Wanneer zijn we begonnen onze computers te beveiligen?

Hoe is computerbeveiliging ontstaan?

Met de opkomst van het internet, speelt de laatste decennia een steeds groter deel van ons leven zich digitaal af. Dit levert veel nieuwe mogelijkheden op, maar herbergt ook een aantal nieuwe risico’s, bijvoorbeeld computervirussen en hackaanvallen. Daardoor moeten we naast onze huizen en auto’s tegenwoordig ook onze computers en internet goed beveiligen. Maar wanneer zijn we eigenlijk begonnen met het digitale domein te beschermen?

Tegenwoordig zijn de meeste Nederlanders zich wel bewust van het belang van een veilige digitale omgeving. De vraag ‘Wat is een VPN’ hoor je vandaag de dag dan ook steeds minder vaak. Maar halverwege de twintigste eeuw lag dit nog anders. Eind jaren ’40 waren de computers immers nog enorm grote en dure machines. Zo nam de eerste Amerikaanse computer, de ENIAC, in 1944 meerdere klaslokalen is beslag en gebruikte hij evenveel energie als een zware locomotief. Hierdoor konden alleen overheden en grote bedrijven zich een computer veroorloven. Bovendien waren ze onderling nog niet met elkaar verbonden. Het gevaar van computervirussen of digitale criminaliteit leken hierdoor ver weg.

John von Neumann

Toch waren er ook toen al een aantal experts met een vooruitziende blik. In 1949 waarschuwde de Hongaars-Amerikaanse wiskundige en computerwetenschapper John von Neumann namelijk al voor het gevaar van computervirussen. Tijdens een lezing theoretiseerde hij over computerprogramma’s die zichzelf zouden kunnen reproduceren. Hierbij sprak hij overigens niet over ‘virussen’, maar over ‘automatische data’.

Militaire informatie beschermen

Hierna bleef het echter nog bijna twee decennia vrij stil op het gebied van computerbeveiliging. Uiteindelijk kwam hier in 1967 verandering in, dankzij de Amerikaanse Howard George Willis Ware. Ware had gewerkt voor een militair bedrijf, dat meehielp bij de ontwikkelingen van straaljagers. Om extra inkomen binnen te halen, wilde dit bedrijf echter ook lokale ondernemers van zijn computer gebruik laten maken. Hierdoor zouden deze ondernemers echter mogelijk bij geclassificeerde informatie van het Amerikaanse Ministerie van Defensie kunnen komen. Dit ministerie vroeg Ware daarom een plan te maken om gevoelige informatie op computers te beschermen.

Het Ware Report

Ware ging hiermee aan de slag en presenteerde zijn ideeën in 1967 tijdens de Joint Computer Conference, een jaarlijkse bijeenkomst van computergeleerden uit de Verenigde Staten. Drie jaar later publiceerde hij tevens een verslag over zijn bevindingen. In 82 pagina’s somde hij diverse kwetsbaarheden van computers op die we nu nog steeds kennen, waaronder het gebruik van zwakke wachtwoorden en doelgerichte aanvallen van hackers. Ware pleitte daarom om niet alleen beveiligingssoftware te gebruiken, maar ook om mensen bewust te maken van het gevaar. Dit document ging als een lopend vuurtje rond onder computerwetenschappers. Historici beschouwen het Ware Report dan ook in het algemeen als de geboorte van computerbeveiliging.

Mede geïnspireerd door het Ware Report, verscheen in de jaren ’70 de eerste beveligingssoftware voor computers. Bedrijven als ESD en ARPA ontwikkelde de eerste programma’s in samenwerking met de Amerikaanse luchtmacht.

Het hek is van de dam

Tijdens de jaren ’80 raakte deze ontwikkeling in een stroomversnelling, door de opkomst van het internet. Bovendien waren computers rond deze tijd een stuk kleiner en goedkoper geworden, waardoor steeds meer huishoudens zich er een konden veroorloven. Hierdoor verschenen vanaf 1987 de eerste commerciële antivirusprogramma’s op de markt. Hiermee was het hek van de dam. Vandaag de dag kunnen we dan ook kiezen uit een groot aanbod aan internetbeveiliging en antivirusprogramma’s. Een 100% garantie biedt deze software natuurlijk nooit, maar ze maken onze digitale samenleving wel een stuk veiliger.