Piet Mondriaan: de koning van de abstracte kunst
Themamaand 100 jaar 'De Stijl' – Wie aan 'De Stijl' denkt, noemt gauw de naam van Piet Mondriaan. Deze schilder uit de negentiende eeuw stond bekend om zijn vele schilderijen van landschappen en de natuur. Hij stond samen met onder andere Theo van Doesburg en Gerrit Rietveld aan de basis van de kunststroming die in de jaren 10 en 20 van de negentiende eeuw immens populair was.
Piet Mondriaan werd geboren op 7 maart 1872. Zijn wieg stond in Amersfoort. Zijn oom was naast onderwijzer ook tekenleraar, en dat kwam goed van pas bij de ambitieuze Mondriaan. Een logisch vervolg was dan ook een studie aan de van Amsterdam. In het begin legde hij zich toe op landschapsschilderijen. De inspiratie kwam van de kunstbeweging De Haagse School, waar zijn oom bij aangesloten was. Al snel mocht hij tekenonderwijs geven en hij doet nog meer ervaring op door een etscursus te volgen.
Van landschapskunst tot abstractie
Gedurende zijn eerste jaren stond Mondriaan bekend om zijn landschapskunst. Aan het eind van de Negentiende eeuw raakte Mondriaan geïnspireerd door het pointillisme, een Franse kunststroming die bekend stond om het gebruik van veel stippen. De omslag in Mondriaans werk is goed te zien na zijn bezoek aan onder meer Noord-Brabant en Zeeland, als abstractie de boventoon voert in zijn schilderijen. Hij vertrok voor drie jaar naar Parijs om verder te werken.
Mondriaan en 'De Stijl'
Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog keerde Mondriaan terug naar Nederlandse bodem, waar hij onder meer Bart Van der Leck en Theo van Doesburg ontmoette. Ze bundelden hun krachten samen en ze vormden het motorblok van het nieuwe tijdschrift 'De Stijl'. Mondriaan kon binnen deze stroming zijn passie voor abstracte kunst nog meer kwijt, want het tijdschrift was een groot podium voor het verkondigen van hun ideeën. Mondriaan streef stukken voor het blad en hij ontpopte zich tot een kunstenaar die met weinig kleuren en eenvoudige vormen kunst maakte. Deze stijl, die ook wel bekend stond als het neoplasticisme, was geliefd onder veel Nederlandse kunstenaars, waaronder ook Gerrit Rietveld. Mondriaan heeft vele tentoonstellingen, maar verdient er echter weinig aan. Daarom legde hij zich tussentijds ook toe op bloemstillevens.
Inspiratie in het buitenland
Terwijl De Stijl alsmaar populairder werd, maakte Mondriaan zich in 1923 los van de beweging. Hij verblijft opnieuw in Parijs en In 1931 sloot hij zich aan bij de Abstraction-Création, een grote kunstvereniging die de abstracte kunst extra onder de aandacht wilde brengen. Zo presenteerde hij in 1931 zijn ‘Compositie met twee lijnen’, dat slechts bestond uit twee elkaar kruisende zwarte lijnen op een diagonaal opgehangen doek. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrekt Mondriaan naar New York waar hij nieuwe inspiratie op doet. Hij schildert hier een ander beroemd meesterwerk: de Victory Boogie Woogie. Een kleine verkoudheid veroorzaakte een longontsteking. Het werd Piet Mondriaan In 1944 fataal.
Afbeelding:
Wikimedia Commons: Piet Mondriaan
(public domain)
Author: Anonymous
Bronnen:
Diverse auteurs onder redactie van BD/HSK Boekproducties IJsselstein (1997) Schilderkunst van A tot Z. Geschiedenis van de schilderkunst van oorsprong tot heden. (Rebo Productions)
