De sovjet was de eerste arbeidersbeweging in Rusland

De revolutie van 1905 en Bloedige Zondag (1905) hadden diepe sporen nagelaten bij de Russische bevolking. De arbeiders en de boeren waren in opstand gekomen tegen de tsaar door de slechte werk- en woonomstandigheden. Er werden veel stakingen georganiseerd in de hoofdstad Sint-Petersburg. Om dit allemaal in goede banen te leiden werd er een arbeidersraad opgericht, ook wel de sovjet genoemd. Vele sovjets zouden nog volgen totdat uiteindelijk de eisen van de arbeiders waren ingewilligd.

Ontstaan eerste sovjets

In oktober 1905 werd de eerste sovjet, raad van arbeiders, opgericht en bestuurd door de revolutionair Leon Trotski (1879-1940) in Sint-Petersburg. De sovjet coördineerde de stakingen en wilde de arbeidersklasse organiseren en verenigen. Dit was een hele klus omdat iedereen andere opvattingen had.  Volgens Trotski was de sovjet in 1905 ‘de spil van alle gebeurtenissen, elke draad liep er naartoe, elke oproep tot actie kwam er vandaan’. De sovjet had zoveel macht omdat ze van onderaf was ontstaan. Hierdoor waren de afgevaardigden democratisch gekozen en werden ze erkend als het hoogste gezag in het land. De arbeiders voelden zich gehoord en konden compensatie krijgen voor hun stakingsuren. Er ontstonden al snel meerdere sovjets voor verschillende groepen arbeiders zoals spoorwegarbeiders en fabrieksarbeiders. Iedere groep had dus zijn eigen vertegenwoordiging die zijn belangen behartigde.

Landelijke sovjet

Binnen de sovjets waren er echter veel meningsverschillen, bijvoorbeeld tussen de socialisten en de bolsjewieken. De socialisten wilden namelijk geen revolutie maar wel een parlementair regime. De bolsjewieken wilden echter wel een snelle revolutie en wilden het kapitalistische systeem omver werpen. Dat kapitalistische systeem had de arbeiders onderdrukt en een crisis veroorzaakt vonden de bolsjewieken. De sovjets bleven in het begin alleen actief in de steden. Een landelijke sovjet bestond nog niet. Uiteindelijk wisten de raden zich wel te verenigen en kwam er in 1917 een revolutionaire staatsmacht die de februarirevolutie afkondigde. De bolsjewieken hadden daarin de macht gekregen en dus hun plannen voor een revolutie doorgedrukt. De Russische revolutie zou niet alleen tsaar Nicolaas II afzetten maar ook het hele economische systeem veranderen in de komende jaren.