Dordt in Stoom: Dordrecht en stoommachines

Dit jaar wordt er in mei voor de 17e keer het evenement ‘AD: Dordt in Stoom’ gehouden. Het is het grootste stoomevenement in Europa, dat in Dordrecht plaatsvindt. Het evenement wordt georganiseerd door de stichting Dordt in Stoom. Gedurende drie dagen zijn er vele stoommachines in actie te zien in de historische binnenstad.

Grootste stoomevenement in Europa

Sinds 1985 vindt ieder even jaar in mei Dordt in Stoom plaats. Het is een groot internationaal driedaags stoomevenement dat plaatsvindt in de Dordtse binnenstad en op andere delen van het Eiland van Dordrecht. Tijdens de festiviteiten zijn veel stoommachines in actie te zien in de historische binnenstad. Er moet dan gedacht worden aan stoomschepen, stoomtreinen, stoomcarrousels, stoomwalsen, stroomtractoren en nog veel meer dergelijke voertuigen en machines.

Stoomboten en stoomtreinen

Alle machines en voertuigen komen voort uit particuliere verzamelingen en stichtingen en musea uit zowel het binnen- als buitenland. Tegenwoordig is het evenement het grootste stoomevenement van Europa en zou het jaarlijks ongeveer 250.000 bezoekers trekken. De toegang is voor iedereen gratis, maar voor het reizen met de stroomtrein of stoomboten moet er wel betaald worden.

Stoommachines

De geschiedenis van stoommachines gaat terug naar de 1e eeuw n. Chr., toen de ‘aeolipile’ beschreven werd door Heron van Alexandrië. Het was de allereerste stoommachine. De aeolipile is een luchtdichte kamer die opgewarmd wordt en die door de ontsnappende lucht, stoom, die langs buisjes geleid wordt, gaat ronddraaien. Meer dan 1500 jaar later ontstonden de eerste primitieve vormen van turbines gedreven door stoom, door Taqi al-Din in 1551 en Giovanni Branca in 1629. Deze machines werden door uitvinders vooral gebruikt om te laten zien dat de kracht van stoom niet onderschat moest worden. Het was tijdens de 18e en 19e eeuw dat de ware kracht van stoom gebruikt werd. Uitvinders zoals Thomas Savery en James Watt kwamen met de eerste industriële stoommachines, die gedurende de 19e en 20e eeuw telkens vernieuwd werden.

Het riviertje Thuredrecht

De stad Dordrecht ontstond aan het riviertje de Thuredrecht, omringd door vele veenmoerassen. Het was rond het jaar 1200 dat er een nederzetting nabij het riviertje werd gevestigd. Het kreeg de naam Dudreth of Durthric en is dus naar de rivier vernoemd. De naam Thuredrecht kan opgevat worden als een doortocht of trekvaart. De eerste melding van de naam Dordrecht zou in een oorkonde uit 1049 gemaakt zijn. Dirk IV van Holland, een graaf, zou in dat jaar omgekomen zijn ‘bij Dordrecht’ (apud Thuredrecht). Historici hebben tegenwoordig echter vastgesteld dat deze oorkonde een vervalsing is uit omstreeks het jaar 1120. Wel wordt de naam Dordrecht al in het oudst bekende stadsrecht van 1220 op de manier geschreven zoals dat vandaag de dag nog gebeurd.