10 wapens die het slagveld veranderden

Noord-Korea beweert een succesvolle proef met een waterstofbom te hebben uitgevoerd. Tevens pinkte Barack Obama een traantje weg tijdens zijn betoog over het belang van een nieuwe wapenwetgeving. Deze moderne geavanceerde wapens en bommen zijn echter van een geheel ander niveau dan de wapens van vroeger.

1. De speer

De speer is het oudste menselijke wapen en werd ruim 250.000 jaar geleden al door onze voorouders gemaakt. Ze kwamen erachter dat een scherpe stenen punt veel schade aan kon richten. Nog handiger werd deze punt als deze vast gemaakt werd aan een houten stok. Daardoor hadden de jagers en soldaten een groter bereik (waardoor ze zelf buiten schot bleven) en zij konden hun prooi of vijand makkelijker bereiken. Vaak werd er tijdens de oudheid ook een schild gebruikt om het eigen lichaam te beschermen. Het gebruik van speren in oorlogen is geperfectioneerd door de oude Grieken en Macedoniërs.

2. Het zwaard en de dolk

De dolk ontstond ongeveer 5000 jaar voor Christus en daaruit is geleidelijk het zwaard voortgekomen. Destijds werden beide wapens nog gemaakt van brons of koper. De zwaarden waren toen nog niet zo lang (niet langer dan 60 cm), aangezien brons vrij fragiel en buigbaar materiaal is. Hoe langer het zwaard, hoe groter de kans op een omgebogen zwaard. Gedurende de Middeleeuwen verbeterde men het zwaard en werd het een geavanceerd wapen. Rond de 10e eeuw gebruikten de Europese strijdkrachten zwaarden van getemperd staal. Hierdoor konden ze ook langer worden gemaakt. Toen werd tevens bedacht dat een verlenging van het handgreep, waardoor het zwaard met twee handen gehanteerd kon worden, gebruiksvriendelijker was. Tijdens de Middeleeuwen werd het zwaard vaak gebruikt als een symbool van God en was daarnaast een voorwerp waaraan prestige en rijkdom werd ontleend.

3. De trebuchet

De trebuchet (‘trabuchier’ betekent ‘vallen’) is in feite een grote slingerarm. Het maakt gebruikt van de zelfopgewekte energie om projectielen weg te schieten. De eerste trebuchet werd in China uitgevonden in de 4e eeuw voor Christus. De katapult heeft zich vervolgens via het Midden-Oosten naar Europa verspreid. Toen er grote kastelen en forten werden gebouwd, was de katapult een efficiënt wapen om mee aan te vallen. De trebuchet werd tot aan het einde van de 15e eeuw gebruikt. De Spaanse conquistador Hernan Cortés besloot echter in 1521 een trebuchet te gebruiken tijdens de strijd om Tenochtitlan (het hedendaagse Mexico). Hij trachtte de Azteken op deze manier te verslaan, maar het liep uit op een regelrechte mislukkeling. De afgeschoten steen vloog recht omhoog, waardoor de steen op de katapult viel en de machine in puin lag.

4. Buskruit

Buskruit is uitgevonden door Chinese scheikundigen tijdens de 9e eeuw. Eigenlijk hoopten zij het levenselixer te ontdekken, maar stuitten toevallig op een explosief materiaal. De combinatie van salpeter, zwavel en houtskool bleek een knallende formule te zijn. Aanvankelijk werd het alleen gebruikt om vuurwerk te maken. Tijdens de 13e eeuw werd het gebruik van buskruit voor het eerst in Europa beschreven. De Engelse monnik Roger Bacon schreef hierover, waardoor het nieuws zich snel verspreidde en de productie van een reeks nieuw soort wapens in gang werd gebracht.

5. Kanonnen

Eén van de wapens die werd uitgevonden naar aanleiding van het buskruit was het kanon. Gedurende de 14e eeuw kwam dit soort grof geschut op in Europa. Het kanon was toen nog vrij onnauwkeurig, het kostte veel tijd om het opnieuw te laden (een kanonskogel woog ruim 20 kg) en explodeerde soms per ongeluk. Ondanks dat het nog een ongeleid projectiel was, zorgde het luide geknal wel voor een angstaanjagend gevoel bij de vijandelijke troepen. De ontwikkeling zette door waardoor het wapen steeds effectiever gebruikt kon worden. Kasteelmuren en forten konden gemakkelijk kapot geschoten worden.

6. Pistolen

In 14e eeuwse-documenten werd al geschreven over handvuurwapens. Destijds werden ze nog ‘handkanonnen’ genoemd. Het wapen werd met een smeulend koord ontstoken waardoor het afgevuurd kon worden. Gedurende de 15e eeuw werd het pistool door ontwikkeld en kwam er een lontslot op. Het smeulende koord werd door het lontslot in het wapen zelf bevestigd. Schieten werd daardoor makkelijker en gebeurde via interne mechaniek. Er kon in dezelfde eeuw gerichter geschoten worden doordat er groeven in de loop van het wapen werden aangebracht. Begin 16e eeuw werd het revolutionaire radslot ontdekt waardoor een lont niet langer nodig was. De vonk werd nu intern ontstoken zodat het pistool vuurde. Toch werd het handiger gevonden om een ontstekingsmechanisme te gebruiken dat weerbestendig en sneller was. Het vuursteenslot werd daarom in de 16e en 17e eeuw uitgevonden en steeds vaker gebruikt.

7. Het machinegeweer

In 1861 werd door Richard Gatling de ‘Gatling Gun’ uitgevonden. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog werd de voorloper van het machinegeweer uitgevonden en gebruikt. Het wapen kon snel worden dat het herladen en de betrouwbaarheid was flink verbeterd. Men kon verder snel achter elkaar op de vijand schieten, waardoor veldslagen een stuk sneller uitgevochten konden worden. De Gatling Gun begon met zes lopen, waarna er een versie werd gemaakt met tien lopen. Het wapen kon in plaats van 350 schoten per minuut, 400 schoten per minuut verwerken.

8. Tanks

Gedurende WOI leek het de Britten handig om een voertuig te ontwikkelen die probleemloos door de loopgraven, het prikkeldraad en de machinegeweren kon rijden. In september 1915 werd daarom de prototype tank ‘Little Willie’ uit de Engelse fabriekshallen gerold en uitgetest. Het bleek niet zo’n succes. De tank zat vast in loopgraven en bewoog zich maar traag over ruig terrein. Er werd flink aan gesleuteld en in 1916 kon de tank voor het eerst worden ingezet tijdens een veldslag bij de Somme. Ondanks dat het mechanisme nog niet feilloos werkte, zagen de ontwikkelaars potentie en werkten verder. Tijdens WOII werd de tank volledig ingezet en zorgde voor een andere manier van oorlogvoering. Tactieken werden veranderd en wapens werden aangepast. Er moesten immers ook anti-tankwapens worden geproduceerd waardoor landmijnen en bazooka’s hun intrede deden.

9. Chemische wapens

Vanaf WOI werden chemische wapens steeds vaker gebruikt tijdens oorlogen. Door de vele loopgraven, die een stagnerend effect hadden op de oorlogsvoering, bedacht men een manier om toch snel toe te slaan en veel schade toe te brengen. In 1915 werd daarom chloorgas en in 1917 mosterdgas geïntroduceerd door de Duitsers. Al snel werden er gasmaskers ontwikkeld die in de praktijk weinig hielpen. De gaswolken blijven namelijk in de uniformen hangen en veroorzaken brandwonden. In de longen ontstaan blaren waardoor de getroffen soldaten vaak stikten.

10. Nucleaire wapens

Kernwapens werden tijdens WOII ontwikkeld. In 1942 besloot de VS hun eerste nucleaire wapen te produceren en deze werd in 1945 getest. Op 6 augustus ’45 liet een Amerikaans vliegtuig de uraniumbom ‘Little Boy’ op de Japanse stad Hiroshima vallen. Drie dagen later gebeurde hetzelfde maar dan op de stad Nagasaki. Er kwam een ongelooflijk grote hoeveelheid aan radioactiviteit vrij waarvan de Japanners nog jaren na de oorlog last hadden. In 1946 besloot de VN door een resolutie atoomwapens te controleren en in te perken. Tijdens de Koude Oorlog bleek het echter lastig om de productie van nucleaire wapens te beperken.