De Tweede Wereldoorlog buiten Europa

WOII was zoals de naam al verklapt een ‘Wereldoorlog’. Dit was niet alleen om het feit dat er verschillende landen uit de wereld meevochten tijdens de strijd in Europa,  maar ook omdat er tegelijkertijd in meerdere delen van de wereld gevochten werd tussen de geallieerden en de as-mogendheden. De redactie kijkt vandaag naar een aantal ‘theatres of war’ van de Tweede Wereldoorlog.

De Noord-Afrikaanse campagnes

Tussen 13 september 1940 en 13 mei 1943 vonden de militaire campagnes in Noord-Afrika plaats. Deze gevechten waren van groot strategisch belang voor zowel de geallieerden als ook de as-mogendheden. Duitsland en haar bondgenoten probeerden de geallieerden de toegang tot olie uit het Midden-Oosten te ontnemen. Ook was het vooral gericht tegen Groot-Brittannië, om haar toegang tot materiaal en voorraden in de Aziatische en Afrikaanse koloniën af te snijden. Bovendien wilden de as-mogendheden de eigen olievoorraden verhogen en veilig stellen.

Noord-Afrika bij de As-mogendheden

In 1940 viel het Italiaanse leger Egypte aan. De overgave van Frankrijk leidde bovendien ertoe dat het noorden van Marokko en Algerije in 1940 in handen waren gekomen van de met Duitsland sympathiserende Vichy regering. Toen Mussolini besefte dat hij de winst in Egypte niet in zijn eentje kon behalen, vroeg hij Hitler om hulp. Deze hulp was niet voldoende; de as-mogendheden werden in 1942 door de geallieerden verslagen bij El Alamein.

Een reden voor de geallieerden om in Afrika te vechten was dat dit de kans gaf om een nieuw front te openen tegen de vijand, na het desastreuse verlies in West-Europa in 1940. Ook was het bedoeld om de Duitse druk op het oostelijke front te verlagen, nadat Duitsland in juni 1941 de Sovjet-Unie was binnengevallen. De Noord-Afrikaanse campagne kende drie fases: de Westelijke woestijn campagne (West-Egypte en Oost-Libië), Operation Torch (Algerije en Marokko) en de Tunesië campagne. Tijdens de gehele campagne in Noord-Afrika verloren de Duitsers en Italianen 620.000 soldatenlevens, terwijl het Britse gemenebest 220.000 man verloor. De geallieerde overwinning in Noord-Afrika zorgde ervoor dat er een invasie in Italië kon plaatsvinden in de zomer van 1943. Bovendien verwijderde het de Duitse dreiging wat betreft de olievelden in het Midden-Oosten.

Het Aziatische slagveld

In 1931 begon Japan zijn macht in Oost-Azië te vergroten met de invasie van Mantsjoerije en ging hiermee door met een brutale aanval op China in 1937. Op 27 september 1940 ondertekende Japan het Driemogendhedenpact met Duitsland en Italië en kwam het dus terecht in de alliantie bekend als de as-mogendheden. De Verenigde Staten legden economische sancties op aan Japan, in een poging om de Japanse agressie in Oost-Azië tegen te gaan en om de Japanners tot terugtrekking te dwingen. Japan leed hierdoor grote tekorten aan olie en andere natuurlijke bronnen. Het besloot daarom om de VS en Groot-Brittannië in Azië aan te vallen om de bronnen in Zuidoost-Azië te verkrijgen. Bovendien wilde het de plaats van de VS als meest dominante Pacifische macht overnemen. 

Pearl Harbour

Op 7 december 1941 lanceerde Japan een verrassingsaanval op de vloot van de Verenigde Staten bij Pearl Harbor in Hawaii. De aanval zorgde voor aanzienlijke schade aan de Amerikaanse vloot en zorgde ervoor dat de Amerikanen voor even niet konden bemoeien met Japanse militaire operaties. Het leidde ertoe dat dat de VS Japan de oorlog verklaarde. Hierdoor verklaarde Duitsland de VS de oorlog, waarop de VS op haar beurt Duitsland weer de oorlog verklaarde. Na de aanval op Pearl Harbor behaalde Japan een lange serie van militaire successen. In december 1941 veroverde het Guam en Wake Island, in 1942 veroverde het de Filipijnen, Nederlands-Indië, Hong Kong, Singapore en Birma.

Eiland hoppen in de Stille Oceaan

Het keerpunt in de Pacifische oorlog kwam met de Amerikaanse overwinning op zee in de Slag om Midway in juni 1942. De Japanse vloot leed grote verliezen en moest terugtrekken. In augustus 1942 vielen Amerikaanse troepen de Japanners aan op de Salomonseilanden. Geallieerde troepen verkregen geleidelijk aan suprematie zowel op zee als in de lucht van de Stille Oceaan. Ze werkten methodisch van eiland tot eiland. Iets dat bekend kwam te staan als eiland hoppen.

Atoombommen

Op 6 augustus 1945 liet de Amerikaanse luchtmacht een atoombom op de Japanse stad Hiroshima vallen. Tienduizenden mensen stierven direct bij de explosie en velen stierven later door de blootstelling aan straling. Drie dagen later dropten de VS een bom op de stad Nagasaki. Ongeveer 120.000 burgers stierven door de twee explosies. Een aantal dagen later, 14 augustus 1945, gaf Japan zich over en kwam er einde aan de Tweede Wereldoorlog.