Cilinder met spijkerschrift

Deze holle cilinder draagt een religieuze inscriptie in spijkerschrift van de grote Babylonische koning Nebukadnezar II. Triomfantelijk kondigt hij de bouw aan van de tempel gewijd aan Lugal-Maradda, de hoofdgod van de oude stad Marad in Babylonië (het tegenwoordige Zuid-Irak). Deze cilinder werd begraven in de fundering van die tempel en bevindt zich sinds 1938 in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden.

Tekst: RMO

Tempel

De tempel dateert uit het derde millennium v.Chr., maar werd tweeduizend jaar later herbouwd door de uit de bijbel bekende koning Nebukadnezar II. Dat gebeurde tijdens de laatste opleving van een wereldrijk dat zich voor korte tijd, tussen 605 en 562 v.Chr., over het gehele oude Nabije Oosten zou uitstrekken. We kennen dit Babylonische wereldrijk vooral van de val van Jeruzalem en de ballingschap van het joodse volk, en ook van de beroemde Hangende Tuinen van Babylon, een van de zeven wereldwonderen van de antieke wereld.

Verbouwen

Direct na Nebukadnezars dood zou deze oosterse wereld uiteenvallen. Maar opnieuw verenigd in het Perzische Rijk zou ze in fel conflict met het Westen komen en vervolgens opgaan in de Hellenistische wereld van na Alexander de Grote. Vlak voor zijn dood restaureerde Nebukadnezar nog eenmaal de grote, millennia oude tradities van Tweestromenland. Dat is te zien aan deze cilinder. Daarop vermeldt Nebukadnezar in spijkerschrift, met zijn in zachte klei gedrukte wigvormige tekens, precies wat hij aan verbouwingswerkzaamheden aan de oude tempel van Marad uitvoerde of van plan was uit te voeren.

Kennelijk probeerde hij zo aansluiting te vinden bij de traditie van de lange reeks voorgangers om de oude stadsgod te eren. De tekst had dus een politiek-religieuze bedoeling. De cilinder werd begraven in de fundering van het te restaureren gebouw zoals gebruikelijk was met bezweringen aan goden en was dus zeker niet te zien voor de tempelbezoeker. Na 2500 jaar lezen we nieuwsgierig mee met de intrigerende brief van koning aan God. En horen we de golfslag van de geschiedenis.

Bekijk de topstukken op de website van het RMO.