Geen afbeelding beschikbaar

18 februari jarig: Jan Postma

Hij liet zich inspireren door het socialistische gedachtegoed en raakte nauw betrokken bij de Communistische Partij van Nederland (CPN). Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij voor het verzet. Zijn inspanningen voor de ondergrondse beweging pakten echter noodlottig uit. Jan Postma werd geboren op 18 februari 1895 in Amsterdam.

Hij groeide op in een arm gezin, dat vanwege de landbouwcrisis van Friesland naar Amsterdam was verhuisd. Postma werd steendrukker en leerde tekenen op een avondschool. Hij voelde zich aangetrokken tot het socialistische gedachtegoed en werd actief in een vakbond. Aanvankelijk leek de Sociaal Democratische Abeiders Partij (SDAP) hem een goede partij, maar hij schoof toch op naar de fellere linkse tak van de Federatie van Sociaal-Anarchisten. In deze beweging werd Postma actief.

In 1922 trouwde hij met Nel Wessels, een vrouw die eveneens bij de sociaal-anarchisten actief was. Mettertijd namen Postma’s politieke activiteiten toe. Hij sloot zich aan bij de Bond van Kommunistische Strijd- en Propagandaclubs die zich in 1925 aansloot bij de (CPN). Jan Postma werd na deze aansluiting bestuurslid van de CPN. De radicale toon van de partij zinde hem echter niet, en hij pleitte voor een gematigdere koers. Wegens zijn kritiek op de partijleiding, werd hij niet opgenomen in het nieuwe bestuur van 1930.

Wegens de Grote Depressie en daarmee gepaard gaande massale werkloosheid werd Postma zelf radicaler en minder kritisch over de partijkoers. Daardoor werd hij in 1932 alsnog lid van het bestuur. Als vertegenwoordiger van de Nederlandse Comintern verbleef hij vervolgens een jaar in Moskou. Na dit jaar keerde hij terug naar Nederland, om leiding te geven aan de Nederlandse sectie van de Internationale Roode Hulp. Deze organisatie regelde onder meer de asielaanvraag voor uit Duitsland gevluchte communisten.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog trok hij zich terug uit de CPN, op last van de partijleiders. Op deze wijze kon hij zich bezig houden met zijn oude werk als chemigraaf, om persoonsdocumenten te vervalsen. Daarnaast kreeg hij geheime opdrachten van de Comintern. In ’42 trad hij weer toe tot de CPN. Enkele leiders werden opgepakt door de nazi’s en Jan Postma kreeg de leiding van de partij in handen. Hij poogde het gewapende verzet te bundelen door de vorming van de Raad van Verzet. Op 11 november 1943 werden hij en andere CPN-kopstukken echter opgepakt. Op 31 juli 1944 werd Jan Postma door de Duitsers geëxecuteerd in de duinen van Scheveningen.

Rubrieken: 

Partners: 

Landen: 

Personen: 

Tijdperken: 

nummer 1 van 2025

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!