Pijlers van een hypocaustum, in een Romeinse villa in Chedworth.

Bijzonder: vloerverwarming is al duizenden jaren oud

Tegenwoordig geldt vloerverarming als een enorme luxe. Niets is immers zo aangenaam als ’s ochtends vanuit bed rechtstreeks op een net verwarmde vloer stappen. Bovendien wordt de warmte hierbij ook gelijkmatig verdeeld, waardoor je een hoop energie bespaart. Deze voordelen zijn inmiddels bij de meeste Nederlanders bekend. Wat veel mensen echter niet weten, is dat dit systeem al duizenden jaren oud is. Historisch onderzoek laat namelijk zien dat de Romeinen ook al vloerverwarming introduceerde, meer dan 2.000 jaar geleden.

Lange tijd gingen historici ervan uit dat de Romeinen de vloerverwarming hebben uitgevonden. Recent archeologisch onderzoek wijst er echter op dat men in Azië als eerste op het idee kwam. In zowel Korea als de Chinese regio Mantsjoerije zijn namelijk sporen gevonden van vroege voorlopers van vloerverwarming, van zo’n 6.000 tot 7.000 jaar oud. Deze verwarmingen werden destijds ‘Ondol’ genoemd.

Het hypocaustum

In Europa waren het echter de Romeinen die zit concept introduceerden. Volgens de Romeinse architect Vitruvius werd de vloerverwarming in de tweede eeuw voor Christus uitgevonden door een oesterkweker, genaamd Caius Sergius Orata. Als hobby kweekte Orata namelijk naast oesters ook goudvissen, in speciaal hiervoor aangelegde vijvers. Het enige probleem hierbij was dat het erg lastig was om het water in de vijvers gelijkmatig te verwarmen. Daarom bedacht hij een ingenieuze oplossing, waarbij de vijvers op een kunstmatige bodem werden aangelegd, die vervolgens het water van onderaf verwarmde. Dit systeem kwam als het hypocaustum bekend te staan. Orata’s uitvinding bleek zo effectief dat Romeinse badhuizen het systeem overnamen. Hier bleek al snel dat het hypocaustum niet alleen voor baden geschikt was, maar ook als vloerverwarming kon dienen. In enkele decennia verspreidde dit systeem zich zo over het hele Romeinse Rijk.

Hoe werkte de Romeinse vloerverwarming?

Het hypocaustum bestond uit een verhoogde vloer, die rustte op bakstenen pijlers van ongeveer 60 cm hoog. Deze holle ruimte was verbonden aan een stookplaats, van waaruit de warmte en rook zich gelijkmatig onder de vloer konden verspreiden. De stenen tegels van de vloer gaven vervolgens de warmte door, waardoor de ruimte erboven een aangename temperatuur kreeg. Dit systeem had een groot voordeel ten opzichte van de traditionele open haard: het voorkwam namelijk dat er vervelende rook en as de kamer in kwam. Daarom bleef het hypocaustum eeuwenlang in gebruik in de Romeinse villa’s en badhuizen. Na de val van het Romeinse Rijk in 476 ging de kennis van dit systeem echter verloren. Het zou daarna tot aan de negentiende eeuw duren voordat de vloerverwarming opnieuw zijn intrede deed in Europa.

Tegenwoordig

Dankzij wetenschappelijk onderzoek in de negentiende en twintigste eeuw, zijn de vloerverwarmingen vandaag de dag een stuk geavanceerder geworden. Zo beschikken we inmiddels over elektrische vloerverwarming en steeds beter geïsoleerde vloeren. En dat is nodig, want met de klimaatverandering moeten we vandaag de dag zuiniger met energie omgaan. Bij veel nieuwere woningen schieten de stookkosten echter nog steeds omhoog, omdat de vloerisolatie onvoldoende is en vaak gebreken vertoont. Milieu Centraal adviseert bij vloerverwarming minimaal Rc = 5,0 m²K/W. Dit is een stuk hoger dan nu nog standaard bij nieuwbouwwoningen is toegepast (Rc = 3,7 m²K/W).

Besparingen van 40%

Gelukkig heeft Tonzon een milieuvriendelijke oplossing waarbij ongeïsoleerde vloeren met gemak Rc = 5,6 m²K/W kunnen krijgen. Wanneer er genoeg ruimte is, is zelfs Rc = 7,1 m²K/W haalbaar. Dan wordt een Thermoskussen ingezet waarin vier luchtkamers worden opgesloten. Met deze unieke vloerisolatie krijgen bestaande vloeren een veel betere isolatie dan de huidige nieuwbouwwoningen. Bij woningen met vloerverwarming worden in de praktijk besparingen gemeten van 40% en meer, maar ook bij woningen zonder vloerverwarming heeft goede vloerisolatie zin.

Extra besparingen

Tonzon Thermoskussens werken op een andere manier dan traditionele isolatiematerialen waardoor de vloer warmer wordt en sneller opwarmt. De vloer wordt zelfs nog warmer dan de lucht boven de vloer. Door de betere isolatie houdt de vloer de warmte langer vast waardoor de thermostaat eerder terug kan.

Dit betekent niet alleen meer comfort maar ook meer besparing omdat het stookseizoen én de dagelijkse stooktijd korter worden wanneer de vloer beter geïsoleerd is. Extra besparingen kun je bereiken door je cv-installatie te optimaliseren met Tonzon Radiatorfolie, Vensterbankfolie en Bandagefolie. Daardoor kan de besparing oplopen tot 35% of meer en je cv-ketel gaat veel langer mee omdat hij minder wordt gebruikt. Hoewel de vloerverwarming dus een duizenden jaren oud idee is, is er sinds de uitvinding van Orata enorme vooruitgang geboekt en zet het Nederlandse bedrijf Tonzon de laatste puntjes op de i.