De relatie tussen Zweden en Nederland

Op 4 en 5 april 2014 was het Zweedse koninklijk paar, koning Carl XVI Gustav en koningin Silvia op bezoek in Nederland. Het bezoek stond in het teken van de viering van vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen tussen de landen. De relatie is nu goed, maar is niet altijd vreedzaam geweest.

Zweeds - Nederlandse oorlog

In de zeventiende eeuw brak er een oorlog uit tussen Nederland, Denemarken en Zweden. Deze Zweeds - Nederlandse oorlog (1658-1660) wordt ook wel de Deens - Zweedse oorlog genoemd. In deze periode was de Oostzee (ook wel de Baltische zee), een belangrijke handelsroute voor deze landen. Nederland maakte veel winst met de handel in Zweeds staal en Pools graan en hout. Denemarken verdiende geld met de tol die betaald moest worden voor de doorvaart op de route van de Sont. Omdat de handel en de afspraak met Denemarken voor een lage tol in gevaar kwamen, raakte Nederland in de oorlog betrokken. De Zweeds – Nederlandse oorlog werd zo een episode in de Noordse oorlog tussen Zweden en Denemarken. Zweden wilde de Oostzee tot Zweeds gebied maken, maar Denemarken verzette zich hier tegen.

Michiel de Ruyter

Inmiddels had Zweden een groot deel van Denemarken bezet. Nederland stuurde twee maal een vloot om Denemarken te bevrijden. In de Slag in de Sont wisten de Nederlanders de Zweden uit Kopenhagen te verdrijven. In 1659 voer een vloot onder aanvoering van Michiel de Ruyter naar de Deense eilanden. Tijdens deze ‘landing op de Fünen’ bevrijdde De Ruyter de eilanden.

Het was echter geen toeval dat Nederland een lage tolprijs betaalde voor de handelsroute van de Sont. Nederland had eerder al de Deense koning onder druk gezet door een alliantie te sluiten met Zweden. Ook in dit conflict was de handel de belangrijkste reden. Zweden exporteerde veel naar Nederland en ging ermee akkoord om samen te spannen tegen de Denen. Zo kon een einde worden gemaakt aan hun monopoliepositie. Nederland was dus eerst een alliantie aangegaan met de Zweden om de positie van de Denen te verzwakken, maar keerde Zweden in de Zweeds – Nederlandse oorlog de rug toe. Het verdrag tussen Zweden en Nederland van 1614 was de bezegeling van de alliantie. Het werd ondertekend door de Nederlandse advocaat Jacob van Dijk, die optrad als vertegenwoordiger van de Zweedse koning. Nederland werd vertegenwoordigd door zeven leden van de Staten – Generaal. De Zweedse koning Gustaaf II Adolf bekrachtigde het verdrag op 28 juli 1614.

Het Zweedse koningspaar in Nederland

Het is in 2014 precies vierhonderd jaar geleden dat het verdrag tussen Zweden en Nederland werd ondertekend. Om die reden bezocht het Zweedse koningspaar koning Carl XVI Gustav en koningin Silvia Nederland. Het verdrag werd voor een rondleiding die speciaal georganiseerd werd voor het koninklijk paar in het Rijksmuseum uit het Nationaal Archief gehaald. Het paar werd samen met koning Willem-Alexander en koningin Maxima rondgeleid.