Generaal Robert E. Lee verliest zijn huis

Kan het zover gaan dat je huis, omdat je niet meer geliefd bent, wordt ingenomen om gebruikt te worden voor een begraafplaats? Dit overkwam Robert E. Lee, generaal voor de Zuidelijke Staten tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Generaal Montgomery Meigs, die tijdens de burgeroorlog de leiding had over de aanvoer van goederen van het leger van Luitenant Generaal Ulyssess S. Grant, had zo’n haat opgebouwd tegen Robert E. Lee omdat die zich had aangesloten bij de opstandige staten, dat hij in 1864 orders gaf op het grondgebied van Arlington House militairen te laten begraven. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog stonden vriendschapsbanden plotseling ter discussie.

De Amerikaanse Burgeroorlog

De Amerikaanse Burgeroorlog, die duurde van 1861 tot 1865, was een strijd tussen Zuidelijke en Noordelijke staten in de VS. Deze strijd brak uit nadat Abraham Lincoln in 1860 tot president was verkozen. Verschillende zuidelijke staten scheidden zich daarop af van de Unie, omdat zij bang waren dat Lincoln hervormingen zou doorvoeren om de slavernij in de gehele Verenigde Staten af te schaffen. Hoewel Lincoln later beweerde slavernij nooit als breekpunt binnen zijn politiek te hebben gezien, was van hem bekend dat hij als persoon tegen het uitbuiten van de zwarte bevolking op de plantages was.

Aanval op Fort Sumter

De daadwerkelijke oorlog begon nadat de Geconfedereerden Fort Sumter opeisten, maar dit van de Noordelijke troepen niet kregen. Fort Sumter lag echter op Zuidelijk Gebied – in North Carolina – behoorde dus ook bij de nieuwe staat. De Geconfedereerden besloten daarom alles op alles te zetten om het fort in handen te krijgen. Op 12 april 1861 bombardeerden zij het fort en na een kort gevecht wisten zij dit te veroveren. Nadat de Noordelijke commandant Robert Anderson zich richting het noorden had teruggetrokken, riep Lincoln daarop de staat van rebellie uit en werden decreten uitgevaardigd om vrijwilligers te trekken voor een Noordelijk leger.

Aansluiting bij het Geconfedereerde leger

Op 17 april 1861 besloot de staat Virginia zich ook bij de Zuidelijke Staten aan te sluiten. Omdat toenmalig luitenant kolonel Robert E. Lee niet wilde vechten tegen zijn eigen mensen, besloot hij het aanbod dat hij had ontvangen van president Abraham Lincoln om de leiding te krijgen over de legers van de Noordelijke Staten, niet aan te nemen. De brigadegeneraal Joseph Johnston, die ook in Virginia woonde, deed hetzelfde. Ondanks dat hij zelf weinig op had met slavernij, zag Robert E. Lee zich – als de gentleman die hij was – genoodzaakt beschikbaar te stellen als generaal voor het leger van de Geconfedereerden. Hiermee werd Robert E. Lee plotseling de vijand van een grote groep soldaten waarmee hij bijvoorbeeld in de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog (1846-1848) nog gezamenlijk ten strijde trok.

Grant vs. Lee

Generaal Montgomery Meigs kende Robert E. Lee waarschijnlijk niet persoonlijk. Hij kwam namelijk pas later van de militaire academie en had niet in de Mexicaans-Amerikaanse Burgeroorlog gevochten. Zijn bevelhebber Ullysess S. Grant kende Robert E. Lee wel, want beiden dienden een tijdje onder dezelfde generaal, Winfield Scott. Vanaf mei 1864 vochten Grant en Lee tegenover elkaar in een nimmer aflatende achtervolging die hier en daar uitmondde in kleinere en grotere veldslagen. Beide generaals verloren hierbij veel manschappen. Op 9 april 1865 zou Lee, in het Appomattox Courthouse in Virginia, uiteindelijk toch de overgave tekenen.

Na de Burgeroorlog

Robert E. Lee werd na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog niet als oorlogsmisdadiger gezien. Alleen naar zijn huis kon hij niet meer terugkeren. Daarom verbleef hij tijdelijk bij een vriend op een andere plantage in Virginia. Hij had er zelf echter lang daarvoor al voor gezorgd dat de slaven die op zijn plantage werkten in 1862 konden worden vrijgelaten. Op 2 oktober 1865 koos hij er voor op een aanbod in te gaan om president te worden van het Washington College in Lexington. Tot zijn dood in 1870 zou hij deze functie vervullen.

Lee zette zich na de Burgeroorlog actief in voor betere rechten voor de zwarte bevolking in de Verenigde Staten. Ook verbande hij studenten van de universiteit die zich niet netjes gedroegen tegenover de zwarte studenten. Omdat zijn aanvraag voor een pardon voor mensen die opnieuw trouw zwoeren aan de Verenigde Staten nooit behandeld werd leefde hij altijd in de veronderstelling dat de overheid nog een strafrechtelijke vervolging wilde instellen vanwege zijn daden in de Burgeroorlog. Vanwege een fout van een ambtenaar was de aanvraag echter zonder behandeling in het archief verdwenen. In 1975 werd Lee’s aanvraag daarom alsnog postuum goedgekeurd.

Geschiedenis Magazine heeft een Maand van de Geschiedenis-special, die vanaf 10 oktober te koop is. Kijk hier