De Taipingopstand: verzet voor het Hemels Koninkrijk

De Taipingopstand (1851-1864) in China kostte aan zo’n 20 miljoen mensen het leven. Deze opstand is redelijk onbekend gebleven, terwijl er een bizarre oorzaak voor was: een man claimde de jongere broer te zijn van Jezus Christus en riep een koninkrijk uit. 

Hong Xiuquan

Hong Xiuquan was de leidende figuur achter de Taipingopstand. Aanvankelijk leidde hij een vrij normaal bestaan. Zijn doel was om ambtenaar te worden. In het Qing-China van de 19e eeuw moesten kandidaten hiervoor een staatsexamen afleggen. Hong Xiuquan deed meerdere pogingen om dit examen te halen. Nadat hij voor de zoveelste keer te horen kreeg dat hij het examen niet gehaald had, werd hij ziek.

Hong Xiuquan

Christelijke invloeden

Kort hiervoor had Hong Xiuquan pamfletten ontvangen van protestantse missionarissen in China. Xiuquan interpreteerde zijn ziekte als een visioen van God: hij was de jongere broer van Jezus Christus. Een goede vriend van Xiuquan, Feng Yunshan, richtte een christelijke sekte op. Deze sekte heette ‘De Aanbidders van God’.
De beweging trok om meerdere redenen een enorm aantal volgelingen aan, vooral onder arme boeren. Ten eerste moest bezit eerlijk verdeeld worden. Ten tweede moest de heersende Qing-dynastie, die bestond uit ‘buitenlandse’ Mantsjoes, verdreven worden. Ten slotte heerste er al langere tijd onvrede in Qing-China. Vernederende nederlagen tegen westerse machten,  hongersnood en natuurrampen zorgden voor groeiende onrust onder de Chinese bevolking.

Het Hemelse Koninkrijk van de Volmaakte Vrede

In januari 1851 riep Xiuquan zijn Hemelse Koninkrijk van de Volmaakte Vrede uit. Vanaf dit moment was er sprake van een serieuze beweging die als doel had een eigen koninkrijk op te richten. Xiuquan riep zichzelf uit tot ‘Tianwang’: de hemelse koning. De opstand kwam nu serieus op gang. De legers van de Taiping opstandelingen waren goed getraind, en Xiuquan vond in de arbeider Yang Xiuqing een bekwame legeraanvoerder.

De Taipingopstand kende ongekend succes, onder andere doordat de Taipingsoldaten extreem fanatiek waren. Stuk voor stuk werden zuidelijke provincies veroverd, en uiteindelijk wisten de opstandelingen zelfs Nanking te veroveren, na Peking de belangrijkste stad. Bij de inname van de stad werd een groot aantal keizerlijke soldaten vermoord. Bijna alle Mantsjoes die in de stad aanwezig waren werden ook omgebracht. Nanking werd uitgeroepen tot hoofdstand van het Hemelse Koninkrijk.

Taiping hervormingen

In het Hemelse Koninkrijk werden enkele fundamentele hervormingen ingevoerd. De Bijbel nam grotendeels de tot dan toe belangrijke rol van de Confucianistische klassieken over. Al het land werd eigendom van de staat, met het idee om het vervolgens eerlijk te verdelen onder boeren. Mannen en vrouwen werden als gelijken gezien en tot slot werd een groot aantal zaken verboden. Alcohol, opium, gokken, slavernij en prostitutie waren onder de Taiping niet langer toegestaan.

Einde van de Taipingopstand?

Deze fel anti-Confucianistische houding, alsmede een aantal van de andere hervormingen van de Taiping, zorgden ervoor dat de middenklasse zich niet aansloot bij de opstand. Ook onenigheid tussen en wantrouwen onder de leiders van de opstand zorgden voor problemen bij in het Hemelse Koninkrijk.

In 1860 deden de Taiping een laatste poging om Shanghai te veroveren. Deze aanval werd echter afgeslagen, onder andere door een legermacht die in Shanghai gevormd was door westerse landen. De handel tussen westerse landen en China liep grote schade op door de Taipingopstand en daarom steunden zij de keizer.

Deze troepen, die zichzelf het Altijd Zegevierende Leger noemden, speelden een beslissende rol bij het weerstaan van de Taipinglegers. Na de mislukte aanval op Shanghai werden de Taiping sterk in het defensief gedwongen. In 1860 slaagden de Taiping er nog in een aanval van een keizerlijk leger op Nanking af te slaan maar in 1862 werd Nanking wederom belegerd. Ditmaal slaagden de Taiping er niet in de aanval te weerstaan. In juli van het jaar 1864 viel Nanking na een zware strijd met tienduizenden slachtoffers in handen van de keizerlijke troepen. Hong Xiuquan maakte een einde aan zijn leven.

Gevolgen van de Taipingopstand

De gevolgen van de Taipingopstand waren enorm. Minstens 20 miljoen mensen kwamen om het leven en enorme verwoestingen werden aangericht in de gebieden die onder de Taiping vielen. De Qing-dynastie was sterk verzwakt en zou nooit echt herstellen van deze opstand en uiteindelijk in 1912 ten onder gaan. Nog jaren na het officiële einde van de rebellie in 1864 waren er problemen met vele duizenden Taiping-soldaten.

Meer geschiedenis nieuws lezen? Geschiedenis Magazine is hét tijdschrift voor geschiedenisliefhebbers. Laat je inspireren en profiteer van de speciale aanbieding: 1 jaar slechts € 37,50 (i.p.v. € 59,95) én 5 welkomstcadeaus!