Helmut Kohl (1930-2017)
Op 16 juni 2017 overleed de Duitse politicus Helmut Kohl op 87 jarige leeftijd. Helmut Kohl was de West-Duitse bondskanselier van 1982 tot 1990. In die hoedanigheid maakte hij de hereniging van Duitsland mee. Na de Duitse eenwording werd hij de eerste kanselier van het herenigde Duitsland. Wellicht krijgt hij, wegens zijn inzet voor de eenheid van Europa, als eerste persoon ooit een ‘staatsbegrafenis’ van de Europese Unie.
Kohls vroege politieke carrière
Helmut Kohl kwam uit een conservatief katholiek gezin, dat ook na de opkomst van de nazi’s trouw bleef aan de katholieke partij. Kohl maakte de Tweede Wereldoorlog als tiener mee. Tegen het einde van de oorlog moest hij als dienstplichtige het leger in, maar de oorlog was afgelopen voordat Kohl aan vechten toe kwam.
Kohl gaat de politiek in
Kohl begon een studie rechten in Frankfurt am Main, maar wisselde van studie en studeerde uiteindelijk af in politicologie en geschiedenis aan de universiteit van Heidelberg. In 1946 was Kohl lid geworden van de pas opgerichte Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU) en in 1953 kwam hij namens die partij in de raad van de deelstaat Rijnland-Palts. Daar maakte hij carrière in de partij. Hij kreeg een reputatie van een kundig en betrouwbaar politicus. In 1969 werd hij minister-president van de Rijnland-Palts en werd hij vicevoorzitter van het CDU. Partijvoorzitter Rainer Barzel moest in 1972 het veld ruimen nadat hij een mislukte poging had gedaan om een regeringscrisis te forceren. Kohl werd zijn opvolger en zou partijvoorzitter blijven tot 1998.
Kohls opmars in de Bundestag
In 1976 werk Kohl naar voren geschoven als leider van het CDU in de Bundestag, het parlement van de Bondsrepubliek. Bij de verkiezingen van dat jaar kwam het CDU niet in de regeringscoalitie terecht en de partij ging de oppositie in. Bij de verkiezingen van 1980 was Kohl geen kandidaat meer voor het kanselierschap, maar nadat het CDU andermaal niet in de regering terecht kwam, zegde kandidaat Strauβ zijn positie als partijleider op. Hierdoor werd Kohl weer partijleider van het CDU en aanvoerder van de oppositie. In het begin van de jaren ’80 kwam Kohls carrière in een stroomversnelling terecht. De zittende regeringscoalitie viel uit elkaar. Slechts drie dagen laten koos het parlement een nieuw kabinet, met Kohl als leider. Dit was echter een controversiële zet, die volgens sommigen niet op instemming van een bevolkingsmeerderheid kon rekenen. Kohl diende een motie van wantrouwen tegen zichzelf in. De motie werd aangenomen, waarna de kersverse regeringscoalitie weer ontbonden werd en het tot verkiezingen kwam. De verkiezingen van 1983 werden ruimschoots door Kohl gewonnen. Nu was Kohl zeker van zijn positie.
De regering van Kohl
Als Bondskanselier werkte Kohl aan een betere betrekkingen met het buitenland. Beroemd was de handdruk van Kohl en de Franse president Mitterrand tijdens de herdenking van de Slag bij Verdun in 1984. Ook werkte Kohl aan betere banden met de DDR, hoewel hij tegelijkertijd de positie van West-Duitsland in de NAVO verstevigde. In 1987 werd de regering van Kohl herkozen.
De Duitse eenwording
Ook voor Kohl kwamen de gebeurtenissen van november 1989 onverwacht. Maar terwijl de wereld zich nog verbaasde over de val van de muur, ging Kohl al snel aan het werk om van de twee Duitslanden een eenheid te maken. In 1990, in de aanloop naar de eerste verkiezingen in Oost-Duitsland, voerde hij actief campagne voor de Oost-Duitse variant op het CDU. Met succes, want de coalitie van Kohl behaalde een grote meerderheid in de nieuwe, verenigde Bundestag.
Na de val van de muur
Het leiden van het herenigde Duitsland vergde het uiterste van de capaciteiten van Kohl. Nadat de eerste euforie was weggeëbd werd Kohl geconfronteerd met de harde realiteit. De voormalige DDR drukte zwaar op de Duitse begroting en de regering van Kohl moest bezuinigen terwijl de werkloosheid opliep. Hierdoor raakte Kohl veel van zijn glans als politicus kwijt. In 1998 verloor het CDU de verkiezingen. Kohl zegde zijn partijleiderschap op, maar bleef nog tot 2002 in de Bundestag zitten. Daarna trok hij zich terug uit de politiek.
Dit artikel is onderdeel van een serie van vijfentwintig artikelen over de Berlijnse Muur. Dit jaar is het vijfentwintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Ook IsGeschiedenis staat stil bij dit jubileum. Daarom publiceert IsGeschiedenis vijfentwintig items over de geschiedenis van de Berlijnse Muur.
