogenaamde ‘gelukstelegrammen’ tussen zaten, kon de bezorger wel eens fooi verwachten.