Florence Nightingale: ‘De Dame met de Lamp’ uit de Krimoorlog

De Engelse verpleegster Florence Nightingale was de grondlegger van de moderne verpleegkunde. Haar ervaringen in de Krimoorlog (1853-1856) maakten diepe indruk, waarna zij na een moeizaam begin grote hervormingen aanbracht op het gebied van de gezondheidszorg. Haar gewoonte om altijd ’s nachts haar rondes te doen, leverde Nightingale in het Engelse kamp de bijnaam The Lady with the Lamp (De Dame met de Lamp) op.

Florence Nightingale werd op 12 mei 1820 geboren in een rijke Engelse familie in Florence in Italië, de stad waarnaar zij ook vernoemd werd. Haar vader William Edward Shore had een groot Engels landgoed geërfd van Peter Nightingale, een oom aan moederskant, waarna William de naam en het familiewapen van de Nightingale’s overnam. Hoewel haar vader en haar moeder Frances Smith er fel tegen waren, koos Nightingale er in 1844 voor om te gaan werken als een verpleegster. Haar ouders vonden dit geen beroep voor een vrouw van haar stand.

Sidney Herbert

Na enkele reizen door Italië, waar zij onder andere Sidney Herbert, tussen 1845 en 1846 minister van Oorlog in Groot-Brittannië, ontmoette, werkte Nightingale een tijd in een ziekenhuis in het Duitse Kaiserswerth. Bij haar terugkeer in Londen in 1853 werd zij het hoofd van het Institute for the Care of Sick Gentlewomen. Nightingale bekleedde deze positie iets meer dan een jaar, totdat zij een aantal artikelen in The Times las over de mensonterende toestanden in de Krim. Hierna vertrok zij, gesteund door Herbert die inmiddels opnieuw minister van Oorlog was geworden, aan het hoofd van een groep van 38 verpleegsters richting het front.

Scutari

Eenmaal aangekomen bij de Ottomaanse (Het Ottomaanse Rijk was één van de bondgenoten van Groot-Brittannië in de oorlog) Selimiye Barakken in Scutari had Nightingale al snel door dat de gewonde soldaten slecht verzorgd werden door een overspannen en onverschillige dokterstaf. Nightingale ging meteen aan het werk en kwam tot de conclusie dat het grote aantal slachtoffers in het ziekenhuis in Scutari vooral werd veroorzaakt door ondervoeding, een gebrek aan voorraden en oververmoeide soldaten. Nightingale genoot een grote populariteit onder de gewonde soldaten en kreeg door haar nachtelijke rondes de bijnaam The Lady with the Lamp. Zij kreeg deze bijnaam naar aanleiding van een stuk in The Times waarin zij werd beschreven als een ‘helpende engel die ’s nachts het leed van de gewonden verzachtte’.

Hygiëne

Hoewel zij haar uiterste best deed steeg het aantal doden in het ziekenhuis na de komst van Nightingale echter sterk en verbeterde de situatie pas nadat de Sanitary Commission de riolering en de ventilatie herstelde. Nightingale had in eerste instantie niet door dat de slechte hygiëne bijdroeg aan tyfus, cholera en dysenterie die veel slachtoffers maakten onder de gewonde soldaten in het ziekenhuis. Na het doorspoelen van de riolering en het verbeteren van de ventilatie daalde het aantal dodelijke slachtoffers, waarna Nightingale ervan overtuigd raakte dat de slechte leefomstandigheden een grote invloed hadden op het hoge sterftecijfer op de Krim.

Hervormingen

Na haar terugkeer in Engeland in 1856 bleef Nightingale zich inzetten voor het verbeteren van de hygiëne en de leefomstandigheden in de gezondheidszorg. Zij deed uitgebreid onderzoek naar verpleging en ziekten, waarna er op basis van haar rapporten enkele grote sociale hervormingen op het gebied van de gezondheidszorg en hygiëne in India werden doorgevoerd. Nightingale gebruikte haar populariteit onder de Britse bevolking ook om deze hervormingen te verdedigen als zij tegenstand ondervond van de regering, door te protesteren en het volk in kranten en boeken op te roepen in actie te komen. Volgens enkele experts bleef Nightingale ook bewust haar hele leven vrijgezel omdat zij een soort religieuze roeping voelde om mensen te helpen.

Brucellose

Naast haar onderzoek stichtte zij op 9 juli 1860 de Nightingale Training School in het St. Thomas ziekenhuis in Londen. Verpleegsters die op deze school werden opgeleid kwamen later aan het hoofd van enkele van de grootste ziekenhuizen in Engeland te staan. Nightingale schreef in de laatste jaren van haar leven ook een aantal boeken over medische zaken, religie en wetenschap. Florence Nightingale overleed op 13 augustus 1910 op 90-jarige leeftijd aan de gevolgen van brucellose, een ziekte waar zij al decennia aan leed.

Afbeeldingen:

• Wikimedia Commons: Florence Nightingale. Coloured lithograph (...), Henrietta Rae (circa 1886) [Public Domain]
• Wikimedia Commons: William Simpson - Crimean War - Huts and Warm Clothing for the Army, William Simpson (1855) [Public Domain]