De geschiedenis van Bulgarije

Op 29 juni 2014 werd er bekend dat het Bulgaarse parlement zal worden ontbonden en er een interim-regering zal zijn tot aan de nieuwe verkiezingen in oktober. Door de lastige economische situatie groeide de laatste tijd de kritiek op de socialistische premier Plamen Oresharski . De bankenrun die eerder deze week plaatsvond lijkt de druppel te zijn geweest. Bulgarije heeft een moeizame start in de Europese Unie, na haar toetreden als armste lidstaat in 2007.

Het ontstaan van Bulgarije

Al in 681 n.Chr. werd er een Bulgaarse staat opgericht door de Bulgaren. De Bulgaren waren een bevolkingsgroep die in de overlevering voor het eerst gesignaleerd wordt in de vijfde eeuw n.Chr. en waarvan vermoed wordt dat ze een Indo-Europese of Turkse achtergrond hebben. Het grondgebied van Bulgarije behoorde toentertijd nog tot het Byzantijnse Rijk, maar de Bulgaren wisten het Byzantijnse leger te verslaan en verkregen zo autonomie.

Onderdeel van het Ottomaanse Rijk

In de veertiende eeuw werd het, inmiddels christelijke, Bulgarije vanaf 1340 geteisterd door Ottomaanse invallen. Ondertussen vielen ook de Europese kruisvaarders Bulgarije binnen en werd de Bulgaarse orthodoxe bevolking ook door hen aangevallen. De katholieke kruisvaarders waren niet bepaald zachtzinnig in hun aanpak, waardoor de Bulgaren in de loop van de veertiende eeuw zelfs de Ottomaanse overheersing gingen prefereren. Om met de Watergeuzenleus van de veel latere Tachtigjarige oorlog te spreken: liever Turks dan paaps. De Ottomaanse overheersing over Bulgarije werd uiteindelijk pas in 1396 officieel, toen de Ottomanen één van de laatste belangrijke Bulgaarse steden, namelijk Vidin, in handen kregen.

Een vrij Bulgarije

Bijna vijf eeuwen lang bleef Bulgarije onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Alhoewel Bulgarije niet autonoom was en de adelstand werd uitgeroeid of wegvluchtte, veranderde er tijdens deze eeuwen voor het merendeel van de bevolking weinig qua etnische samenstelling en religie. De Ottomanen bevolkten Bulgarije niet met hun ‘eigen mensen’ en er werd geen actief bekeringsbeleid tot de islam gevoerd. Er kwam een einde aan de Ottomaanse overheersing in 1878 toen de Russisch-Turkse oorlog (1877-1878) ten einde kwam. Hierna werd Bulgarije een zelfstandig prinsdom binnen het Ottomaanse Rijk.

De Bulgaarse Renaissance

Voorafgaand aan de onafhankelijkheid van Bulgarije in 1878 was er een periode van 1762 tot aan 1878 die de Bulgaarse Renaissance wordt genoemd. Gedurende deze Renaissance maakte Bulgarije een periode door van socio-economische ontwikkelingen en toenemende nationale bewustwording. Belangrijke voorvechters voor de onafhankelijkheid waren vaak geschoold in het buitenland en brachten de ideeën van een gelijkwaardig en autonoom Bulgarije terug naar hun thuisland. Eén van hun belangrijkste punten was het oprichten van hoger onderwijs, om de Bulgaren net zo politiek en cultureel ontwikkeld te maken als de bevolking van ‘vrije landen’. De Bulgaarse Renaissance wordt ook wel de Bulgaarse Nationale Revolutie genoemd.

Invasie Sovjet-Unie tijdens Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Russisch-Turkse oorlog steunden de Russen diverse Balkanstaten in hun strijd tegen hun Ottomaanse machthebbers, in de hoop de Ottomanen te verzwakken en hun in de Krimoorlog verloren grondgebied terug te krijgen. De oorlog pakte, ondanks de duizenden doden tijdens en voorafgaand aan het conflict, gunstig voor de Balkan uit. De Bulgaarse politieke situatie bleef in de decennia daarna onrustig, met afwisselde koningen en regenten en weinig eenheid wat betreft de politieke koers. Na ruim een halve eeuw zelfstandig te zijn geweest, werd Bulgarije tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdeel van de Sovjet-Unie.

Communistisch beleid Bulgarije

In de opmars tegen nazi-Duitsland naderden de Russen in september 1944 de Bulgaarse grens. De Russen verklaarden Bulgarije de oorlog, vanwege de pro-Duitse sentimenten en omdat de Russen hierdoor een antifascistische regering konden opzetten in Bulgarije. Na deze inval groeide de Bulgaarse Communistische Partij in rap tempo en in 1946 werden zij de machthebbers in Bulgarije. De communistische leider Georgi Dimitrov werd premier en voerde een vrijwel exacte kopie van de Russische grondwet in voor Bulgarije.

Stalinistische politiek Bulgarije

De jaren na de opkomst van de communistische partijen werd Bulgarije volgens het politieke model van de Sovjet Unie geleid. Er werd hard gewerkt aan zeer snelle industrialisatie, bestaande uit onder andere de collectivisatie van de landbouw. Een sterke politiemacht zag op de naleving van de communistische idealen toe en dissidenten werden de mond gesnoerd. Ook werden er werkkampen opgezet waar vijanden van het communistische regime werden ondergebracht. Na Stalins dood in 1953 werden deze Sovjet-praktijken iets milder en begon een periode van de-Stalinisatie.

1989 einde van de communistische era

Al werd de censuur wat versoepeld en werd er meer opgetreden tegen machtsmisbruik, toch bleef de communistische overheersing in Bulgarije nog bestaan. De concentratiekampen uit de Stalinistische periode bleven nog tot de jaren zeventig in gebruik. Al vanaf de jaren zestig kwamen er geluiden op voor een democratischer Bulgarije, welke tot gevolg had dat de isolatiepolitiek van de jaren vijftig opgeheven werd. Nadat Michael Gorbatsjov in 1985 als leiders van de Communistische Partij in de Sovjet Unie begon aan grondige hervormingen veranderde ook de beeldvorming in Bulgarije ten aanzien van de Sovjet-georiënteerde communistische politiek. Na de val van de Berlijnse muur in 1989 nam de openlijke kritiek op de communistische machthebbers toe en werd de communistische leider Todot Zjivkov na ruim vijfentwintig jaar afgezet.

Europese integratie Bulgarije

In 1990 werd de Volksrepubliek Bulgarije uitgeroepen tot Republiek Bulgarije en ging de democratisering van start. Deze democratisering was pro-Westers en gericht op het opstarten van een markteconomie in Bulgarije. Niet alleen veranderde de nationale politiek, maar ook de houding ten opzichte van de internationale gemeenschap veranderde. In 1992 werd Bulgarije lid van de Raad van Europa en in 2004 sloten ze zich aan bij de NAVO. In 2007 werd Bulgarije lid van de Europese Unie. Toch kampte Bulgarije ook na 1989 met veel politieke en sociale problemen. Zo werd er in 2008 in een kritisch rapport van de Europese Commissie gewezen op de slechte aanpak van corruptie en criminaliteit van de Bulgaarse regering. Sinds de wereldwijde kredietcrisis kampt de Bulgaarse overheid met veel kritiek op hun economische beleid. Bulgarije is hierdoor nog steeds het armste land binnen de Europese Unie en ook de regering onder de net afgetreden premier Plamen Oresharski heeft hier nog geen verandering in weten te brengen.