Frederik Hendrik van Oranje (1584-1647)

Frederik Hendrik was stadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden tussen 1625 en 1647. Tijdens zijn heerschappij verliep de oorlog met Spanje steeds meer in het voordeel van de Republiek. Hoewel hij zijn macht deelde met de Staten-Generaal en zoveel mogelijk neutraal was in de Godsdiensttwisten, bezat hij wel degelijk koninklijke allures.

Na de dood van Maurits nam Frederik Hendrik het hoogste militaire bevel over. Hij had toen al ruime ervaring binnen de krijgsmacht. Het eerste gevecht waar hij aan deelnam was de Slag bij Nieuwpoort (1600), toen hij pas 16 jaar was. Toen het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) inging, was hij generaal der ruiterij en bezaten alleen Maurits en Prins Willem Lodewijk een hogere rang.

Stedendwinger

Na de dood van Maurits werd Frederik Hendrik benoemd tot stadhouder. Hij bemoeide zich relatief weinig met staatszaken en was vooral bezig met het terugveroveren van gebieden op de Spanjaarden. De Nederlanden bevonden zich op het moment dat Frederik Hendrik stadhouder werd in zwaar weer. Dankzij steun van Engeland en Frankrijk en geldproblemen bij de Spanjaarden ging het langzaam beter. Zeer gunstig was ook het veroveren van de Zilvervloot door Piet Hein in 1628. Hierdoor kon de oorlog worden voortgezet. Frederik Hendrik’s succes in het belegeren en veroveren van plaatsen en vestingen leverde hem de bijnaam ‘stedendwinger’ op.

Frederik Hendrik en religie

In binnenlandse spanningen tussen onder andere de remonstranten en de contra-remonstranten voer Frederik Hendrik een gematigde koers. Hij vond dat er vrijheid van godsdienst moest zijn en greep alleen in bij verstoringen van de openbare orde. In tegenstelling tot Maurits koos hij dus geen partij. Mede hierdoor konden de remonstranten langzaam weer de overhand krijgen in sommige stadsbesturen.

Paleis en titel

Diverse buitenlandse vorsten eerden Frederik Hendrik met titels Zo werd hij ridder in de orde van de Kousenband in Engeland en liep hij de titel rijksvorst van het Heilige Roomse Rijk alleen mis omdat de Staten-Generaal dwars lagen. De Franse koning besloot dat Frederik Hendrik ‘hoogheid’ in plaats van ‘excellentie’ genoemd moest worden. De Stadhouder spiegelde zich steeds meer aan Europese vorstenhuizen. Dit was te zien in de huwelijkspolitiek, de paleizen die gebouwd en verbouwd werden (o.a. Huis ten Bosch) en de grote hoeveelheid geld die hij aan kunst uitgaf. Frederik Hendrik overleed uiteindelijk in 1647, een jaar voordat de vrede met Spanje gesloten werd.