Historische schandalen: Hitlers relatie met zijn nicht

In 1931 was de NSDAP bezig met een stormachtige opmars. Onder leiding van Adolf Hitler groeide de beweging van een kleine radicale splinterpartij uit tot de belangrijkste machtsfactor in Duitsland. Op 19 september 1931 bracht een mysterieus sterfgeval de partij echter in diskrediet. In Hitlers appartement in München werd toen namelijk zijn 23-jarige nicht Angela ‘Geli’ Raubal dood aangetroffen. Ze was neergeschoten met zijn pistool. De raadselachtige omstandigheden van Geli’s overlijden waren koren op de molen voor Hitlers politieke tegenstanders. Al snel deden in de pers de wildste verhalen ronde.

Wat dit verhaal nog extra sappig maakte was de speciale relatie tussen Hitler en Geli. De banden tussen leider van de Nazipartij en vrouwen waren namelijk  in het algemeen  vrij oppervlakkig. Hij stelde het gezelschap van vrouwen  wel op prijs en kon zich in hun aanwezigheid vriendelijk en innemend opstellen. Van enige emotionele diepgang was echter geen sprake. Zelfs Hitlers latere minnares Eva Braun vormde hier geen uitzondering op.

Geli Raubal

Bij Geli lagen de zaken anders. De dochter van Hitlers halfzus Angela had vanaf 1925 innig contact met haar oom. In 1929 nam ze haar intrek in zijn appartement in München. Hoewel Geli geen uitzonderlijke schoonheid bezat, was ze een aantrekkelijke, levendige en extraverte jonge vrouw. Hitler raakte al gauw bijzonder op haar gesteld. Hij nam Geli overal mee naartoe: naar het theater, de bioscoop, restaurants en picknicks. Bij bijeenkomsten met zijn vertrouwelingen was zij ook aanwezig. Hitler liet haar zelfs haar toe bij deze gesprekken het middelpunt van de aandacht te worden, iets wat hij zijn hele leven niemand anders heeft toegestaan.

Hitler koesterde gevoelens voor zijn nicht

Alle bronnen wijzen erop dat hij oprechte affectie voor haar voelde. Daarmee zou Geli naast zijn moeder de enige persoon zijn waar Hitler echt van heeft gehouden. Historici debatteren nog steeds over de vraag of hun relatie ook seksueel was. Er zijn namelijk de nodige verhalen over een incestueuze relatie door zijn politieke tegenstanders verspreid, die met een korrel zout genomen moeten worden.  Waar vriend en vijand het wel over eens zijn, is dat Hitler romantische gevoelens voor Geli koesterde.

Emile Maurice

Voor Geli vormde de affectie van haar oom een steeds zwaardere last. Zij was namelijk een levenslustige jonge vrouw, die van het leven wilde genieten. De aandacht van mannelijke bewonderaars stelde ze dan ook altijd op prijs. Hitler stelde zich echter uitermate bezitterig op. In december 1927 ontdekte hij dat Geli een liefdesverhouding had met Emile Maurice, zijn chauffeur en lijfwacht. Er volgde zo’n heftige woede-uitbarsting dat aanwezigen vreesden dat Hitler zijn werknemer ter plekke neer zou schieten. Uiteindelijk kalmeerde de partijleider echter en stuurde hij Maurice slechts de laan uit.

Bezitterige oom

Daarna werd Geli aan een regime van strikte controle onderworpen. Ze mocht niet zonder toezicht naar buiten en moest voor een vaste tijd weer thuis zijn. Al haar bewegingen werden nauwlettend gevolgd en ze werd geacht zich altijd naar de wensen van Hitler te schikken. In feite was Geli een gevangene van haar oom geworden. Dit veroorzaakte een enorme psychologische druk op de jonge vrouw.

Geli doodgeschoten aangetroffen

Op 18 september 1931 had Geli er eindelijk genoeg van. Ze uitte haar wens tegen haar oom om terug te keren naar Wenen, iets wat hij pertinent weigerde. Na een felle discussie vertrok Hitler naar een vergadering in Nuremberg. De volgende dag bereikte hem het nieuws dat zijn nicht dood was aangetroffen. Er zijn verschillende theorieën over de exacte toedracht van haar dood, maar de waarschijnlijkste verklaring is dat Geli eindelijk onder de druk van haar ooms regime bezweek en zelfmoord pleegde.

Pers smult van affaire

Hitlers politieke tegenstanders waren er als de kippen bij om deze affaire uit te buiten. Al gauw gonsde het in de kranten van de geruchten over de ware oorzaak van Geli’s dood. De pers smulde van de (vermeende) incestueuze relatie, met zo’n dramatische ontknoping. Sommige bladen beweerden dat Hitler haar in razernij zelf had vermoord, of een van zijn handlangers daartoe opdracht had gegeven. De Nazipartij zelf hield het op een ongeluk. Geli zou met het pistool van haar oom hebben gespeeld, dat daarbij per ongeluk was afgegaan. Aan deze zwakke verklaring hechtte bijna niemand geloof.

Hitler in depressie

Hitler zelf was diep geraakt door de dood van zijn nichtje en de aanvallen vanuit de pers. Hij trok zich terug in een berghut aan de Tegernsee. Volgens Rudolf Hess zou hij daar in een diepe depressie zijn beland en zelfs het voornemen hebben geuit om uit de politiek te stappen. Deze toestand duurde echter niet lang. Terwijl Geli op 24 september in Wenen werd begraven, stond Hitler in Hamburg een menigte aanhangers toe te spreken. Twee dagen later bezocht hij haar graf, waarna het ergste van zijn depressie voorbij leek te zijn.

Schandaal dooft uit

Ondertussen was er ook aan de aanvallen vanuit de pers een abrupt einde gekomen. De Beierse minister van justitie Franz Gürtner was een Nazi-sympathisant, die ervoor zorgde dat het onderzoek naar de dood snel werd afgerond. Er kwamen zo weinig interessante feiten meer naar boven. Daarnaast zorgde het dreigement van de Nazipartij om juridische stappen tegen de kranten te ondernemen ervoor dat de publicaties over de affaire snel stopten. Dit schandaal bleek zo niet meer dan een kleine hindernis in de opkomst van Hitler.

Bronnen:

• Ian Kershaw, Hitler: A Biography (W. W. Norton & Company: New York, 2008).
• Vanity Fair

Afbeeldingen:

• Foto: Roboterta2 [CC BY-SA 4.0], from Wikimedia Commons
• Foto: Bundesarchiv, Bild 146-1980-073-19A / Hoffmann / CC-BY-SA 3.0 [CC BY-SA 3.0 de], via Wikimedia Commons