Gedenkstätte Berliner Mauer

Wil je een idee krijgen hoe de Berlijnse Muur er echt uit zag, dan is een bezoek aan de Gedenkstätte Berliner Mauer een must. Aan de Bernauer Straße vind je een nog een stuk van de Berlijnse muur, grotendeels in originele staat.

De Gedenkstätte Berliner Mauer

Een deel van de Muur, met wachttoren en de dodenstrip

Het betreft een stuk van de buitenste muur aan West Berlijnse kant. Op de voormalige dodenstrip is een monument opgericht voor de slachtoffers van de muur. Ook staat er nog een originele wachttoren, is er een grote openluchttentoonstelling en kan je de Kapelle der Versöhnung bezoeken. De totale openluchttentoonstelling strekt zich over 1,4 kilometer uit. Aan de overkant van de straat bevindt zich het documentatiecentrum.

De Bernauer Straße

De Bernauer Straße lag deels in het Franse deel van West Berlijn, en deels in Oost Berlijn. Beter gezegd, de huizen aan een kant van de straat lagen in het Oost Duitse deel, de stoep was al West Berlijn.  Bij de bouw van de Muur in augustus 1961 zorgde deze situatie ervoor dat vele Oost Duitsers uit hun huizen sprongen en hun kinderen naar beneden gooiden in de veilige handen van de West Berlijners. Foto’s hiervan gingen de hele wereld over. In 1963 werden de huizen dichtgemetseld, weer later werden de huizen afgebroken om ruimte voor de dodenstrip te maken.

Ontsnappingspogingen bij de Bernauer Straße

De Bernauer Straße is ook bekend vanwege de ontsnappingspogingen . Wereldberoemd is de ontsnapping van de Oost Berlijnse soldaat Conrad Schumann, die toen de Muur nog vooral van prikkeldraad was, zijn sprong naar de vrijheid ondernam.

De Versöhnungskirche

Lang nadat alle huizen aan het Oost Duitse deel van de Bernauer Straße afgebroken waren, stond er nog een kerk in de dodenstrip:  de Versöhnungskirche. De kerk en het kerkhof stonden bij de bouw van de muur precies in de dodenstrip. Het kerkhof is vrij snel verplaatst, de kerk heeft nog op de dodenstrip gestaan tot 1985, toen ze uiteindelijk wel is opgeblazen. Op de fundamenten van de kerk is op 9 november 2000 de nieuwe Kapelle der Versöhnung ingewijd.

Het documentatie –en bezoekerscentrum

In het documentatiecentrum zijn tentoonstellingen te bezichtigen. Ook is er een platform van waaraf je een stuk van het grensgebied en de oude wachttoren kan zien.  Het documentatiecentrum heeft tentoonstellingen over de geschiedenis van de Bernauer Straße en de muur. Op 9 november 2014 opende Bondskanselier Angela Merkel een nieuwe permanente tentoonstelling over  de Koude Oorlog, de bouw en val van de muur en de eenwording van Duitsland. In de tentoonstelling vertellen veel getuigen, uit West- en Oost-Berlijn hoe de Muur het leven beïnvloedde. Biografieën van Oost Duitsers die gevlucht zijn of gepoogd hebben te vluchten, geven een inzicht in de werking van de DDR naar haar eigen burgers toe. Ook kan je de tragische verhalen van de 138 slachtoffers nalezen. Een volgende zaal gaat in op de Versöhnungskirche en de geloofsgemeente. Pastor Manfred Fischer heeft een grote rol gespeeld in het ontwikkelen van de Gedenkstätte. En als laatste brengt de tentoonstelling de vreedzame revolutie van 1989 in woord en beeld. Als je de Gedenkstätte Berliner Mauer gaat bezoeken, neem dan de tijd. Het terrein is groot en er is heel veel te zien. https://www.stiftung-berliner-mauer.de/de/gedenkstaette-berliner-mauer

Dit artikel is onderdeel van  een serie van vijfentwintig artikelen over de Berlijnse Muur. Dit jaar is het vijfentwintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Ook IsGeschiedenis staat stil bij dit jubileum. Daarom publiceert IsGeschiedenis vijfentwintig items over de geschiedenis van de Berlijnse Muur.