Waar komt het woord quarantaine vandaan?

Tijdens de coronacrisis deden meerdere ‘nieuwe’ termen hun intrede in het publieke debat. Het gaat hier om woorden die we voorheen niet of nauwelijks gebruikten, maar die we nu heel normaal vinden. Hierbij hebben we het niet over een plevier laptoptas of een castelijns en beerens laptoptas, maar over het woord quarantaine. Waar komt deze term eigenlijk vandaan? 

De pest 

Het woord quarantaine dook voor het eerst op in de veertiende eeuw in Italië. In die eeuw teisterde de pest, ook wel bekend als de ‘Zwarte Dood’, Europa. De pest was een zeer besmettelijke ziekte die miljoenen slachtoffers maakte; uiteindelijk zou bijna 30% van de Europese bevolking aan de pest bezwijken. Hele dorpen en steden stierven binnen korte tijd uit. De mensen wisten eerst niet hoe deze ziekte zich precies verspreidde en stonden voor een groot raadsel. Het begon in 1347 op Sicilië en bereikte in 1348 de stad Marseille, waarna de rest van Europa snel volgde. Rond 1351 was de golf grotendeels uitgeraasd. Wereldwijd stierven er tussen de 75 en 100 miljoen mensen. 

Voorzorgsmaatregel 

Tijdens deze epidemie, ontdekte men dat de ziekte zich van mens op mens verspreidde. Naast wilde knaagdieren en vlooien konden mensen namelijk ook de bacterie bij zich dragen en hem aan anderen overdragen. Terwijl de pest zich uitbreidde, bedachten inwoners van de Italiaanse stad Reggio daarom een manier om verspreiding tegen te gaan. Mensen die de stad wilden betreden, moesten eerst veertig dagen buiten de stad in afzondering verblijven. Pas daarna mochten ze de stad in. Ook de bemanning van schepen die na een verre reis in Italië aankwamen moesten veertig dagen in isolatie in de haven. De personen in quarantaine werden regelmatig gecontroleerd op symptomen van de infectieziekte. Eventuele meegebrachte ziektes konden op die manier niet de stad binnenkomen.

Waarom het woord quarantaine? 

Tegenwoordig betreft het meestal een afzondering van veertien dagen, maar destijds moest men voor maar liefst veertig dagen in afzondering blijven. Een stuk langer dus! Destijds had je niet de mogelijkheid om werk uit je laptoptas dames te halen of Netflix te kijken. Veertig is niet zomaar een getal. Vermoedelijk heeft men daarbij gekeken naar de duur van de kerkelijke vastenperiode. Ook Venetië nam dit gebruik over. In deze stad is het woord quarantaine dan ook vermoedelijk ontstaan uit het woord quarantena, wat ‘veertig dagen’ betekent in het dialect dat men destijds in Venetië sprak.