3x spotten via satirische dansen

Een bijzondere vorm van satire is spot in dans! Ook bij de kunst van dans en theater zijn er vormen geweest waarbij er humor, spot en satire werd gebruikt. Bekijk hier het overzicht van drie voorbeelden van spottende choreografieën.

Pantomime

Pantomime, kortweg mime, is een vorm van muzikale komedie die vaak bedoeld is als familie-entertainment. Moderne pantomime bevat liedjes, slapstick komedie en dans. Vaak wordt actuele humor gecombineerd met een verhaal gebaseerd op een sprookje, fabel of folklore. Pantomime heeft een lange theatrale geschiedenis in de Westerse cultuur en dateert uit de theaters van de klassieke oudheid.

In het oude Griekenland speelden artiesten alledaagse scenes na met behulp van veel en grootse gebaren. Dit deden ze vaak op een spottende manier. In het beginsel voerden mimespelers scenes op waarbij zij het publiek morele lessen leerden. In de moderne tijd zijn mime en pantomime de kunst van het uitbeelden van een karakter of een verhaal door enkel lichaamsbewegingen te gebruiken.

De Vaudeville

Vaudeville was een vorm van muziektheater met liederen, dat in de Verenigde Staten rond 1890 ontstond op basis van het Franse improvisatietoneel. Het is een vorm van theater die in Nederland vergelijkbaar is met variété en wordt daarom ook wel vaak beschouwd als de voorloper van het hedendaagse cabaret en stand-up komedie. Vaudeville bleef tot 1930 populair, daarna daalde de populariteit ervan. Het muziektheater bestond uit 10 tot 15 individuele en niet-gerelateerde acts, zoals goochelaars, acrobaten, komedianten, jongleerders, zangers en dansers.

De term ‘vaudeville’ werd in de Verenigde Staten geleend van het Parijse straattheater en is waarschijnlijk een verbastering van vaux-de-vire. Dit waren satirische liedjes in coupletten die in de 15e eeuw in populaire liederen werden gezongen in de Val-de-Vire (Vaux-de-Vire) regio in Normandië, Frankrijk. Uiteindelijk werd het een vorm van lichte muzikale drama. In de Verenigde Staten werd vaudeville de plek waar entertainers vanuit de gehele wereld 10 minuten de tijd kregen om roem te vergaren via zotternij en satire. Het was een gelegenheid om te spotten met alledaagse gebruiken en de politieke situatie in die tijd.

De Cakewalk

De oorsprong van de cakewalk gaat terug naar de slavernij en de daarbij behorende plantages in het zuiden van de VS in de 19e eeuw. Het was dé georganiseerde en zelfs gedoogde manier voor zwarte slaven om hun meesters belachelijk te maken. De dans was dan ook een parodie van de mensen in het ‘grote huis’, de slaveneigenaren, en maakte de aristocratische en hooghartige maniertjes van de zuidelijke high-society belachelijk. Kenmerkend aan de dans was het vele buigen dat op zichzelf al een prestatie was. Dit was namelijk fysiek zeer intensief.

Koppels gingen in een rij staan om een gang te vormen, waarbij vervolgens elk koppel een bocht nam door de andere stelletjes heen. De cakewalk werd vaak opgevoerd in het theater, maar werd zelfs ook in wedstrijdverband gedanst. De danscompetitie werd namelijk gehouden bij het huis van de meester van de plantage waar hij fungeerde als jurylid. De naam ‘cakewalk’ komt van de gigantische cake die gegeven zou worden aan het winnende koppel. De satirische dans dreef tevens de spot met de elegantie van het blanke ballroom dansen.