Gouden Middeleeuwen
Tot en met 26 oktober is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden de tentoonstelling Gouden Middeleeuwen te zien. Hierin toont het museum een compleet ander beeld van de Vroege Middeleeuwen (400-700 na Chr.) dan in de schoolboeken voorkomt. Geen donkere periode, geen grote volksverhuizingen en geen arme mensen, maar een rijke, gezonde tijd waarin mensen ouder werden dan tijdens de Romeinse overheersing ervoor en de Karolingische periode erna.
Bij opgravingen in de afgelopen decennia zijn rijke grafvelden en nederzettingen naar boven gekomen. Onder andere in Rhenen, vlakbij Utrecht, zijn schitterende sieraden opgegraven uit deze Vroege Middeleeuwen die ons een beeld tonen van een bevolking die wist hoe ze hun materialen moesten bewerken. Niet alleen zilver en goud, maar ook schitterende glazen bekers doen vermoeden dat deze mensen in Rhenen well to do waren. Aan deze glasvondsten is in de tentoonstelling een aparte zaal gewijd.
Zeldzaam Merovingisch glas
In Nederland is vroegmiddeleeuws glaswerk vrij onbekend. Prachtig en zeldzaam Merovingisch glas is te zien de tentoonstelling Gouden Middeleeuwen, in een aparte zaal op de tweede verdieping. U ziet schaaltjes, bakjes, bekers en drinkhoorns in vijftig tinten groen. Ze hebben wonderlijke vormen die kenmerkend zijn voor de Merovingische periode, zoals de buidelbeker en de slurfbeker.
Een prachtig onderdeel van deze tentoonstelling is een volledig intacte buidelbeker, gevonden in een damesgraf in Bergeijk. Deze beker is puntgaaf bewaard gebleven; de scherpe punt aan de onderkant is geen beschadiging, maar een restant van de glasstaaf waar deze beker aan vast zat. Daarom lijkt het erop dat de beker nooit of zelden is gebruikt.
Dat in de Merovingische periode absoluut geen sprake is van een neergang van kennis en materialen, blijkt uit dit soort voorwerpen. De slurfbeker is een speciale vorm die alleen maar voorkomt tijdens de Vroege Middeleeuwen en deze blijkt moeilijk te maken, ook door moderne glasblazers.
In het Glasmuseum in Leerdam zijn door Marc Barreda een slurfbeker en een buidelbeker nagemaakt. Klikt u hier voor het filmpje waarin conservator Annemarieke Willemsen over dat experiment vertelt. Voor meer informatie over de tentoonstelling kijkt u op de website van het Rijksmuseum van Oudheden.
