Bijzondere inauguraties door de eeuwen heen

20 januari is traditioneel de datum waarop een nieuwe Amerikaanse president geïnaugureerd wordt. Een dag vol ceremonies, maar soms gaat er wel eens wat mis. De geschiedenis van de presidentiële inauguraties leert dat dergelijke bijzonderheden niet uitzonderlijk zijn.

De eerste inauguratie van een Amerikaanse president vond plaats op 30 april 1789. Op die heldere, frisse donderdag beëdigde Robert Livingston, kanselier van de staat New York, de voormalige opperbevelhebber van de koloniën in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog: George Washington. Hij zwoor bij de Heilige Bijbel van de St. John’s Masonic Lodge, die nogal haastig en daardoor willekeurig was opengeslagen op Genesis 49:13.

Kortste en langste inaugurele rede

George Washington was tegelijkertijd de eerste president die mocht aantekenen voor een tweede ambtstermijn. De inaugurele rede die hij gaf in 1793 was de kortste in de geschiedenis. De 135 woorden die Washington uitsprak, staan daarmee in schril contrast met de indrukwekkende toespraak die William H. Harrison gaf in 1841: deze telde maar liefst 8445 woorden en duurde één uur en veertig minuten. Ondanks het koude, slechte weer die dag, droeg hij tijdens zijn lange speech om onverklaarbare redenen geen overjas, hoed of handschoenen. Het kwam hem duur te staan: nauwelijks een maand later overleed Harrison aan de gevolgen van een longontsteking.

Uitstel

In het verleden zijn de officiële ceremonies vaker uitgesteld omdat de gebruikelijke datum op een zondag viel. Zo gingen zes presidenten Obama voor: James Monroe (1817), Zachary Taylor (1849), Rutherford B. Hayes (1877), Woodrow Wilson (1917), Dwight Eisenhower (1957) en Ronald Reagan (1985). Van laatstgenoemde betrof het eveneens de eedaflegging voor een tweede presidentstermijn. Overigens werd de traditionele datum van 20 januari pas vastgelegd met de bekrachtiging van het 20e amendement in 1933, het jaar dat Franklin D. Roosevelt aantrad. Voorheen, althans vanaf de tweede beëdiging van George Washington, was deze datum vastgesteld op 4 maart.

Ook van een noodzakelijk uitstel op de inauguratiedag zelf is een voorbeeld bekend: op 4 maart 1909 verpeste een zware sneeuwstorm William H. Taft’s beëdigingceremonie, die als gevolg daarvan in de Senaatskamer werd voortgezet. Zesduizend werkkrachten en vijfhonderd voertuigen werden ondertussen ingezet om de paraderoute vrij te waren van de enorme hoeveelheid sneeuw.

Zweren bij de bijbel

Bij het afleggen van hun eed kozen sommige presidenten, waaronder John F. Kennedy (1961) en Lyndon B. Johnson (1963) ervoor te zweren bij een gesloten bijbel, terwijl anderen de voorkeur gaven aan een geopende bijbel, liefst bij een favoriete passage. Harry S. Truman was bij zijn tweede inauguratie in 1945 de eerste president die twee bijbels gebruikte: één geopend bij Mattheüs 5 (de Bergrede), de andere bij Exodus 20 (de Tien Geboden). Ook Dwight Eisenhower zwoor bij twee bijbels, waarvan één dezelfde bijbel was die bij de inauguratie van George Washington in 1789 was gebruikt. In 1989, ten tijde van het 200-jarige jubileum van het Amerikaanse presidentschap, maakte George W. Bush eveneens symbolisch gebruik van deze bijbel. Een vroeg voorbeeld van een president die helemaal geen bijbel bij zijn inauguratie betrok was John Quincy Adams. Hij gaf in 1825 vanuit persoonlijke overtuigingen de voorkeur aan een wetboek.

Obama’s tweede eed

Obama volgt op 21 januari 2013 het voorbeeld van Truman, Eisenhower en ook Nixon, door eveneens op twee bijbels te zweren. Net als vier jaar geleden gebruikt hij de bijbel die in het bezit is geweest van Abraham Lincoln, maar deze keer voegt hij hier een tweede bijbel aan toe: die van Martin Luther King. In deze tweeledige keuze weerklinkt de emancipatiestrijd in de Verenigde Staten, waarmee ten tijde van Lincoln een grote stap werd gemaakt toen hij op 22 september 1862 de Emancipatieproclamatie ondertekende, en waarvoor de wereldberoemde toespraak die Martin Luther King honderd jaar later bij het Lincoln Memorial in Washington D.C. hield nog steeds symbool staat. Zondagavond 20 januari heeft Obama kunnen oefenen tijdens de officiële ceremonie in besloten kring, zodat de publieke inauguratie deze keer zonder verhaspelingen tot een goed einde kan worden gebracht.

Ter gelegenheid van Obama’s tweede inauguratie heeft de Washington Post een gedetailleerd overzicht opgesteld met betrekking tot alle presidentiële inauguraties uit het verleden: The oaths: from Washington to Obama.