De geschiedenis van leren tassen
Je zou het misschien niet zeggen, maar een van de alleroudste gebruiksvoorwerpen zou wel eens een leren tasje kunnen zijn. Wanneer de eerste leren tassen gemaakt werden, is niet helemaal duidelijk, maar vaststaat dat leren tassen al duizenden jaren gebruikt worden.
De eerste leren tassen
Hoe zulke leren tasjes eruitzagen, is niet helemaal duidelijk. Leer is organisch materiaal, dat na al die duizenden jaren vergaan is. Archeologen vinden zelden leer, en als er iets gevonden wordt, is dat meestal slechts een fragmentje van een voorwerp. Grote uitzondering is een leren schoen die in 2008 in Armenië werd gevonden. Archeologen schatten de leeftijd van de schoen op zo’n 5.500 jaar. In 2012 werden in de buurt van Leipzig in Duitsland meer dan honderd hondentanden met daartussen resten van organisch materiaal gevonden. De tanden lagen dicht tegen elkaar aan, in een patroon dat archeologen deed denken aan een tasje. Of het organische materiaal ook echt een tasje van leer geweest is, is niet meer te achterhalen. Desondanks gaan archeologen ervanuit dat het gaat om een soort handtasje – dat best van leer gemaakt zou kunnen zijn. De tanden waren dan waarschijnlijk versiering. Dat zou betekenen dat dit tasje, dat zou stammen uit ongeveer 2500 voor Christus, een van de oudste lederen tasjes ooit zou zijn.
Een van de oudste afbeeldingen van voorwerpen die doen denken aan tassen, zijn te vinden op inscripties die gevonden zijn bij Gobekli Tepe, een meer dan tienduizend jaar oud tempelcomplex in het huidige Turkije. Als dat tassen waren, is het de vraag of het leren tassen waren. De oudste sporen van leerlooien zijn gevonden in Pakistan. Hoe oud die zijn, is niet helemaal duidelijk, maar ouder dan 7000 jaar voor christus zal het niet zijn. Er zijn ook aanwijzingen dat rond het jaar 2500 voor Christus in Sumer aan leerbewerking werd gedaan.
Middeleeuwse tassen
Een volk waarvan we zeker weten dat ze veel leren tassen gebruikten, zijn de Oude Egyptenaren. In verschillende Egyptische graven zijn leren tassen gevonden. Die leken verrassend veel op onze moderne tassen: een leren buidel met twee hengsels. In de middeleeuwen waren het vooral de Arabieren de kunst van het leerlooien verder ontwikkelden. Dat leidde ertoe dat leren producten uit de gebieden die zij beheersten in Europa erg gewild waren. Er werden flinke bedragen neergelegd voor lederen voorwerpen uit Marokko en Codorba.
De eerste leren tassen waren vooral klein. We zouden het nu buidels, of handtassen noemen. De meesten waren vooral bedoeld om geld in te dragen, daarom werden ze onder kleding gedragen, of verborgen in de plooien tussen rokken of een tuniek. Veel van die buideltjes waren wel rijk versierd, zeker als de eigenaar van gegoede komaf was, vaak met eigen borduurwerk.
Meer van leer
Langzaam maar zeker wisten de Europeanen hun leerlooitechniek ook te verbeteren, waardoor leer voor meer mensen beschikbaar werd. Zeker toen de Industriële Revolutie flink losbarstte, konden lederen tassen meer en makkelijker geproduceerd worden. Dat had ook grote gevolgen voor hoe mensen reisden. Vaak werd bagage op reis meegenomen in grote kisten. Die waren stevig, maar zwaar en onhandelbaar. Met het goedkoper worden van leer, werden zulke kisten steeds vaker vervangen door leren zakken, of koffers van gehard leer. Praktisch en sierlijk gingen – net als in de middeleeuwen – hand in hand. Stevige zadeltassen voor ruiters werden vaak ook voorzien van allerlei versieringen.
Praktisch en stijlvol
De toenemende technische mogelijkheden en welvaart zorgden er in de twintigste eeuw voor dat het makkelijk werd om veel verschillende soorten tassen te maken. Daardoor werden leren tassen nog meer een gebruiksvoorwerp, maar ook een stijlicoon. Aan het begin van de twintigste eeuw lieten rijke dames hun gevoel voor mode zien met sierlijke handtasjes van exclusieve soorten leer. Daartegenover stonden juist ook robuust ogende tassen, zoals een leren weekendtas heren, die vooral ruigheid, robuustheid en dus stoerheid uitstraalde.
Leer gaat lang mee
Die variaties, elegantie en stoerheid, bestaan nog altijd. Maar er is nog een factor bijgekomen. Leer krijgt steeds meer een duurzaam imago. In een tijd dat fabrieken aan de lopende band tassen van allerhande kunststoffen produceren, krijgt leer steeds meer de status van een ambachtelijk product. Het maken van een leren tas kan een waar ambacht zijn en een goed onderhouden leren tas gaat jarenlang mee. Veel producenten zetten zich ook in om duurzaam gewonnen leer, of zelfs gerecycled leer te gebruiken.
