Frederik Hendrik, de sympathieke en aardige stadhouder
Als je historici vraagt wie de aardigste stadhouder was, zeggen de meesten zonder aarzelen ‘Frederik Hendrik!’. Dit is geen nieuwe opvatting. Het positieve beeld van de stadhouder hebben we in eerste instantie te danken aan de brieven en autobiografische werken van zijn secretaris Constantijn Huygens, met wie hij een hechte band had. Beroemde 17de-eeuwse dichters, zoals Joost van den Vondel, schreven lofdichten op Frederik Hendrik, die zich ontwikkelde tot een belangrijk patroon van de kunsten. Natuurlijk beschikken historici ook over andere bronnen, zoals briefwisselingen. Maar ook uit het onderzoek dat de afgelopen jaren is gedaan naar Frederik Hendrik, zijn vrouw Amalia en hun correspondenties, komt de stadhouder vaak naar voren als een aardige en capabele man. In een tijd waarin vorsten en edellieden bekend stonden om hun grilligheid en blinde ambitie is dat bijzonder. Waarom komt juist Frederik Hendrik er zo goed vanaf?
Frederik Hendrik kreeg in zijn jeugd niet voor niets de bijnaam ‘mooi Heintje’. Hij was een knappe jongen, van wie het gezicht niet door de pokken was aangetast zoals dat van veel tijdgenoten. Hij studeerde enkele jaren wis- en landmeetkunde in Leiden en bekwaamde zich als militair, onder andere een jaar in Frankrijk op de beroemde Académie van monsieur de Pluvinel, die jonge edellieden opleidde in paardrijden, dansen, mode en ridderlijkheid. De fijne kneepjes van de krijgskunst leerde Frederik Hendrik van zijn zeventien jaar oudere halfbroer Maurits, die inmiddels stadhouder was. Zijn moeder Louise de Coligny klaagde over de invloed die de losbandige Maurits op haar zoon uitoefende: ‘Hij aapt zijn broer in alles na.’ En het was niet alleen de stadhouder die haar zoon bedierf. In 1599 schreef ze aan haar stiefdochter Charlotte Brabantina over dat ‘lanterfanten in Den Haag’. Ditmaal lag het aan neef Ernst Casimir, de gouverneur van Frederik Hendrik: ‘ik geef hem de schuld.’
Het volledige artikel lezen? Je vindt het in Geschiedenis Magazine nummer 4 van 2021.
Hier kun je het nummmer nabestellen.
Nooit meer een nummer missen? Wordt abonnee, dan ontvang je Geschiedenis Magazine voortaan thuis.
Hier lees je wat er in het komende nummer staat
Meld je aan Geef Geschiedenis Magazine cadeau
